فیتونیا، با نام علمی Fittonia، یک گیاه آپارتمانی زیبا و محبوب است که به خاطر برگهای کوچک و مخملی با رگبرگهای چشمنواز در رنگهای مختلف شناخته میشود. این گیاه بومی جنگلهای بارانی استوایی است و به همین دلیل به رطوبت بالا و نور غیرمستقیم خورشید نیاز دارد. با این حال، با کمی مراقبت، میتوان از فیتونیا در آپارتمان نیز لذت برد.
گل فیتونیا (Fittonia albivenis) گیاهی زیبا با شاخ و برگ های مشخص است.
اگر به دنبال شاخ و برگ های خیره کننده ای هستید که در نور روشن، غیرمستقیم و محیطی مرطوب رشد کنند، به دنبال یک گل فیتونیا ( Fittonia albivenis ) نباشید. گل های فیتونیا، اعضای جنس فیتونیا، نام خود را از ظاهر خود گرفته اند. این گیاه استوایی دارای شاخ و برگ های بسیار متضادی است - برگ های سبز تیره با رنگ های صورتی، سفید یا قرمز پوشیده شده اند، ظاهری که سیستم عصبی چند رگه ای را به یاد می آورد. گونه های فیتونیا گاهی اوقات به عنوان گیاهان موزاییکی، پوست ماری و برگ نعنایی نیز شناخته می شوند.
گل های فیتونیا در حال گسترش هستند، اما گیاهان دائمی با رشد کند و فشرده هستند. در شرایط گرمسیری مطبوع، یک گل فیتونیا می تواند به عنوان پوشش خزنده زمین در مناطق سایه دار با نور فیلتر شده رشد کند، اما معمولاً به عنوان یک گیاه خانگی رشد می کند زیرا به دمای پایین بسیار حساس است. آن را در خارج از منزل نگهداری نکنید، مگر زمانی که دما بین 60-80 درجه فارنهایت کاهش می یابد. به عنوان یک گیاه آپارتمانی، گل فیتونیا را می توان در گلدان های کوچک روی میزها، قفسه های کتاب، و میزهای خانه یا دفاتر در نور غیر مستقیم و روشن قرار داد.
گل فیتونیا به عنوان یک گیاه آپارتمانی در شرایط مناسب به زیبایی رشد می کند. این گیاهان در نور غیر مستقیم و فیلتر شده رشد می کنند و نیاز به آبیاری منظم دارند. برگ های یک گل فیتونیا اگر در مکانی بسیار آفتابی قرار گیرد می سوزد، زیرا مستعد سوختگی برگ است. آن را از آفتاب داغ دور نگه دارید و به آن نور روشن و فیلتر شده بدهید. سعی کنید نور مستقیم خورشید را با یک پرده شفاف فیلتر کنید، اگر نزدیک پنجره آفتابی قرار دارد.
گل های فیتونیا خواهان رطوبت متوسط هستند و زمانی بهترین رشد را دارند که خاک آنها به طور مساوی مرطوب نگه داشته شود. اگر گل فیتونیا شما به اندازه کافی آب دریافت نکند، به طور چشمگیری کاهش می یابد. مراقب آن باشید و با خیس کردن یکنواخت خاک به آن آب بنوشید و اجازه دهید رطوبت اضافی از گلدان خارج شود. این باید به گل فیتونیا شما کمک کند تا دوباره رشد کند. اجازه ندهید خاک خشک شود، اما مطمئن شوید که خاک خیس نیست.
گل های فیتونیا نور خورشید غیر مستقیم روشن یا متوسط را ترجیح می دهند، مانند چند فوت از پنجره شرقی یا غربی. آنها همچنین در زیر نورهای فلورسنت رشد خواهند کرد. آنها می توانند شرایط کم نور را در داخل خانه تحمل کنند اما ممکن است به صورت دوکی رشد کنند. اگر آن را نزدیک پنجره ای قرار می دهید که نور خورشید بعد از ظهر دریافت می کند، برای جلوگیری از سوختن برگ ها، پرده های شفاف اضافه کنید.
