کرونا در تمام جهان با اینکه موضوعی در وهله اول بهداشتی بود؛ اما پیامدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی داشت. از این جهت کرونا امری سیاسی هم تلقی شد. توانایی دولتها در مدیریت کووید ۱۹ متأثر از شرایط اقتصادی- سیاسی شأن بود که هم حاوی فرصت و هم تهدید است. اینجاست که سختی مدیریت بیماری کرونا در جامعه ایرانی با عطف به سنگینی نظام تحریمهای ظالمانه دشمن بیشتر خودش را نشان میداد. شاید در طی چهار دهه عمر نظام جمهوری اسلامی ایران، تحریم همواره به عنوان فاکتوری مهم در مناسبات اقتصادی و سیاسی کشورمان مطرح بود اما پس از ماه می ۲۰۱۹ تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه اقتصادی به شکل فزاینده ای، نظام سلامت کشور را هدف قرار گرفت. نظام بهداشتی ایران جز مدرن ترین و قویترین نظام سلامت در کل منطقه شرق مدیترانه محسوب میشود. تحریمهای دشمن واردات اقلام و داروهای اساسی پزشکی را به دو شکل موضوع فاینانس مالی و سختی تبادل و تجارت خارجی متأثر ساخت.
از این جهت مبارزه با کرونا در کشور در شرایط تحریمی صورت میگیرد. فقدان حمایتهای مؤثر بین المللی و از سوی دیگر نبود تجربه مشابه و چراغ راهنمایی روشن در مهار این بیماری در ایران، شرایط خاصی را در کشور برقرار ساخت. با تمامی این دشواریها، مدل ایرانی مبارزه با کرونا اکنون در معرض قضاوت و ارزیابی جهانی قرار گرفت. مدیریت موفق بیماری کرونا طی هفتههای اخیر و کاهش معنادار مرگ و میرها و تعداد بستریهای کرونایی گواه بر درستی مسیر در کشور دارد. اگرچه در یک زمان کشور با مشکل تخت بیمارستان، ماسک و دستگاههای اکسیژن ساز مواجه بود به طوری که تقریباً تمامی ظرفیتهای تخت بیمارستانی در کشور اعم از دولتی و غیر دولتی که حدود ۱۳۰ هزار تخت است، پر شده بود و با توجه به تصاعدی بودن روند مبتلایان، ظرفیت بیمارستانی کشور پاسخگویی بیماران جدید و ناخوانده نبود.
امروز این شرایط به کل تفاوت معنادار پیدا کرده و تعداد بستریها از رقم بالای سه هزار در محدوده هزار الی هزار و پانصد قرار گرفته است. روشنی مسیر زمانی بیشتر خودش را نشان میدهد که طی یک هفته اخیر روند نزولی بیماری را در کشور در دو بخش تعداد مرگ و میرها و تعداد بستریها شاهد هستیم و تداوم این روند نوید بخش مهار و مدیریت هوشمند این بیماری در کشور خواهد بود.
طبق آخرین گزارشها در حال حاضر ۶۴ شهر ایران در وضعیت قرمز ،۲۷۸ شهر نارنجی و ۱۰۶ شهر در وضعیت زرد قرار دارند. موضوعی که ضرورت دارد در خصوص موفقیت مدیریت بیماری کرونا در کشور بدان اشاره کرد؛ رمز طلایی اقناع اجتماعی در کشور است. کارامد ترین استراتژیها و مدیریتها تا زمانی که قدرت افکار عمومی را پشتوانه اش نداشته باشد؛ در عمل به بن بست خواهد رسید. اساساً استراتژیها و سیاستها برای مردم است. حال وقتی افکار عمومی احساس همذات پنداری و ارتباط معنایی و هویتی با بستههای سیاسی دولت پیدا کنند؛ اجرای آن سیاستها با بیشترین سرعت و بازدهی عملی خواهد شد. باید این موضوع به درستی برای مردم روشن شود که کرونا موضوع صرف دولت و نظام نیست. مقصود مردم و ارزش سلامت جامعه است. اگر این گفتمان به خوبی در جامعه تبیین شود؛ بی شک بسیاری از دشواریها و سختیها در امر مبارزه با کرونا به صورت نهادینه حل و فصل میشود.
ظرفیتهای فرهنگی و دینی یک ملت در چنین شرایط و بستری میتواند پیشران اجرای سیاستهای دولت باشد. کرونا موضوع جان انسانهاست و در اندیشه دینی ما، هیچ ارزشی بالاتر از نفس انسان نیست. به نظر به هر میزان که در سیاستهای مقابله با کرونا، ابزارهای فرهنگی و نرم بیشتر مورد توجه قرار گیرد؛ به همان نسبت باور پذیری و اقناع عمومی در مقابله با این بیماری سهل تر خواهد بود.