به گزارش اقتصادنیوز، شورای امور بین الملل روسیه با انتشار یادداشتی مدعی شد: موضع گیری مقامات روسیه در مورد کریدور زنگزور نارضایتی تهران از مسکو در مورد پروژه‌ای که منطقه نخجوان آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به آذربایجان واقعی متصل می‌کند را نشان می‌دهد. به ادعای این نهاد اطلاعاتی، تهران بر یکی از بندهای توافقنامه‌های بین المللی امضا شده توسط ارمنستان با روسیه و آذربایجان که به جنگ دوم قره باغ در اواخر سال 2020 پایان داد، تمرکز کرده و فعل و انفعال هایی چون مانورهای نظامی مشترک بین واشنگتن و ایروان و فعالیت های نظارتی غرب در ارمنستان را ( به ادعای این موسسه )پر رنگ قلمداد نمی کند.
به ادعای این موسسه مطالعاتی، رسانه های ایرانی در مورد خطراتی که تهران در صورت اجرای این پروژه و افتتاح کریدور با آن مواجه خواهد شد، بحث کرده اند. براساس استدلال تحلیلگران ایرانی، ایران با از دست دادن ادعایی زنگزور مزیت راهبردی خود در روابط میان ترکیه و کشورهای آسیای مرکزی از دست خواهد داد و برای دسترسی به کشورهای اروپایی به ترکیه و آذربایجان وابسته خواهد شد.در گذشته، آذربایجان برای تامین کالا و گاز منطقه خودمختار نخجوان که بین ایران، ارمنستان و ترکیه قرار دارد، به حریم هوایی و خاک ایران متکی بود. با این حال، رویکرد ترکیه در مورد خط لوله گاز جدید برای تامین نخجوان به این معنی است که اهمیت ژئوپلیتیکی ایران برای آذربایجان کم رنگ شده است. علاوه بر این، انتظار می‌رود که پویایی روابط دوجانبه به نفع باکو تغییر کند.به ادعای ناظران، برخی از نگرانی های ایران در مورد کریدور زنگزور، به ویژه از دست دادن اهرم هایش در برابر آذربایجان و ترکیه، ممکن است موجه باشد. با این حال این موضوع را باید در چارچوب وسیع منطقه ای نگریست. نکته قابل تامل (ادعایی) این است که کریدور زنگزور تحت نظارت و کنترل روسیه خواهد بود، به ویژه با توجه به همکاری های امنیتی طولانی مدت تهران و مسکو. مرزبانان روسی ده ها سال است که در امتداد مرز ایران و ارمنستان مستقر هستند و به ادعای این نهاد رسانه ای، این حضور هیچگاه تهدیدی برای امنیت ایران نبوده است. تهران ممکن است از موضوع کریدور زنگزور به عنوان دستاویزی برای ابراز نارضایتی خود از روسیه در مورد مسائل غیرمرتبط با قفقاز استفاده کند.
به ادعای شورای امور بین الملل، قفقاز جنوبی میدان نبرد قدرت های بین المللی رقیب مانند روسیه، ترکیه و غرب است. با توجه به نزدیکی جغرافیایی و تاریخ پیچیده این منطقه، منافع ملی، قومی و ژئوپلیتیکی قفقاز شاید گاها با منافع ایران تلاقی کرده و محاسبات را پیچیده تر کند. این وضعیت به دنبال تلاش ایران برای افزایش نفوذ خود در برابر ترکیه در آذربایجان رخ می دهد.به ادعای این موسسه اطلاعاتی روسیه همچنین در حفظ توازن قوای منطقه ای نقش مهمی ایفا می کند و همین مقوله موجب شده تا تهران و مسکو درباب بسیاری از مسائل هم صدا شوند. ایران در برای شکل دادن به سیاست خارجی خود در قبال همسایه نزدیک خود، قفقاز جنوبی، با چالش هایی مواجه است و می بایست منافع متضادی را محقق کند. از یک سو، هدف تهران افزایش نفوذ اقتصادی و سیاسی خود در منطقه است، اما تحریم های بین المللی توانایی این بازیگر را برای انجام این کار محدود می کند. تحریم ها با تضعیف توانایی تهران برای رقابت با دیگر قدرت های منطقه، چشم انداز قفقاز را پیچیده تر می کنند. از سوی دیگر، ایران تلاش دارد تا روابط خود با ارمنستان را متعادل کرده و از تشدید تنش با آذربایجان در میان تنش‌های منطقه‌ای، چالش‌های درهم تنیده و نفوذ فزاینده اسرائیل اجتناب کند.همزمان اسرائیل در تلاش برای تقویت روابط خود با آذربایجان، به ویژه در حوزه همکاری های نظامی و اطلاعاتی است؛ گزاره ای که نگرانی هایی را برای ایران ایجاد کرده، زیرا این همکاری تهدیدی ادعایی برای امنیت این کشور قلمداد می شود.
این موسسه مطالعاتی در ادامه مدعی است، ایران در شراکت قوی بین روسیه و آذربایجان با چالشی روبروست، زیرا مسکو حامی نظامی و اقتصادی باکو است و به ادعای ناظران این گزاره فضای مانور ایران را محدود می‌کند. ترکیه همچنین با حمایت از آذربایجان و تقویت روابط خود با گرجستان و گسترش نفوذ خود در منطقه، رقیب قدرتمندی برای ایران محسوب می شود. علاوه بر این، همکاری سه جانبه بین باکو، آنکارا و تفلیس در انرژی و سایر بخش‌ها، تنش‌های منطقه‌ای را تشدید کرده و تلاش‌های ایران برای دستیابی به اهداف خود را پیچیده می‌کند.شورای امور بین الملل روسیه در ادامه این یادداشت ادعایی آورد، در حالی که ایران روابط مستحکمی با ارمنستان دارد، هنوز نتوانسته آذربایجان را وارد حوزه نفوذ منطقه ای خود کند. این امر ایران را در موقعیت دشواری قرار داده و موجب می شود نقشه نفوذ منطقه ای دستخوش تغییرات شدیدی شود، به طوری که نفوذ ایران پس از پیروزی آذربایجان در جنگ دوم قره باغ، در قفقاز جنوبی کم رنگ شد. در چنین پس زمینه ای، تنش با مسکو یک بازی پیچیده دیپلماتیک را آشکار می کند و موجب خواهد شد تا تهران از منظر دیپلماتیک به شکل ماهرانه ای مانور دهد. در حالی که ایران به دنبال سرمایه گذاری از شرایط بین المللی برای دستیابی به دستاوردهای دیپلماتیک با غرب و به طور بالقوه مذاکرات در ارتباط با برنامه هسته ای است، اما در مدیریت روابط خود با روسیه با چالش های مهمی مواجه است.