گل های فیتونیا در خاک مرطوب و با زهکشی خوب و کمی اسیدی بهتر رشد می کنند. از مخلوط گلدانی با کیفیت بالا و سبک برای گیاهان آپارتمانی استفاده کنید. در صورت نیاز به بهبود زهکشی، کمی پوست ارکیده یا پرلیت را با آن مخلوط کنید.
در طول فصل رشد، خاک گل های فیتونیا را مرتب چک کنید و اجازه ندهید خاک کاملا خشک شود. یک قانون خوب این است که هر زمان که 1 اینچ بالای خاک خشک شد آبیاری کنید. مرطوب نگه داشتن خاک به جای اشباع بیش از حد گیاه، که باعث زرد یا شل شدن برگ ها و پوسیدگی ساقه ها می شود، ضروری است. این گیاه اغلب در زمستان به آب کمتری نیاز دارد ، اما هوای خشک نیز می تواند باعث شود خاک به سرعت رطوبت خود را از دست بدهد. گل های فیتونیا در صورت خشک شدن مستعد ریزش هستند، اما معمولاً با آبیاری کامل دوباره به حالت اول برمیگردند.
گل های فیتونیا در شرایطی شبیه به محیط های استوایی بومی خود رشد می کنند. رطوبت برای رشد این گیاهان ضروری است، بنابراین گیاهان مه پاش به حفظ رطوبت کمک می کنند. گل های فیتونیا در حمام های دارای دوش به دلیل بخار، در تراریوم ها یا اتاق هایی با رطوبت ساز در زمستان عملکرد خوبی دارند. در شرایط خشک، برای افزایش رطوبت، گیاه را در بالای سینی پر از سنگریزه و آب قرار دهید. برای بهترین نتایج دما را در حدود 70 درجه فارنهایت یا حداقل در محدوده 60 درجه فارنهایت تا 80 درجه فارنهایت نگه دارید. گیاه را در نزدیکی پنجره های سرد، دریچه ها یا بخاری ها قرار ندهید، زیرا به بادکش ها توجه نمی کند.
گل های فیتونیا از مصرف ماهانه کود متعادل 5-5-5 در طول فصل رشد بهار و تابستان خود سود می برند - آن را تا نصف قدرت رقیق کنید. کودهای طراحی شده برای گیاهان گرمسیری می توانند در صورت نیاز در این مدت رشد را اصلاح کنند. در پاییز یا زمستان که رشد طبیعی آن کند می شود، گل های فیتونیا را کود ندهید.
تعداد زیادی ترکیب رنگی مختلف از گل های فیتونیا برای خرید موجود است. رنگ شاخ و برگ به نام بسیاری از انتخاب ها کمک می کند.
فرشته صورتی (Argyroneura): یک گل فیتونیا با رگه های صورتی روشن در برگ های سبز تیره
رگ بنفش (Pearcei): گیاه راه راه اسطوخودوس
برگ چرم (Frankie): گلی فیتونیا با شاخ و برگ بزرگ و رگبرگهای سفید
فورتیسیمو (Fortissimo): گیاهی با برگ های بزرگ و متنوع در سایه های سفید، خاکستری و سبز.
ستاره سرخ (Red Star): دارای برگ های رنگ دار صورتی-قرمز روشن و شاد است
زمانی که گلهای فیتونیا در شرایط مناسب رشد میکنند، به کمی هرس نیاز دارند تا گیاه به شکلی سیر و پرجنب و جوش به نظر برسد. هرس در صورتی ضروری است که ساقههای گل فیتونیا بیش از حد بلند شوند، اما روشهای سادهای برای انجام این کار وجود دارد. ابتدا میتوانید با انگشتان خود یا با استفاده از قیچی هرس، ساقهها را حدود یک چهارم اینچ بالاتر از گره برگ آنها به عقب فشار دهید. در مرحله بعد، سنبلههای گل را که ممکن است در زیر نور مصنوعی ظاهر شوند، بردارید، زیرا آنها به ندرت شکوفا میشوند. بهتر است سنبلههای گل را هر زمان که ظاهر میشوند جدا کنید تا برگها ضعیف نشوند. در نهایت، نور غیرمستقیم و مناسب را حفظ کنید، زیرا میزان نور بیش از حد یا کم باعث رشد غیرمنظم ساقهها میشود.
