عصر ایران؛ لیلا احمدی- یکی از قابل‌توجه‌ترین بخش‌های هفته‌نامۀ اکونومیست، خلاصۀ خبریِ «جهان در یک نگاه» است که «مهم‌ترین رخدادهای جهان» در حوزه‌های گوناگون را در قالبِ «گزارش خبری جامع» به‌روزرسانی می‌کند. ترجمۀ آخرین چکیده با 12 عنوان خبری به این قرار است.
شایان ذکر است که مقالات ترجمه‌شده در این بخش، صرفاً بازتاب دیدگاه نویسنده و در راستای بررسی مطبوعات جهان است.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
1- تصمیم بحث‌برانگیز ترامپ در معرفی مت‌گیتس به‌عنوان دادستان کل آمریکا
«مایک جانسون» (رئیس جمهوری‌خواهِ مجلس نمایندگانِ آمریکا) از انتشار «گزارش اخلاقی» دربارۀ «مت گیتس» (منتخبِ دونالد ترامپ برای دادستانی کل) ممانعت کرده و گفته است: «این اقدام، سنت مجلس را زیر پا می‌گذارد، چون گیتس دیگر عضو کنگره نیست.»
مت گیتس، جمهوری‌خواه تفرقه‌انگیز، پس از نامزدی استعفا داد. او به دلیل سوء‌رفتار جنسی و استفاده از مواد مخدر بازجویی شد و اتهاماتش را رد کرد. طرفداران ترامپ ازجمله «ایلان ماسک» (منتخب ترامپ برای هدایت ادارۀ جدیدِ «کارامدی دولت»)، از انتخاب این سیاستمدار راست‌گرایِ سرسخت استقبال کرده‌اند.
ماسک که صاحب شبکۀ ایکس است در اشاره به انتخاب آقای گیتس نوشته: «چکش عدالت دارد می‌آید.»، ولی «لیزا مرکاوسکی» (سناتور جمهوری‌خواه) گفته که فکر نمی‌کند انتخاب گیتس، جدی باشد. واضح است که اعتبار سیاسیِ گیتس مدیون مواضع آتشین و وفاداری به ترامپ است. انتصابات ترامپ حاکی از ترجیحِ وفاداری به عملکرد حرفه‌ای و حاکی از نمایش قدرت در مقابل سناتورهای جمهوری‌خواه است.
2- حملۀ اسرائیل به یکی از مراکز امدادیِ لبنان
بنا به اعلام وزارت بهداشت لبنان، حملات رژیم صهیونیستی منجر به کشته‌شدن پنج امدادگر در یکی از مراکز دفاع مدنیِ جنوب لبنان شد. نیروهای دفاعیِ اسرائیل به ساکنان «برج البراجنه» واقع در حومۀ بیروت نیز دستور تخلیه دادند.
اندکی پس از آن که رسانه‌های لبنانی از حمله به ساختمان‌ها در این منطقه خبر دادند، ارتش اسرائیل مدعی شد که این مراکز تأسیسات حزب‌الله را در خود جای داده‌اند.
استاندار بعلبک در گفتگو با شبکۀ الجزیرۀ قطر، این موضوع را اعلام کرد و گفت: «اسرائیل به مرکز امداد و نجاتِ لبنان در اطراف شهر بعلبک حمله کرد؛ درحالی که ۲۰ تن از نیروهای امدادی داخل ساختمان بودند.» از دو ماه پیش تاکنون حدود 3500 لبنانی در خلال حملات، کشته و حدود 15هزار نفر مجروح شده‌اند.
3- گفتگوی تلفنیِ صدر اعظم آلمان و پوتین پس از دو سال
«اولاف شولتز» (صدراعظم آلمان) و «ولادیمیر پوتین» (رئیس‌جمهور روسیه) برای اولین بار طی دو سال گذشته، تلفنی با هم گفتگو کردند. به گفتۀ سخنگوی دولت آلمان، شولز تجاوز روسیه را محکوم و بر تعهد آلمان به حمایت از اوکراین تأکید کرده است.
