خبرگزاری فارس - اردبیل|مهران عقلمند: سال ۷۷ بود که خبری مسرت بخش در حوزه صنعت انرژی برق به گوش رسید. این خبر احداث اولین نیروگاه زمین‌گرمایی کشور در مشگین‌شهر اردبیل بود. بدین ترتیب بررسی مطالعات موجود و برنامه‌ریزی برای نصب و راه‌اندازی نیروگاه زمین‌گرمایی مشگین‌شهر ۲۳ سال پیش آغاز شد.
فعالیت‌های اجرایی این طرح با هدف احداث نخستین نیروگاه زمین‌گرمایی در ایران از سال ۷۷ شروع شد. در این نیروگاه آب از طریق لوله به زیر زمین تزریق می‌شود و با گرمای ۲۵۰ تا ۵۰۰ درجه، آب به بخار تبدیل شده و سپس این بخار به سطح زمین آمده و توربین بخار را به گردش درمی‌آورد.
پس از اتمام مطالعات مورد نیاز نقاط حفاری‌های اکتشافی مشخص شده و فاز اکتشافی در سال ۷۸ به پایان رسید و اولین چاه اکتشافی زمین گرمایی سال ۸۱ در این نیروگاه حفر شد. حفاری سایر چاه‌های مورد نیاز هم به ترتیب در سال‌های بعدی انجام شد. به‌طوری‌که تا به امروز از ۱۷ چاه اکتشافی ۱۱ چاه حفر شده است.
از آنجایی‌که یکی از ایرادات اساسی صنعت برق کشور استفاده بیش از حد از سوخت‌های فسیلی و عدم جایگزینی آن با انرژی‌های تجدیدپذیر بوده این طرح می تواند یک قدم مثبتی در راستای توسعه این بخش در کشور باشد.
اما تکمیل و راه‌اندازی این پروژه مهم در حوزه صنعت برق کشور همواره شاهد وعده‌های مختلف مسؤولان بوده که متاسفانه هیچ یک از این وعده‌ها عملی نشده و شاهد خواب ۲۳ ساله این پروژه در دل سبلان هستیم.
وعده‌های بی‌ثمر برای راه‌اندازی نیروگاه زمین گرمایی مشگین‌شهر
۲۳ مهر ماه سال ۱۳۹۹ معاون وزیر نیرو با حضور در استان اردبیل و بازدید از روند اجرایی این نیروگاه وعده اتمام پروژه تا پایان سال را داده بود. همایون حائری گفته بود: «مجوز لازم جهت تزریق نقدینگی به پروژه زمین گرمایی شهرستان مشگین‌شهر دریافت شده است.»
وی با بیان اینکه تا پایان سال ۱۳۹۹ این پروژه وارد مدار برق کشور می‌شود، ادامه داده بود: نیروگاه زمین گرمایی اردبیل با ظرفیت اولیه ۵ مگاوات برای نخستین بار در کشور به بهره‌برداری می‌رسد که بدون شک تحول عظیمی در توسعه استان و کشور را به‌دنبال دارد.
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با بیان اینکه با بهره‌برداری از این نیروگاه، ایران به عنوان نهمین کشور دارنده فناوری زمین گرمایی به عضویت باشگاه جهانی کشورهای دارنده ژئوترمال خواهد پیوست، گفته بود: نیروگاه زمین‌گرمایی مشگین‌شهر یکی از نیروگاه‌های ایران از نوع زمین‌گرمایی با ظرفیت تولید ۵۵ مگاوات است که مجوزهای لازم برای اتمام پروژه زمین گرمایی شهرستان مشگین‌شهر اخذ شده است.
با بهره‌برداری از نیروگاه زمین‌گرمایی در منطقه مشگین شهر استان اردبیل، ایران به عنوان نهمین کشور دارنده فناوری زمین گرمایی به عضویت باشگاه جهانی کشورهای دارنده ژئوترمال خواهد پیوست.
