تحقیقات جدید نشان میدهد پوشش گیاهی در سراسر شبهجزیره قطب جنوب در چها دهه گذشته بیش از ده برابر افزایش یافته است.
شبهجزیره قطب جنوب، مانند بسیاری از مناطق قطبی سریعتر از میانگین جهانی در حال گرم شدن است. در این مطالعه جدید که توسط محققانی از دانشگاههای «اکستر»، «هرتفوردشایر» و محققان گروه مطالعه قطب جنوب در بریتانیا انجام شده استَ، از دادههای ماهوارهای برای ارزیابی میزان سبز شدن قطب جنوب در واکنش به تغییرات آب و هوایی استفاده شده است.
این اطلاعات نشان داد مساحت پوشش گیاهی در سراسر این شبه جزیره از کمتر از یک کیلومتر مربع در سال ۱۹۸۶ به تقریبا ۱۲ کیلومتر مربع تا سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.
این مطالعه که در مجله «Nature Geoscience» به چاپ رسیده است، همچنین نشان میدهد که این روند سبز شدن بیش از ۳۰ درصد در سالهای اخیر (۲۰۲۱-۲۰۱۶) نسبت به دوره مطالعه پیشین (۲۰۲۱-۱۹۸۶) شتاب گرفته است. در این مقاله شواهد ماهوارهای سبز شدن شبه جزیره قطب جنوب به خوبی نشان داده شده است.
در مطالعه قبلی که نمونههای تهیه شده از اکوسیستمِ تحت تسلط خزه در شبه جزیره قطب جنوب مورد بررسی قرار داده شد نیز، تیم دانشمندان شواهدی را پیدا کرد که نشان میداد نرخ رشد گیاهان در دهههای اخیر بهطور چشمگیری درحال افزایش است.
این مطالعه جدید از تصاویر ماهوارهای استفاده میکند تا تایید کند که روند سبز شدن گسترده درحال انجام است و سرعت نیز آن فزاینده است. دکتر «توماس رولند» از دانشگاه اکستر میگوید: «گیاهانی که در شبه جزیره قطب جنوب پیدا میکنیم - بیشتر خزهها - در سختترین شرایط روی زمین رشد میکنند. هرچند هنوز هم میتوان برف و یخ در این شبه جزیره پیدا کرد، اما متاسفانه بخشهایی با پوشش گیاهی چشمگیر نیز قابل مشاهده است که نشان میدهد تغییرات آب و هوا و گرمایش جهانی بر روی این بیابان وسیع نیز اثر گذاشته است.»
دکتر «اولی بارتلت» از دانشگاه هرتفوردشایر نیز افزود: «با افزایش روند گرم شدن کره زمین، احتمال دارد که میزان سرسبز شدن شبه جزیره نیز افزایش یابد. خاک در قطب جنوب عمدتا فقیر از مواد معدنی مورد نیاز برای رشد گیاهان است، اما این افزایش در رشد پوشش گیاهی سبب افزایش مواد آلی میشود که تشکیل خاک را تسهیل میکند و بهطور بالقوه شرایط لازم برای رشد گیاهان را هموار میکند. این امر خطر ورود گونههای غیربومی و مهاجم را افزایش میدهد که احتمالا توسط اکوتوریستها و سایر بازدیدکنندگان به این قاره آورده میشوند.»
با این نتایج، محققان به تحقیق بیشتر روی ایجاد مکانیسمهای کنترل اقلیم و شرایط جوی به صورت خاص در این منطقه تاکید دارند که بتوان روند سبز شدن را کنترل کرد.
دکتر رولند در پایان گفت: «حساسیت پوشش گیاهی شبه جزیره قطب جنوب به تغییرات آب و هوایی اکنون مشخص است و تحت گرمایش جهانی در سالهای آینده میتوانیم شاهد تغییرات اساسی در زیستشناسی و چشمانداز این منطقه باشیم. یافتههای ما نگرانیهای جدی را در مورد آینده زیستمحیطی شبه جزیره ایجاد میکند. برای محافظت از قطب جنوب، ما باید مراقب پیشروی این تغییرات باشیم.»
اکنون محققان درحال برررسی این موضوع هستند که چگونه نواحی یخزدا شده توسط گیاهان استعمار شدهاند و این فرآیند چگونه میتواند ادامه یابد.