او از پوتین خواست برای تحقق صلحی عادلانه و پایدار مذاکره کند. پوتین ناتو را مسئول این جنگ دانست و یادآور شد که بحران کنونیِ اوکراین نتیجۀ سیاست‌های تهاجمیِ ناتو است که با هدف ایجاد پایگاهی ضدروسی در خاک اوکراین صورت گرفت و به منافع امنیتی روسیه و حقوق ساکنان روس‌زبان بی‌اعتنا بود. پوتین تأکید کرد که روسیه هرگز از مذاکرات اجتناب نکرده و کماکان آمادۀ ازسرگیری گفتگو است. رهبران دو کشور نظرات خود را دربارۀ بحران اوکراین بیان کردند.
پوتین مواضع طرف روسی در قبال جنگ اوکراین و چشم‌انداز تحولات آینده را به‌تفصیل برای شولتز توضیح داد. شولتز نیز مواضع برلین و نمایندگان اروپایی را مطرح کرد.
در این گفت‌و‌گو، آمادگی روسیه برای مذاکرات دربارۀ حل و فصل بحران اوکراین تبیین شد. این در حالی است که رئیس‌جمهور اوکراین روز جمعه ۲۵ آبان از گفتگوی تلفنیِ صدراعظم آلمان با رئیس‌جمهور روسیه انتقاد کرده و گفته است: «این اقدام، تلاش‌ها برای منزوی‌کردن روسیه را تضعیف می‌کند.» زلنسکی افزود: «این دقیقاً همان چیزی است که پوتین می‌خواهد.
برای او مهم است که انزوای روسیه را از بین ببرد و با سران غرب مذاکرات عادی داشته باشد، ولی در عمل تغییری به سیاست‌های خود ندهد.» رئیس‌جمهور اوکراین اعلام کرد که با حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید، جنگ روسیه علیه کشورش زودتر از قبل پایان خواهد یافت، چون «پایان جنگ‌های جهانی، رویکردِ تیم ترامپ و وعدۀ رئیس‌جمهور جدید به شهروندان است.»
4- پیروزی حزب دولتیِ سریلانکا در انتخابات پارلمانی
«حزب ائتلاف قدرت ملی خلق (NPP)» به رهبری «آنورا کومارا دیسانایاکه» (رئیس‌جمهور جدید سریلانکا) در انتخابات عمومیِ زودهنگام به پیروزی رسید.
«قدرت ملی خلق که ائتلاف جناح چپ است، ۱۵۹ کرسی به دست آورد و به‌این‌ترتیب، اکثریت قاطع و دوسوم پارلمان را تصاحب کرد. آقای دیسانایاکه که در ماه سپتامبر به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد، وعده داده است که با فساد مبارزه و رشد اقتصادی را احیا کند.
دیسانایا که مدت کوتاهی پس از انتخاب به‌عنوان رئیس‌جمهور، خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد تا مأموریت جدیدش را برای پیگیری سیاست‌های اقتصادی آغاز کند.
او گفته بود: «ادامۀ کار با مجلسی که مطابق با خواسته‌های مردم نباشد، بی‌فایده است.» دیسانایاکه وعده داده بدهی کشور را پرداخت کند، فرهنگ سیاسی‌اش را اصلاح کند و مقامات پیشین را به دلیل ارتکاب فساد مجازات کند. نزدیک به دو‌سومِ نمایندگانِ سابقِ پارلمان از جمله اعضای برجستۀ خاندانِ راجاپاکسا (حاکم سابق) در انتخاباتِ مجدد نامزد نشدند.
5- حذف اتریش از لیست مشتریانِ گازپروم و افزایش نگرانی دربارۀ تأمین انرژیِ اروپا
«گازپروم» (غول گاز دولتی روسیه) پس از اختلاف بر سر پرداختِ قراردادی به ارزش ۲۳۰ میلیون یورو (۲۴۲ میلیون دلار)، تحویل گاز به OMV (بزرگ‌ترین شرکت گاز اتریش) را متوقف کرد.
در واکنش به این خبر، قیمت گاز اروپا افزایش یافت. «کارل نِهَمِر» (صدراعظم اتریش) اعلام کرد که کشورش ذخایر سوخت دیگری دارد و «هیچ‌کس یخ نخواهد زد.» در ماه ژانویه، 97 درصد از وارداتِ گاز اتریش از روسیه بود.
دولت‌های اروپایی نگران هزینۀ گرمایش و امنیت انرژی هستند. اقدام گازپروم یادآور تداومِ نفوذِ انرژی روسیه در اروپا است؛ هر چند این نفوذ تحلیل رفته است.
