خاک کوکوپیت (به انگلیسی : coco peat ) ، بستر کاشت گیاهی است که از الیاف پوست میوه نارگیل تهیه شده است و به تنهایی یا مخلوط با خاک قابل استفاده است. از آنجا که کوکوپیت قابلیت بالایی در نگهداری آب دارد ، استفاده از آن باعث صرفه جویی در مصرف آب در بخش کشاورزی خواهد شد. از کوکوپیت بیشتر در ترکیب خاک گل ها و گیاهان آپارتمانی به خصوص برای صادرات گل ها و کاکتوس ها استفاده می شود.
صادرات گیاهان در کشورهای مختلف فقط در خاک کوکوپیت مجاز است از این رو کاکتوس ها و ساکولنت های وارداتی که خریداری می کنید به احتمال زیاد در خاک کوکوپیت قرار دارند که بعد از خرید باید خاک گلدانشان را با خاک مخصوص کاکتوس تغییر بدهید.
از آنجا که کوکوپیت خاصیت نگهداری آب بالایی دارد در بلند مدت باعث پوسیدگی ریشه کاکتوس و ساکولنت شده و گیاه شما را از بین می برد.
در حال حاضر دو کشور هند و سریلانکا به عنوان تولید کننده عمده کوکوپیت شناخته می شوند. کوکوپیت هندی معمولا با آب دریا آبشویی می شود و مناسب کشور ما نیست ولی کوکوپیت سریلانکا شوری پایین تری دارد و سرعت حجمگیری و باز شدن آن بالاتر است و در ایران طرفداران بیشتری دارد.
کوکوپیت از الیاف دور میوه نارگیل یا الیاف تنه درخت نارگیل بدست می آید بنابراین استفاده از واژه خاک برای کوکوپیت ، از نظر علمی درست نیست . از کوکوپیت میتوان به تنهایی یا همراه با پرلیت و پیت ماس به عنوان بستر کاشت استفده نمود.
بنابراین خاک کوکوپیت میتواند ترکیبی از کوکوپیت و خاک یا سایر بستر های کشت باشد.
به نظر متخصصین کشاورزی ، استفاده از کوکوپیت به تنهایی برای بستر کاشت مناسب نیست و بهتر است خاک کوکوپیت را از ترکیب 50 درصد کوکوپیت ، 40 درصد ماسه و 10 درصد پرلیت تهیه کنید.
امروزه از کوکوپیت در کاشت هیدروپونیک ( بستر بدون خاک ) خانگی و تجاری برا کاشت گوجه فرنگی ، خیار ، فلفل دلمه ، گیاهان آپارتمانی و گل های بریده شده از شاخه ، به طور گسترده ای استفاده می شود.
ضمن این که بهترین بستر برای رویش بذرها ، قلمه ها ، پیازها و نشاء ها به حساب می آید.
کوکوپیت به صورت قالب های فشرده به فروش می رسد که بعد از خرید باید آن ها را درون آب قرار دهید. هر 1 کیلوگرم کوکوپیت فشرده و خشک بعد از جذب آب تبدیل به 15 کیلو کوکوپیت مرطوب می شود.
شما میتوانید به تنهایی یا مخلوط با پرلیت ، ماسه ، پیت ماس ، خاک اره و غیره گلدان خود را با کوکوپیت پر کنید.
کوکوپیت یکی از بستر های کاشت آلی است که برای گیاهان فوق العاده است. مزایای استفاده از کوکوپیت به عنوان بستر کاشت عبارت است از :
پتانسیل جذب آب توسط کوکوپیت نسبت به سایر بسترهای کاشت بسیار زیاد است و با حفظ رطوبت اطراف ریشه گیاه ، به رشد بهینه گیاهان کمک میکند.
کوکوپیت خاصیت اسفنجی دارد و تا 20 برابر وزن خود ، آب جذب میکند در نتیجه رطوبت خاک بالا رفته و نیاز به آبیاری های پشت سر هم نخواهید داشت.
مخلوط خاک و کوکوپیت در نهایت بستری بوجود می آورد که تهویه بسیار خوبی دارد. الیاف نارگیل حتی زمانی که از آب اشباع شده باشند تخلخل بسیار خوبی در خاک ایجاد میکنند و مانع از تراکم وفشردگی خاک شده و از سفت شدن زمین جلوگیری میکنند و به ریشه گیاهان فرصت رشد و تنفس بهتر میدهند.
کوکوپیت بدون بذر علف های هرز ، آفت و بیماری است .از آنجا که الیاف نارگیل بالاتر از سطح زمین رشدکرده اند بسیاری فاقد آلودگی های خاک هستند.
ماندگاری کوکوپیت بین 4 – 10 سال است و نسبت به سایر بستر های کاشت ، دوام بیشتری دارد.
محدود PH کوکوپیت خنثی تا کمی اسیدی و بین 5.6 – 6.5 است که محدوده ای مناسب برای رشد و تغذیه اغلب گیاهان محسوب می شود. در این PH عناصر غذایی به راحتی در اختیار ریشه گیاه قرار می گیرند.
از آنجا که الیاف نارگیل تهویه مناسبی برای خاک تامین می کنند و به بهبود تغذیه ریشه کمک مینمایند ، یکی از بهترین بسترها برای کاشت قلمه و جوانه زدن بذرها محسوب می شوند. استفاده از کوکوپیت سرعت ریشه دار شدن قلمه ها وجوانه زدن بذرها را افزایش میدهد.
کوکوپیت یک ماده کاملا گیاهی و دوست دار محیط زیست است که هیچ تاثیر نامطلوبی روی خاک نمی گذاردو حتی بعد از تجزیه شدن باعث تقویت خاک می شوند.
کمبود مواد مغذی : کمبود مواد مغذی مهم ترین مشکل کوکوپیت محسوب می شود و در صورتی که بخواهید به تنهایی از آن به عنون بستر کاشت استفاده کنید حتما نیاز به استفاده از محلولهای غذایی و کود مایع خواهید داشت. از سویی دیگر خصوصیت زهکشی سریع کوکوپیت باعث هدر رفت عناصر مغذی هنگام آبیاری می شود.
به همین دلیل است که از کوکوپیت بیشتر برای کاشت بذر و قلمه استفاده می شود چونگیاه تا زمانی که ریشه کامل نزده باشد ، نیازی به غذا ندارد.
قیمت بالا : کوکوپیت به عنوان ماده ای گران قیمت شناخته می شود به خصوص به دلیل وارداتی بودن آن بنابراین هزینه اولیه زیادی روی دست گلخانه دارها می گذارد.
گردآوری : بخش علمی و آموزشی بیتوته