هنگامی که میخواهید رشد ناخواسته را از گل فیتونیا حذف کنید، میتوانید از این فرصت برای تکثیر گیاه بهرهبرداری کنید. فیتونیا میتواند از طریق قلمهها یا بذرهای نوک ساقه تکثیر شود، اما تأثیر بذرها کمتر است. برای بهترین نتیجه، در اواخر بهار یا اوایل تابستان از قلمههای نوک ساقه استفاده کنید. در زیر شیوهی تکثیر با قلمه آمده است:
• از یک چاقوی تمیز و تیز یا یک قیچی باغبانی با زاویهدار برای برش نوک ساقه استفاده کنید. برای بهترین نتیجه، ساقهای را انتخاب کنید که حداقل دو گره برگ زیر قلمه داشته باشد. قلمه را حدود ۴ اینچ ببرید.
• قبل از کاشت، پایه قلمه را به هورمون ریشهزایی آغشته کنید. این کار به تکثیر کمک میکند.
• قسمت پایینی قلمه را در یک گلدان یا ظرفی پر از مخلوطی مرطوب (بدون خاک) مانند مخلوط شروع بذر، فرو کنید.
• برای حفظ رطوبت و رطوبت خاک، یک کیسه پلاستیکی شفاف روی قلمه یا گلدان قرار دهید (مطمئن شوید پلاستیک ساقه یا شاخ و برگ را لمس نمیکند). گلدان را در نور غیرمستقیم قرار دهید.
• خاک را مرطوب و با زهکشی خوب نگه دارید. ریشههای جدید باید در دو تا سه هفته پس از کاشت شروع به رشد کنند.
برای حفظ سلامت گلهای فیتونیا، مناسب است گیاهان را هر یک یا دو سال یکبار در بهار، قبل از شروع رشد جدید، جابجا کنید. اگر ریشههای گیاه از ته گلدان بیرون بزنند یا گیاه نیاز به آبیاری مکرر داشته باشد، این نشانههایی هستند که زمان تعویض گلدان فرا رسیده است. برای این کار، از مخلوط تازه و با زهکشی مناسب برای گلدان استفاده کنید و در صورت نیاز به بهبود زهکشی، میتوانید کمی پوست ارکیده یا پرلیت به آن اضافه کنید. همچنین، یک ظرف با سوراخهای زهکشی را انتخاب کنید که اندازهی بزرگتری داشته باشد (قطر آن بیشتر از ۲ اینچ نباشد) و از مواد سفالی یا مواد دیگری که سریعاً خشک میشوند، استفاده نکنید. گیاه را طوری قرار دهید که قسمت بالای ریشه با مخلوط گلدان همسطح باشد و به آرامی اطراف گیاه را فشار دهید.
گل های فیتونیا در صورتی که دما به زیر 60 درجه فارنهایت برسد، باید در داخل خانه نگهداری شوند. حتی در داخل خانه، معمولاً در زمستان خواب میروند یا رشد آنها متوقف میشود. در فصلی که رشد فعالیت کمتری دارند، گلهای فیتونیا نیاز به آب و مراقبت کمتری دارند. در زمستان، به گیاه فیتونیا کود ندهید. برای نگهداری گیاه، آن را در مکانی دور از باد سرد قرار دهید. استفاده از یک مرطوب کننده اتاق در این فصل از سال میتواند به ایجاد محیط مرطوب و معتدل که گلهای فیتونیا دوست دارند، کمک کند.
گلهای فیتونیا بسیار حساس به مشکلات حشرات هستند، از جمله پشههای قارچی، شپشکهای آردآلود، فلسها، کنههای عنکبوتی، رابها، و شتهها. برای درمان آفات، میتوانید از روغن حشرهکش مانند روغن چریش استفاده کنید. اگر سوراخهای کوچکی در شاخه و برگ گل فیتونیا مشاهده کردید، این نشانه حضور سوسکهای برگ است.