حائری با اشاره به اینکه با یک اقدام جهادی فاز نخست آن به ظرفیت ۵ مگا وات به بهره‌برداری می‌رسد، تصریح کرده بود: برای اولین بار در سال‌جاری خروجی پروژه زمین گرمایی مشگین‌شهر به تامین برق منجر خواهد شد.
وعده‌ای که هیچ گاه عملی نشد و همچنان پس از گذشت حدود ۱۱ ماه از این وعده در انتظار بهره‌برداری این پروژه هستیم.
طولانی شدن روند اجرایی این پروژه سبب شده تا شاهد وعده‌های مختلف از زبان مسؤولان متعدد استانی و کشوری باشیم.
به‌طوری‌که پس از چند ماه از بازدید معاون وزیر نیرو از این نیروگاه، این بار در فروردین ماه ۱۴۰۰ ، اکبر بهنام‌جو استاندار اردبیل وعده تازه‌ای در خصوص افتتاح این پروژه داد.
وعده استاندار برای افتتاح فاز اول نیروگاه زمین گرمایی در خرداد ماه ۱۴۰۰
بهنام‌جو این بار خردادماه سال ۱۴۰۰ را زمان اتمام پروژه نیروگاه زمین گرمایی مشخص کرد. استاندار اردبیل گفته بود؛ نیروگاه زمین گرمایی شهرستان مشگین‌شهر تا خردادماه سال جاری به بهره‌برداری می‌رسد.
وی عنوان کرده بود که در مرحله اول بهره‌برداری از این نیروگاه مقدار پنج مگاوات برق وارد مدار می‌شود و پارسال با اعتبار ۱۰۰ میلیارد ریال عملیات احداث خط انتقال جریان برق نیروگاه زمین گرمایی به شهر مشگین‌شهر انجام شده است.
در مرحله اول بهره‌برداری از نیروگاه زمین‌گرمایی اردبیل، مقدار پنج مگاوات برق وارد مدار می‌شود.
استاندار اردبیل گفته بود: با هدف تسهیل در راه‌اندازی نیروگاه سال گذشته این پروژه با دستور وزیر نیرو از شرکت سانا تحویل گرفته شده و به شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی واگذار شد.
این بار منتظر خردادماه و وعده جدید مسؤولان شدیم. اما این وعده نیز وفا نکرد و عملیاتی نشد! بدین ترتیب خرداد ماه هم مانند وعده‌های سال‌های قبل گذشت و هیچ خبری از بهره‌برداری از این پروژه نشد. پروژه‌ای که می‌توانست در روزهای کمبود برق و قطعی آن بخشی از مشکلات کشور را برطرف سازد این چنین دچار دور باطل وعده‌ها شد.
اهمیت انرژی زمین‌گرمایی و پتانسیل‌های بالقوه استان اردبیل در این حوزه
انرژی زمین‌گرمایی به انرژی حرارتی که در پوستهٔ جامد زمین وجود دارد گفته می‌شود. این‌گونه انرژی اغلب در جهت تولید الکتریسیته زمین‌گرمایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در پوسته جامد زمین وجود دارد. فناوری مورد استفاده در طرح‌های تولید برق از انرژی زمین‌گرمایی شامل نیروگاه‌های بخار خشک، نیروگاه‌های تبدیل بخار سیال و نیروگاه چرخه دوگانه است.
انرژی زمین گرمایی برخلاف سایر انرژی‌های تجدیدپذیر محدود به فصل، زمان و شرایط خاصی نبوده و بدون وقفه قابل بهره‌برداری است. همچنین قیمت تمام شده برق در نیروگاه‌های زمین گرمایی با برق تولیدی از سایر نیروگاه‌های متعارف (فسیلی) قابل رقابت بوده و حتی از انواع دیگر انرژی‌های نو بسیار ارزانتر است.
قیمت تمام شده برق در نیروگاه‌های زمین گرمایی با برق تولیدی از سایر نیروگاه‌های متعارف (فسیلی) قابل رقابت بوده و حتی از انواع دیگر انرژی‌های نو بسیار ارزانتر است.
