کایاک به نوعی قایق خاص گفته میشود که معمولا تک نفره یا دو نفره هستند
این قایق که بیشتر توسط اسکیموها و سرخپوستان کانادیی برای رفت آمد در آب های مناطق زندگی خود استفاده میشده است امروزه کاربرد بیشتری در زندگی انسان ها پیدا کرده است که از جمله دلایل آن می توان به وزن نسبتا کم، سرعت خوب و تولید در انواع تک نفره، دونفره یا چهار نفره اشاره کرد.
این قایق ها را با توجه به جنس، کاربرد و تعداد سرنشینان می توان به سبک های مختلفی دسته بندی کرد. برای مثال کایاک در انواع قایق های یک نفره، دونفره یا چهار نفره ساخته و تولید میشود. در گذشته قایق هایی شش یا هشت نفره نیز مورد استفاده قرار میگرفتند اما درحال حاضر قایق های یک نفره یا دونفره به دلیل کنترل و هدایت راحت تر و ایمنی بیشتر مورد توجه هستند.
قایق کایاک تک نفره
کایاک یک نفره که در مسابقات استفاده می شود با حداکثر طول ۵ متر و ۲۰ سانتی‌متر و حداقل وزن ۱۲ کیلوگرم ساخته می شود.
قایق کایاک دونفره از پرکاربردترین قایق‌های کایاک
قایق های دونفره مورد استفاده در مسابقات المپیک حداکثر ۶.۵ متر طول دارند و مشابه کایاک یک نفره هستند با این تفاوت که افراد برای نشستن فضای بیشتری در اختیار دارند و در عرض آنها محدودیتی وجود ندارد. فاصله میان دو قایق‌ران معمولا ۱.۵ متر است و کایاک دونفره در حداقل وزن ۱۸ کیلوگرم ساخته می شود.
مدل چهارنفره این قایق نیز ۱۱ متر طول دارد و محدودیتی در عرض آن وجود ندارد. انعطاف پذیری و خمیدگی طولی این مدل کمتر است به همین دلیل افزایش موج سبب مقاومت بیشتر و کاهش سرعت آنها می شود. این قایق ها حداقل ۳۰ کیلوگرم وزن دارند و نگه داری یا حمل و نقل آنها نیز کمی دشوار است.
یکی از موضوع های مهم در رابطه با قایق کایاک جنس آن میباشد. امروزه برای ساخت این قایق ها از چند مواد مختلف استفاده می شود که عبارتند از:
احتمالا با شنیدن نام قایق حتما چوبی بودن آن نیز به ذهن شما خطور میکند. قایق های کایاک چوبی پیش از فایبرگلاس رایج ترین و با کیفیت ترین نوع کایاک بودند اما برای ساخت آنها به چوب های با کیفیت و گران نیاز بود. زمان ساخت آنها نیز سه هفته الی یک ماه طول میکشد و تنها در صورت ماهر بودن صنعت‌گر قایق چوبی ساخته شده سبک خواهد بود. همچنین این قایق ها به راحتی آسیب میبینند و سخت تعمیر می شوند.
این قایق ها به دلیل سبک و محکم بودن مورد توجه افراد بسیاری قرار گرفته است و از آنها برای مسابقات، تمرین ها یا مدارس قایق رانی استفاده می کنند. البته توجه کنید آسیب پذیری این مدل نیز کمی بالاست و نیاز به مراقبت دارد.
از مواد اولیه که درحال حاضر برای ساخت قایق کایاک استفاده می شود میتوان به کربن و کامپوزیت اشاره کرد که قوی‌تر و سبک تر از فایبرگلاس هستند اما قیمت بالاتری دارند. قایق های این دسته از یک لایه خارجی محافظتی و یک لایه داخلی تشکیل میشود و نگهداری مناسب آنها در طول عمر قایق تاثیر گذار است.
قایق های کربنی مقاوم برای رودهای خروشان نیز مناسبند
قایق های کایاک به ساده ترین شکل ممکن ساخته میشوند و مهم ترین بخش آنها صندلی است. صندلی کایاک معمولا راحت نیست و در ساخت آن از چوب یا فایبرگلاس یا ترکیب این دو مواد استفاده میشود و شامل سه بخش سکو، تکیه گاه و صندلی است. ارتفاع آن نیز تقریبا ۵ سانتی‌متر است و در صورت بیشتر کردن ارتفاع صندلی، قایق ران احساس میکند تعادل کمتری دارد.
از قایق کایاک در موارد بسیاری استفاده میشود که برخی از آنها عبارتند از:
● کایاک دریایی با هدف گشت و گذار
● مسابقات کایاک
● کایاک سواری با هدف تفریحی
● استفاده از قایق کایاک برای ماهیگیری
● استفاده از قایق کایاک برای امدادرسانی
● و...
استفاده از قایق کایاک در ساحل با هدف تفریحی
مسابقات قایق رانی کایاک ورزشی تکنیکی است با حرکات موزون متقارن نیز همراه است.
مسابقات این رشته از المپیک ۱۹۳۶ در برلین برگذار می شود و طرفداران بسیاری دارد.
مسابقات این رشته هرگز به صورت مختلط (برای مردان و زنان) برگذار نمیشود و فواصل تایید شده از سوی فدراسیون جهانی قایقرانی عبارتند از:
• ۲۰۰ متر
• ۵۰۰ متر
• ۱۰۰۰ متر
• ۵۰۰۰ متر
این فواصل برای مردان و زنان یکی هستند. هنگام مسابقات المپیک، مسابقات کایاک در ۱۲ ماده، مسابقات قهرمانی جهان بزرگسالان در ۲۷ ماده و مسابقان قهرمانی جهان جوانان در ۱۷ ماده برگذار میشود.
گردآوری:بخش ورزش بیتوته