این منطقه در دو سال گذشته، منابع انرژی خود را تنوع بخشیده، به خرید محموله‌های گاز طبیعیِ مایع (ال‌ان‌جی) روی آورده و از خطوط لولۀ دیگری گاز وارد کرده است، اما گازپروم همچنان قادر بوده اروپایی‌ها را نگران کند. براساس گزارشِ «اویل پرایس»، فصل سردِ اروپا در راه است و تنش میان گازپروم و OMV، حاکی از این حقیقت است که چشم‌انداز انرژی بسیار شکننده است و اروپا باید روی طرح‌های اضطراری و ذخیره‌سازیِ گاز متمرکز شود.
6- یورش معترضان به کاخ ریاست‌‌جمهوری و پارلمان آبخازیا
صدها نفر در مقابل پارلمان جمهوری خودمختار آبخازیا (آبخازستان) [واقع درکرانۀ شرقیِ دریای سیاه، منطقۀ جداشدۀ تحت حمایتِ روسیه در گرجستان] در اعتراض به قراداد سرمایه‌گذاری با روسیه تجمع کردند.
منتقدان می‌گویند این قرارداد بر معیشت مردم محلی مؤثر است. نمایندگان مجلس قرار بود موضوع توافق را به بحث بگذارند که معترضان با کامیون به دروازه‌های مجلس هجوم بردند. ادعای منتقدان پیرامون انعقاد قرارداد با روسیه این است که با تصویب چنین قراردادی، صنایع گردشگری داخلی با محدودیت‌های چشمگیر و تبعیض‌آمیز مواجه می‌شود و شرکت‌های روسی امتیازاتِ ناعادلانه به دست می‌آورند.
قرار بود پارلمان آبخازیا سند قرارداد را به‌منظور تصویب به رأی بگذارد، ولی رأی‌گیری با حملۀ معترضان لغو شد. «لاشا آشوبا» (رئیس پارلمان آبخازیا) می‌گوید: «فشاری بی‌سابقه به نمایندگان وارد شده است.»
7-شکایت شبکۀ ایکس از قوانین کالیفرنیا
شبکۀ اجتماعیِ «ایکس» شکایتی برای به چالش‌کشیدنِ قوانین کالیفرنیا در دادگاه فدرال تنظیم کرده است. طبق قانون، حذف محتوای «فریبنده» با هوش مصنوعی از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی الزامی است.
این شبکۀ اجتماعی شکایت خود را علیه قانونِ AB2655 موسوم به «قانون دفاع از دموکراسی در برابر فریبکاری‌های تولیدشده با هوش‌مصنوعی ۲۰۲۴» در دادگاه فدرال ثبت کرده است.
طبق قانون، انتشار محتوای صوتی یا تصویریِ جعلی و گمراه‌کنندۀ مربوط به نامزدها در ۶۰ روز مانده به انتخابات ممنوع است.
ماسک در متن شکایت خود چنین نوشته است: «متمم نخستِ قانون اساسی، تحمل گفتار‌های بالقوه نادرست در حوزۀ انتقاد‌های سیاسی را نیز دربرمی‌گیرد.»
ایلان ماسک، مالک این شبکه ادعا می‌کند که این قانون، ناقض آزادی بیان است. یکی از قضات هم در ماه اکتبر، به‌طور موقت قانون مشابهی را لغو کرد که تبلیغاتِ کمپین دیپ‌فیک را ممنوع می‌کرد. هر دو قانون در ماه سپتامبر برای مقابله با اطلاعات نادرستِ انتخاباتی به امضای «گاوین نیوسام» (فرماندار دموکرات کالیفرنیا) رسیده بود. کالیفرنیا یکی از کانون‌های بحث‌برانگیز در استفاده و اجرای هوش‌مصنوعی است. نگرانی‌ها در مورد استفاده از هوش‌مصنوعی در پروژه‌های فیلم و تلویزیون باعث شد تا اتحادیۀ بازیگران (SAG-AFTRA) در سال ۲۰۲۳ دست به اعتصاب بزند.
8- روزنۀ امید در بازار املاک چین
زمانی تحلیل‌گران غربی، املاک و مستغلات چین را "مهم‌ترین بازار ملک در جهان" می‌دانستند. این بخش بیش از یک پنجم تولید ناخالص داخلی چین را به خود اختصاص داد و تقاضای جهانی برای فولاد، شیشه، مس و مصالح دیگر را بالا برد. اواسط سال ۲۰۲۱ فروش ملک اوج گرفت و پس از آن تقریباً به نصف کاهش یافت.
