مواد لازم برای تهیه رب گوجه فرنگی:
گوجه فرنگی | 100 کیلوگرم |
آب | 12 کیلوگرم |
روغن | 1 کیلوگرم |
نمک | 1بسته 400 گرمی |
توری سیمی با خانه های خیلی ریز | - |
نکته اول: دو نوع گوجه فرنگی محلی و گلخانه ای در بازار موجود است که از هر دو نوع گوجه فرنگی محلی و گلخانه ای می توانید استفاده کنید که هر یک مزایا و کاستی هایی دارد. گوجه فرنگی محلی رب کمتری می دهد اما باعث می شود رب کپک نزند و دیرتر خراب شود.
گوجه فرنگی گلخانه ای گران تر است اما رب بیشتری از آن حاصل می شود. معمولا به ازای هر 100کیلوگرم گوجه فرنگی گوشتی و آبدار بین 10 تا 15 کیلوگرم رب بدست می آید.
نکته دوم: در موقع خرید یا چیدن از زمین کشاورزی، گوجه فرنگی را انتخاب کنید که بیضی شکل، دارای گوشت بیشتر و آب دار باشد. گوجه فرنگی بایستی کاملا قرمز و رسیده باشد و بخشهایی از گوجه زرد یا سبز یا سفید نباشد. از انتخاب گوجه های لهیده، خراب و کپک زده جدا خودداری کنید چرا که سالم نیست و طعم رب را تغییر می دهد.
نکته سوم: اضافه کردن نمک برای جلوگیری از کپک زدن و خرابی رب است و افزودن روغن برای یخ نزدن در فریزر و خوش رنگ شدن رب است.
نکته چهارم: در بیشتر خانه های روستایی رب در فضای باز و بر روی آتش پخته می شود چون جوشانیدن رب زمان زیادی می برد و مصرف گاز خانگی بالا می رود.
نکته پنجم : توری های سیمی همان توری های خانه ریزی است که بر روی پنجره های منزل برای جلوگیری از ورود حشرات نصب می شود. البته در بازار توری های مخصوص جوشاندن رب نیز به فروش می رسد.
نکته ششم : بهترین جنس دیگی که برای جوشاندن رب بکار می رود دیگ مسی است.
طرز تهیه رب گوجه فرنگی:
1) ابتدا گوجه فرنگی را بشویید. از وسط به 2 قاچ تقسیم کنید و در دیگ بیندازید. رویش را آب بگیرد و بگذارید به جوش بیاید. گوجه به حدی بجوشد که پوست آن کنده شود.
2) گوجه ها را در حالی که قل قل می جوشد روی توری سیمی بریزید و گوجه ها را روی توری حرکت دهید تا پوست و دانه آن جدا شود. برخی از چلو صافی برای جدا کردن پوست و دانه گوجه استفاده می کنند که این کار باعث ترش شدن و کپک زدن رب می شود چون خانه های چلو صافی درشت است و دانه را رد می کند.
3) در بازار دستگاههایی موجود است که آب گوجه را می گیرند و تحویل مشتری می دهند این کار جوشانیدن رب در منزل را راحت تر می کند و تهیه رب بعد از آب گرفتن، شروع می شود.
4) آب گوجه فرنگی باید آنقدر بجوشد تا غلیظ شده و رب چلپ چلپ به هوا پرت شود. در این مرحله نمک را اضافه کنید تا از خرابی زودهنگام رب جلوگیری شود. میزان غلیظ شدن رب بسیار مهم است اگر شل و آبدار باشد سریع کپک می زند و اگر خیلی سفت باشد طعم سوختگی می دهد و استفاده از آن به علت سفت بودن مشکل است.
5) روش تشخیص زمان آماده شدن رب این است که وقتی با کفگیر در کف قابلمه خطی می کشیم شکاف ایجاد شده بر جای می ماند و خیلی دیر پر می شود. رب را باید هر چند دقیقه هم بزنید و خصوصا در اواخر پخت آن دقت کنید چون ممکن است ته بگیرد و طعم سوختگی در رب مشخص شود.
6) بعد از غلیظ شدن رب در مرحله آخر روغن را اضافه کنید هم بزنید تا رب تف بخورد میزان روغن به دلخواه شماست و برای خوش رنگ شدن رب و عدم یخ زدگی در یخچال یا فریزر است.
7) رب را در تشت بزرگی بریزید و اجازه دهید تا کاملا سرد شده و آماده بسته بندی شود.
آیا میدانستید که:
رب گوجه فرنگی به عنوان چاشنی و جهت بهبود طعم و رنگ غذا استفاده میشود.