همچنین، برخی از بیماریها نیز میتوانند گلهای فیتونیا را تهدید کنند، از جمله پوسیدگی ریشه، بیماریهای لکهبرگی و سفیدک پودری. بهترین روش برای پیشگیری از این بیماریها، تهویه مناسب هوا و حفظ رطوبت مناسب در شاخه و برگ است تا آنها از حداشباع جلوگیری شود. اگر برگها با پودر سفید پوشیده شده باشند، میتوانید از صابون حشرهکش استفاده کنید تا پوشش را به آرامی پاک کنید. در صورت ادامه یافتن و زرد شدن یا قهوهای شدند شاخه و برگها، قبل از آلوده شدن تمام گیاه، قسمتهای آسیبدیده را جدا کنید.
گل فیتونیا ممکن است در تابستان، زمانی که در شرایط مناسبی از نظر آبیاری، نور و کود رشد میکند، خوشههای گل کوچکی تولید کند. این خوشهها بهطور معمول براکتها، که گلهای لولهای کوچکی را پنهان میکنند، شامل میشوند. بسیاری از باغبانان، این خوشهها را برداشت میکنند تا گیاه بیشتری از انرژی خود را برای رشد شاخه و برگ صرف کند. اما اگر از دیدن گلها لذت میبرید، میتوانید آنها را در جای خود بگذارید تا به تدریج محو شوند و سپس آنها را برداشت کنید.
گل فیتونیا می تواند در مورد رطوبت حساس باشد و گیاهی نیست که بتوانید فراموش کنید یا از آن غافل شوید. در اینجا چند مشکل رایج وجود دارد:
زرد شدن برگ ها معمولاً نشانه آبیاری بیش از حد است. اطمینان حاصل کنید که قبل از آبیاری مجدد، اجازه دهید آب خاک کاملاً تخلیه شود. حفظ تعادل بین خاک مرطوب و خشک به کود، مواد مغذی خاک و شرایط دما بستگی دارد. قبل از آبیاری از انگشتان خود استفاده کنید تا احساس کنید که 1 اینچ روی خاک خشک است یا خیر. همچنین، حتما از ظرفی با سوراخ های زهکشی استفاده کنید.
ریزش برگ زمانی اتفاق می افتد که گل فیتونیا کم آب می شود یا در زمستان که دما کاهش می یابد. در نظر بگیرید که آیا هوای سرد مقصر است یا خیر، و در صورت وجود، گیاه را به مکانی گرمتر و دور از دریچهها، پنجرهها و درها منتقل کنید. مرطوب کننده اتاق در زمستان نیز می تواند برای گیاهی که در حال خشک شدن است مفید باشد.
اگر برگ های شما در اطراف لبه ها شروع به سوزاندن می کنند، این معمولاً نشانه نور مستقیم بیش از حد است. همچنین ممکن است گیاه به دلیل عدم آبیاری و رطوبت ناکافی شروع به قهوه ای شدن کند. در صورت نیاز نوردهی و برنامه آبیاری و مه پاشی خود را تنظیم کنید.
آیا مراقبت از گل های فیتونیا سخت است؟
مراقبت از گل های فیتونیا کار سختی نیست، اما باید تحت نظر باشند و در صورت غفلت از آنها رنج ببرند. آنها در یک محیط مرطوب بهترین عملکرد را دارند و باید به طور مرتب آبیاری شوند تا خاک مرطوب بماند.
آیا گل فیتونیا هوا را تصفیه می کند؟
مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی، گل های فیتونیا می توانند به تصفیه هوا و حذف برخی از ترکیبات آلی فرار در خانه شما کمک کنند.
فیتونیا با برگهای مخملی و رگبرگهای رنگی، زینتبخش خانه شما خواهد بود. اما برای شادابی و طراوت این گیاه، باید به نور غیرمستقیم، رطوبت بالا، دمای گرم و خاک با زهکشی خوب توجه کنید. با کمی صبر و حوصله، میتوانید از زیبایی خیرهکننده این گیاه آپارتمانی لذت ببرید.
گردآوری : بخش علمی بیتوته