این رکود توسعه‌دهندگان املاک را با مشکل مواجه کرده، قیمت مسکن را کاهش داده و اعتماد مصرف کننده را از بین برده است؛ ولی هنوز بارقه‌های امید وجود دارد.
طبق آمار منتشرشده، توسعه‌دهندگان ملک، تقریباً 76.5 مترمربع از زمین جدید را در ماه اکتبر فروخته‌اند و گرچه این رقم کمتر از سال قبل است، اما روند کاهشی در مقایسه با ماه سپتامبر، زمانی که فروش 11 درصد کاهش یافت، اندک است و به 1.6 درصد رسیده است.
داده‌ها نشان می‌دهند که خریداران مسکن به تلاش‌های اخیر دولت برای کاهش هزینۀ وام‌های مسکن و کاهش محدودیت‌های خرید پاسخ می‌دهند. هنوز برای اعلام پایان رکود املاک چین خیلی زود است. تجمعات پیشین به‌سرعت محو شده‌اند و سایر شاخص‌ها مانند سرمایه‌گذاری املاک همچنان رو به وخامت هستند؛ اما تثبیت فروش، پیشرفت مهمی در این بخش خواهد بود.
9- چشم‌انداز تیره‌و‌تار برای تشکیل کشور فلسطین
جمعه‌ای که گذشت، «روز استقلال فلسطین» بود. شورای ملی فلسطین در 15نوامبر ۱۹۸۸، در خلال نشست الجزایر، موجودیتِ «دولت مستقل فلسطین» را اعلام کرد و بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت این کشور تعیین شد.
۱۰ روز پس از این نشست، ۵۴ کشور جهان، موجودیت کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناختند و «یاسر عرفات» به‌عنوان رئیس‌جمهور در اجلاسِ مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ژنو به تشریح برنامه‌های خود پرداخت.
36 سال از آن روز گذشته و حالا در شرایطی به سر می‌بریم که بیش از 75 هزار فلسطینیِ شمال غزه در محاصرۀ رژیم صهیونیستی قرار دارند و از کمبود غذا و دارو رنج می‌برند. ارسال کمک به غزه در پایین‌ترین سطح از آغاز جنگ است. یکی از مقامات ارشدِ سازمان ملل متحد، این سرزمین را «نامناسب برای بقای انسان» وصف کرده است.
در همین حال، برخی از سیاستمداران اسرائیلی، انتخاب دونالد ترامپ را فرصتی برای از بین بردنِ آرزوهای فلسطینیان در کرانۀ باختری می‌دانند.
روز دوشنبه «بتسالل اسموتریچ» (وزیر دارایی راست‌گرای اسرائیل) به آژانس وزارت دفاع (که او نیز بر آن نظارت می‌کند) گفت که برای الحاق شهرک‌های یهودی به این بخش آماده شود. او از این که ترامپ از «مایک هاکبی» حامی شهرک‌سازی‌ها، به‌عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل یاد کرد، خوشحال بود. امسال، سال سختی برای فلسطینیان است و سال آینده ممکن است اوضاع بدتر باشد.
10- حمایت مجدانۀ رئیس‌جمهور آرژانتین از ترامپ
بر اساس گزارش‌ها، «خاویر مایلی» (رئیس‌جمهور آرژانتین) در حاشیۀ رویداد جمع‌آوریِ کمک‌های مالیِ محافظه‌کاران در مارالاگو (اقامتگاه رئیس‌جمهور منتخب در فلوریدا) با دونالد ترامپ دیدار کرد.
مایلی از آتش‌افروزانِ تندروی جناح راست و حامیان ترامپ است. خواستۀ او از رئیس‌جمهور منتخب این است که صندوق بین‌المللی پول را وادار کند تا به آرژانتین وام بیشتری بدهد و از اصلاحات او حمایت کند. او همچنین با ایلان ماسک که از چهره‌های اصلیِ دولت ترامپ و طرفدار پرشور برنامه‌های آزادیخواهانۀ مایلی است، ملاقات کرد.