رب گوجهفرنگی ازجمله فرآوردههایی است كه تولید آن در سالهای اخیر از رشد بسیار زیادی برخوردار بوده است. این محصول یكی از مهمترین چاشنیهای غذاهای ایرانی است و علاوه بر آن، ماده اولیه بسیاری از محصولاتی نظیر سسها و كنسروهای مختلف به شمار میآید.
اما چه تفاوتی میان ربهای صنعتی و خانگی وجود دارد؟ آیا میتوان رب گوجهفرنگی را به عنوان یك محصول با ارزش غذایی بالا در نظر گرفت؟
گوجهفرنگی میوهای ارزشمند است كه اولینبار در آمریكا شناخته شد. این میوه قبل از رسیدن نارس بوده و حاوی مادهای سمی به نام «سولانین» است كه مصرف آن مخاطرهآمیز است. این میوه پس از آن كه رسید، قرمز و آبدار شده و فاقد سولانین و قابل مصرف میشود. در واقع نوعی آنتیاكسیدان به نام «لیكوپن» مسوول ایجاد رنگ قرمز در گوجهفرنگی است كه میتواند با رادیكالهای موجود در بدن كه موجب بروز سرطان و بیماریهای قلبی و پیری زودرس میشود مبارزه كند.
معمولا لیكوپن گوجهفرنگی زمانی بیشترین تاثیر را دارد كه كمی حرارت دیده تا قابلیتهای مهم و جذب آن در بدن افزایش یابد. بنابراین رب گوجهفرنگی از این نظر گزینه مناسبی است. اما نكته قابل توجه آن كه وقتی گوجه فرنگی در معرض فرآیند حرارتی قرار گیرد، علاوه بر آن كه اصطلاحا پخته میشود، حرارت زیاد سبب كاهش ویتامینها و املاح معدنی موجود در آن میشود، به طوری كه میزان ویتامینهای آن براساس فرآیند حرارتی احتمال دارد از 5 تا 40 درصد كاهش یابد كه این اتلاف مواد مغذی در روش خانگی به دلیل استفاده از حرارت مستقیم و كنترل نشده بسیار بیشتر است.
نگهداری گوجهفرنگی به مدت زیاد قبل از فرآیند نیز میتواند یكی دیگر از علل افت مواد مغذی و مواد پكتینی محصول شود، اما در عوض مزیت ربهای خانگی آن است كه از مواد افزودنی یا نگهدارنده در آن استفاده نمیشود.
معمولا گوجهفرنگی دارای انواع زیادی است اما آنهایی را كه برای تولید رب مورد استفاده قرار میدهند به 2 گروه گرد و گلابی شكل تقسیم میشوند.
انواع «گرد» معمولا آبكی و دارای مواد جامد بالا و خوشرنگ هستند ولی انواع «گلابی» شكل سفتتری دارند و دارای مواد جامد كمتر اما مواد پكتینی بیشتری هستند.
معمولا گوجهفرنگی مورد استفاده برای رب را از انواعی كه دارای پوست نازك، بافت نرم، مواد جامد زیاد، رنگ قرمز تند، طعم مطلوب، عاری از كپك، بدون هسته درشت و كاملا رسیده باشد انتخاب میكنند.
کالری رب گوجه فرنگي:
هر 100 گرم رب گوجه فرنگی، 80 کالری دارد.
روش نگهداری کنسرو رب گوجه فرنگي:
مصرف این محصول، برای افرادی که به گوجهفرنگی حساسیت دارند، توصیه نمیگردد.از مصرف كنسروهای تغيير رنگ و بو خودداری فرماييد. رب گوجهفرنگی بعد از باز شدن باید در داخل یخچال نگهداری شود. یكی از اتفاقات طبیعی كه برای این محصول میافتد كپكزدگی آن است كه به خاطر شرایط نامطلوب نگهداری ایجاد میشود. بنابراین برای جلوگیری از كپكزدگی رب در یخچال دمای آن را به دمای 4 درجه سانتیگراد برسانید، در یخچال را زیاد باز و بسته نكنید، بیش از حد ظرفیت یخچال را پر نكنید، از قرار دادن میوه و سبزی آلوده در یخچال خودداری كنید و حتما رب را درون ظروف شیشهای و دردار نگهدارید.
اگر باز هم در محصول كپكزدگی مشاهده شد، كافی است بخش كپكزده را به صورت عمیق جدا كرده و یك لایه روغن در سطح آن بمالید تا عمل اكسیژنرسانی متوقف و از تشكیل كپك جلوگیری شود. در غیر این صورت میتوانید رب را داخل فریزر نگهداری كنید.