به استناد مطالعات انجام شده به منظور ظرفیت‌سنجی تولید برق از منابع زمین گرمایی در ایران، منطقه مشگین‌شهر بهترین نقطه برای استفاده از ظرفیت انرژی زمین‌گرمایی در کشور است. براساس مطالعات صورت گرفته، دامنه‌های سبلان در مشگین‌شهر قابلیت ساخت نیروگاه برق با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات را در خود جای داده است.
وابستگی به سوخت فسیلی و اهمیت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
با پیشرفت تکنولوژی و افزایش جمعیت در کره زمین و در پی آن افزایش نیازمندی به انرژی در زندگی روزمره بشر، بحران و نحوه تامین انرژی به یکی از مهم‌ترین موضوعات در طی چند دهه اخیر در دنیا تبدیل شده و استفاده بی‌رویه از سوخت‌های فسیلی سبب از بین بردن منابع طبیعی و همچنین بروز آلودگی‌های زیست محیطی شده است.
دانشمندان معتقدند که به دلیل محدود بودن سوخت‌های فسیلی هم‌چون نفت و گاز و آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از آن، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک هم‌چون انرژی خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، انرژی برق آبی و ... می‌تواند نقش موثری در کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و تامین انرژی مورد نیاز بشر شود.
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک می‌تواند نقش موثری در کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و تامین انرژی مورد نیاز بشر شود.
کشور ما نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و مناسب دارای ظرفیت بالقوه بسیار در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر بوده و از طرفی دیگر با توجه به افزایش روزافزون نیاز جامعه به انرژی استفاده از این ظرفیت یکی از مهم‌ترین موضوعات پیش‌روی صنعت برق و انرژی کشور است.
وابستگی بیش از اندازه صنعت برق کشور به سوخت‌های فسیلی و گاز طبیعی اهمیت تکمیل و راه‌اندازی این پروژه را دوچندان کرده است. اما علی‌رغم این موضوع همچنان شاهد روند کُند احداث این نیروگاه هستیم. توجه به آمارهای اعلامی توسط وزارت نیرو، اهمیت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را نمایان می‌کند.
بنابر آخرین آمار ارائه شده توسط وزارت نیرو، ۸۳ درصد از ظرفیت نصب شده تولید برق کشور وابسته به گاز طبیعی است، به عبارت دیگر از هر ۱۰۰ مگاوات ظرفیت تولید برق کشور، ۸۳ مگاوات مرتبط با نیروگاه‌های حرارتی مقیاس بزرگ و مقیاس کوچک است که با استفاده از گاز طبیعی اقدام به تولید برق می‌کنند.
وابستگی تا این حد از صنعت برق کشور به گاز طبیعی نشانگر آن است که در صورت هر گونه اختلال در تولید گاز طبیعی صنعت برق کشور نیز با مشکل جدی مواجه خواهد شد و بنابراین لزوم جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر برای تولید برق بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است. از همین رو تعلل در تکمیل این پروژه به معنای فرصت‌سوزی برای استفاده از این نعمت الهی است.
وابستگی صنعت برق کشور به گاز طبیعی نشانگر آن است که در صورت هرگونه اختلال در تولید گاز طبیعی، صنعت برق کشور نیز با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
با این اوصاف تا بدین‌جای کار از اهمیت بالای انرژی زمین گرمایی برای تولید انرژی در کشور اطلاع یافتیم و در کنار آن علی‌رغم اهمیت بالای این موضوع شاهد وعده‌های بی‌ثمر مسؤولان در طی سال‌های اخیر در خصوص راه‌اندازی نیروگاه زمین گرمایی در منطقه مشگین‌شهر بوده‌ایم که این موضوع نشان از عدم عزم جدی مسؤولان برای بهره‌مندی از این نعمت الهی و استفاده بهینه از آن را دارد.
