به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، استان قم سالانه میزبان هزاران گونه پرنده مهاجر از سراسر کشور است. دلیل اصلی این امر وجود ۵ تالاب مهم در این استان است که زیستگاه مناسبی برای پرندگان فراهم می‌کند.
محمدحسین بازگیر، مدیرکل محیط زیست استان قم، در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا گفت: این استان دارای ۵ تالاب ملی ثبت‌شده است که بزرگ‌ترین آن «تالاب دریاچه نمک» با وسعت حدود ۲۰۰ هزار هکتار است. این تالاب بین سه استان قم، سمنان و اصفهان قرار دارد. تالاب‌های حوض سلطان، غدیر اسب، بهشت معصومه و «تالاب مره» از دیگر تالاب‌های استان هستند. تالاب مره با وسعت ۳۰ هزار هکتار که ۱۱ هزار هکتار آن آبگیر است، به دلیل قرار داشتن در مسیر پرواز پرندگان مهاجر سیبری به نیل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بازگیر ادامه داد: مهاجرت پرندگان از سیبری غربی آغاز و از دریای خزر، فلات مرکزی ایران، بین‌النهرین و نیل می‌گذرد و دوباره به سیبری بازمی‌گردد. تاریخ این مسیر مشخص نیست، اما سالانه حدود ۱۵ میلیون پرنده از آسمان ایران عبور می‌کنند و ۲ میلیون پرنده برای استراحت، زادآوری و سایر نیازها فرود می‌آیند.
وی اعلام کرد که امسال تعدادی پرنده مهاجر در اطراف تالاب مره قم مشاهده شده‌اند. در نزدیکی تالاب‌های حوض سلطان و مره یک پاسگاه محیط‌بانی مستقر است و به‌طور مستمر در منطقه گشت‌زنی می‌کنند. همچنین مردم، نیروی انتظامی و تشکل‌های مردمی در این حفاظت مشارکت دارند.
بازگیر در ادامه تأکید کرد: تلاش می‌کنیم یک پاسگاه محیط‌بانی با نیروی کافی و تجهیزات مناسب در تالاب مره راه‌اندازی کنیم تا حفاظت بهتری از پرندگان مهاجر انجام شود.
وی به اهمیت حفظ تالاب مره از طریق پایش آب رودخانه شور اشاره کرد و گفت: پایش مستمر مسیر آب از جمله مهم‌ترین اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در این منطقه است. با مشارکت شرکت آب و محیط زیست، مسیر رودخانه شور به‌طور مداوم کنترل می‌شود.
حدود ۱۰۰ هزار هکتار از مساحت استان قم را تالاب‌ها پوشش می‌دهند که ۱۰ درصد کل استان را تشکیل می‌دهد. این موضوع قم را به یکی از مهم‌ترین پهنه‌های تالابی کشور تبدیل کرده است. علاوه بر این، تالاب مره هر سال میزبان هزاران پرنده مهاجر است.
بازگیر با اشاره به خشکسالی‌های اخیر گفت: به دلیل خشکسالی‌هایی که تالاب‌های ایران را تحت تأثیر قرار داده، تالاب مره قم به‌عنوان یکی از معدود نقاط آبگیری در این مسیر تاریخی توانسته پذیرای پرندگان مهاجر باشد. در این مسیر، ۱۷۰ گونه پرنده در تالاب مره فرود می‌آیند و پس از تجدید قوا به سفر خود ادامه می‌دهند. این تالاب نقش بسیار مهمی در حفظ چرخه حیات پرندگان مهاجر دارد.
وی با تأکید بر اهمیت حفظ تالاب‌ها ادامه داد: تالاب‌ها خدمات بسیاری به محیط زیست ارائه می‌دهند؛ از جمله تنظیم جریان‌های جوی، تولید گازهای تنفسی، رسوب‌گذاری و بهبود کیفیت آب و خاک. همچنین تثبیت کربن و نیتروژن جو و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها از دیگر مزایای تالاب‌ها است.
بازگیر در ادامه افزود: تالاب‌ها منابع ارزشمندی از کود، مواد سلولزی، دارویی و ژنتیکی گیاهی و جانوری هستند و حتی منابع فسیلی و ترکیبات معدنی نیز در این بسترها تولید می‌شوند.
وی همچنین به خدمات حمایتی تالاب‌ها اشاره کرد و گفت: تالاب‌ها زیستگاه جانوران و گیاهان بوده و به تأمین منابع آبی و حفظ سفره‌های آب زیرزمینی کمک می‌کنند. آنها همچنین در انتشار گازهای اتمسفری تأثیر دارند.
بازگیر با اشاره به تهدیدات زیست‌محیطی تالاب‌ها گفت: تأمین حقابه و نیاز آبی تالاب‌ها از مهم‌ترین چالش‌هاست. سدسازی‌های متعدد در بالادست رودخانه‌ها حقابه تالاب‌ها را محدود کرده و تالاب‌های استان به شدت نیازمند آب هستند. همچنین آلودگی ناشی از فاضلاب‌های شهری و صنعتی تهدیدی جدی برای حیات تالاب‌ها محسوب می‌شود.
وی در پایان درباره آلودگی‌های موجود در آب تالاب‌ها افزود: یکی از نگرانی‌های اصلی ما ورود آلودگی‌های ناشی از شهرهای قزوین و کرج به حوزه آبریز تالاب‌های استان قم است.
