آقای فرشید ایلاتی، کارشناس اقتصاد مسکن در گفت و گوی اختصاصی با خبرگزاری صدا وسیما در خصوص اخذ مالیات بر خانه‌های خالی گفت: موضوع اخذ مالیات از خانه‌ها خالی بیش از ۵۰ سال است که در کشور مطرح است، اما در چند سال گذشته به صورت عملیاتی در کشور در حال اخذ این مالیات هستیم.
وی افزود: در بازار مسکن می‌توان تولید و ساخت و ساز مسکن صورت بگیرد، اما آن تولید به دست مصرف کننده نرسد. در این شرایط مسکن تولید شده، اما احتکار شده و به بازار مسکن عرضه نشده است. این موارد همان خانه‌های خالی است که گفته می‌شود.
این کارشناس اقتصاد مسکن افزود: وجود خانه‌های خالی بیش از اندازه موجب اختلال در بازار مسکن می‌شود و افزایش قیمت مسکن در کشور را در پی دارد.
ایلاتی اضافه کرد: عرضه خانه‌های خالی به بازار مسکن هم می‌تواند به شکل فروش خانه باشد و هم عرضه برای اجاره خانه که هر دو به تعدیل قیمت در بازار خرید و فروش یا اجاره مسکن منجر می‌شود.
ایلاتی گفت: از ابتدای تصویب ماده قانونی برای اخذ مالیات از خانه‌های خالی در سال ۱۳۹۴ دو دیدگاه اصلی در خصوص این موضوع وجود داشت. یکی این بود که معافیت‌های زیادی داده شود تا دامنه مشمولان این مالیات کاهش پیدا کند و مالیات‌های سنگینی برای مشمولان کم تعداد در نظر بگیریم. دیدگاه دیگر هم این بود که میزان کمی مالیات را برای تعداد از زیادی از نفرات در نظر بگیریم که حتی یک خانه خالی هم دارند.
وی افزود: در برخی کشور‌ها ۱۰ درصد ارزش یک ملک در یکسال را به عنوان مالیات از مالک دریافت می‌کنند تا نگه داشتن خانه به صورت خالی صرفه اقتصادی نداشته باشد.
این کارشناس اقتصاد مسکن اضافه کرد: اگر عدد اخذ مالیات پایین باشد و برای مالک صرفه اقتصادی داشته باشد، مالک هم خانه را خالی نگهه می‌دارد و به بازار عرضه نمی‌کند.
ایلاتی گفت: عددی که الان در کشور به عنوان مالیات بر خانه‌های خالی وجود دارد بازدارنده نیست در نتیجه نرخ موثر مالیات بر خانه هالی خالی باید افزایش یابد تا کسی خانه را خالی نگه ندارد.
وی در خصوص سازوکار شناسایی خانه‌های خالی اظهار داشت: شناسایی خانه‌های خالی به وسیله سامانه املاک و اسکان است. حتما باید این سامانه تکمیل شود تا خانه‌های خالی به طور کامل و دقیق شناسایی شود. اگر هم خوب شناسایی نمی‌شود نتیجه ضعف سامانه املاک و اسکان است.
این کارشناس در خصوص ضمانت اجرای‌های تکمیل سامانه املاک و اسکان گقت: در آیین نامه اجرایی سامانه املاک و اسکان پیش بینی شده تا افراد وقتی می‌خواهند از خدمات عمومی استفاده کنند حتما باید وضعیت مالکیت و سکونت خود را قبل از آن در سامانه املاک و اسکان ثبت کرده باشند. در نتیجه گلوگاه‌های برای تکمیل سامانه قرار داده شده، اما به دلیل ملاحظات اجتماعی به این موضوع توجه نشده است.
ایلاتی افزود: برای مثال دولت می‌تواند برخی خدمات را برای واحد‌هایی که وضعیت خود را در سامانه مشخص نکرده اند تا زمان تکمیل اطلاعات قطع کند. در حال حاضر هم دولت باید یک بازه زمانی جدید را به عنوان فرصت ثبت نام و تکمیل سامانه اعلام کند و بعد از آن ضمانت اجرا را اجرایی کند.
وی خاطر نشان کرد: پیش بینی شده که وزارت نیرو برای واحد‌های مسکونی که اطلاعات خودشان را ثبت نکرده اند تعرفه‌های آب و برق با بالاترین تعرفه محاسبه کند، اما وزارت نیرو به تکالیف خودش عمل نکرده است. در بحث تسهیلات و صدور چک هم ابلاغ شده است که ارائه این خدمات منوط به تکمیل اطلاعات در سامانه املاک و اسکان است، اما کامل اجرا نمی‌شود که این موضوع را باید بانک مرکزی پیگیری کند.
این کارشناس اقتصاد مسکن در انتها گفت: علاوه بر این خوداظهاری‌ها سازمان ثبت املاک نیز باید اطلاعات خودش را در اختیار سامانه املاک و اسکان قرار دهد.