وعده جدید؛ افتتاح فاز اول نیروگاه در پایان سال ۱۴۰۰
پس از وعده‌های بی‌ثمر برخی از مسؤولان استانی و کشوری در خصوص بهره‌برداری از این نیروگاه در طی سال‌های اخیر، این بار نماینده مردم مشگین‌شهر در مجلس شورای اسلامی اتمام این پروژه را به پایان سال ۱۴۰۰ موکول کرد. محمود عباس زاده در این خصوص گفت: تا آخر امسال فاز اول نیروگاه زمین گرمایی مشگین‌شهر افتتاح خواهد شد تا این مجموعه وارد مدار تولید شود.
عباس‌زاده مشگینی ضرورت توجه به توسعه نیروگاه‌های پاک و مولد را در منطقه یادآور شد و افزود: در سال‌های اخیر و با کمک بخش خصوصی سرمایه‌گذاری خوبی را در راه‌اندازی نیروگاه‌های بادی، آبی و همچنین خورشیدی در منطقه شاهد بودیم که به این زنجیره نیروگاه زمین گرمایی نیز افزوده شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: وزارت نیرو براساس مصوبه مجلس از طرح‌های توسعه‌ای در این زمینه حمایت جدی می‌کند تا در شرایط بحرانی نظیر بالا رفتن پیک مصرف در تابستان، تأمین انرژی از طریق نیروگاه‌های با مقیاس کوچک اما پاک در فضای محیط زیست به سرانجام برسد.
نماینده مشگین‌شهر در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: با توجه به شرایط اقلیمی مشگین‌شهر و دیگر شهرهای استان اردبیل امکان توسعه نیروگاه‌های بادی، آبی و همچنین خورشیدی وجود دارد که ضروری است با ایجاد تسهیلات و صدور مجوزهای لازم در این فرآیند تسهیل خاص ایجاد شود.
همانطور که دیدیم قرعه وعده‌های راه‌اندازی نیروگاه زمین گرمایی مشگین‌شهر این‌بار به نام نماینده این شهرستان در مجلس شورای اسلامی افتاد. حال باید منتظر ماند و دید که آیا این وعده نیز به خیل عظیمی از وعده‌های بی‌ثمر مسؤولان کشوری و استانی خواهد پیوست و یا این‌بار شاهد بهره‌برداری از این نیروگاه در استان اردبیل خواهیم بود.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، در خصوص اهمیت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر پیشتر صحبت کردیم و در این بین کشورهای توسعه یافته، توجه بسیار زیادی به این مقوله داشته و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را در اولویت‌های خود قرار داده‌اند و برای نمونه امروزه کشور نروژ ۵۶ درصد از انرژی مورد نیاز خود را از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر تامین می‌کند.
همین امر نشانگر اهمیت بالای انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید انرژی را داشته و از طرفی دیگر استفاده از این انرژی‌های نوین می‌تواند کشور را از بابت امنیت انرژی به سطحی بسیار مناسب برساند.
در ماه‌های اخیر قطعی های مکرر برق که سبب بروز مشکلاتی برای مردم شده بود اهمیت توجه به روش‌های مختلف برای تولید انرژی را بیش از پیش نمایان کرد و از این رو مسؤولان امر باید با توجه به این موضوع، در راستای بهره‌برداری از پروژه زمین گرمایی مشگین شهر و افزایش انرژی‌های تجدیدپذیر کمر همت بسته و قدم‌های مثبتی بردارند.
بدون شک یکی از این پروژه‌های مهم در صنعت انرژی کشور نیروگاه زمین گرمایی مشگین‌شهر است و از این رو مسؤولان متولی باید با جدیت تمام در فکر اتمام این پروژه باشند تا با بهره‌برداری از فاز اول آن شاهد ادامه روند تولید برق و افزایش میزان ظرفیت آن در سال‌های آتی باشیم.
انتهای پیام/۳۴۶۳/ی