خاویر مایلی امیدوار است ترامپ و ماسک، سرمایه‌گذاریِ آمریکا در آرژانتین را تسهیل کنند؛ بااین‌حال، تعرفه‌هایی که دونالد ترامپ می‌خواهد وضع کند، با اصول آزادیخواهانۀ مایلی در تضاد است و به صادرات آرژانتین آسیب می‌زند. افزایش احتمالیِ ارزش دلار می‌تواند از ارزش پزو (واحد پول ملی آرژانتین) بکاهد و تورم را در آرژانتین بالا ببرد. این امر موفقیت‌های اقتصادیِ مایلی را خنثی می‌کند و از نظر سیاسی به او آسیب می‌رساند.
11- اقتصاد بریتانیا در رکود
رشد اقتصادی بریتانیا در نیمۀ نخست سال 2024 روند قدرتمندی داشت و در نیمۀ دوم با کاهش مواجه شد. رشد تولید ناخالص داخلی در ماه‌های ژوئن و ژوئیه ثابت بود و در ماه آگوست به نرخ قابل‌قبولِ 2/0درصد رسید؛ اما ارقام رشد سپتامبر خوشایند نیست. اقتصاددانان یک رشد 2/0درصدی دیگر را پیش‌بینی می‌کنند، اما این رقم هنوز ضعیف‌تر از رقم مربوط به فصل بهار است.
رکود طولانی‌مدت، مشکل بزرگی است و تصور افزایش سریع‌تر دستمزدها بدون رونق اقتصادی دشوار است، چون به استقراض دولت منجر می‌شود. طبق برنامه‌ریزی سازمان بودجه، 30 اکتبر هر سال حدود 1 درصد از تولید ناخالص داخلی تا سال 2030 افزایش می‌یابد ولی اگر رشد اقتصادی ضعیف باشد و درآمدهای مالیاتی را کاهش دهد، بازپرداخت دشوارتر خواهد بود.
ارقام رشد ماهانه نوسان دارند و قابل بازنگری هستند. کاهش اخیر نرخ بهرۀ بانک انگلستان ممکن است در سال 2025 به افزایش رشد کمک کند. مازاد هزینۀ اعلام شده در بودجه نیز می‌تواند اقتصاد را تقویت کند. با این حال، نمایۀ ضعیف‌تر در ارقام تولید ناخالص داخلیِ بریتانیا می‌تواند به‌طرز نگران‌کننده‌ای به روند ثابت مبدل شود.
12- شکست اسطورۀ بوکس جهان از یوتیوبر جوان
«جیک پاول» و «مایک تایسون» پس از آخرین کنفرانس مطبوعاتی پیرامون مبارزۀ اخیر در کارخانۀ موسیقی تویوتا واقع در ایروینگِ تگزاس عکس یادگاری گرفتند. کاملاً مشخص است که جیک پاول دوست دارد جدی گرفته شود. او یوتیوبر و چهره‌ای معروف در «بوکس اینفلوئنسر» است که معمولاً آماتورها را معرفی می‌کند. پاول در سال 2020 به بازیکن حرفه‌ای مبدل شد و تاکنون در 11 رقابت به جز یکی پیروز شده، اما به دلیل انتخاب حریفان ضعیف با انتقاد مواجه شده است. او روز جمعه با مایک تایسون، قهرمان 58 سالۀ سابق جهان در ردۀ سنگین‌وزن مبارزه کرد. پاول ۲۷ساله است، بازیکن قدرتمندی است ولی تکنیک ندارد.
اگر این فاصلۀ سنی بین دو حریف در بین نبود، انتظار می‌رفت که تایسون ناک‌آوت 30 ثانیه‌ایِ سال 1986 را تکرار کند. مایکل جرارد تایسون، مشت‌زن بازنشستۀ آمریکایی است که در خلال سال‌های 1985 تا 2005 در دستۀ سنگین‌وزن جهان رقابت می‌کرد.
او در دوران حرفه‌ای با نام‌های مایکِ آهنی، پسر دینامیت و بدترین مرد سیاره مشهور شد. تایسون به‌عنوان یکی از برترین بوکسورهای سنگین‌وزن در تمام ادوار شناخته می‌شود و قهرمان بلامنازع جهان است. او در واکنش به باخت اخیر مقابل پاول نوشت: «این یکی از آن موقعیت‌هایی است که باختی اما همچنان برنده شدی. من از مبارزۀ دیشب سپاسگزارم.
از این که بار دیگر به رینگ رفتم پشیمان نیستم.» او به‌رغم درخشش در دنیای حرفه‌ای، با جنجال‌ها و حواشیِ مجرمانه‌ای ازجمله تجاوز به عنف مواجه بود و دوران محکومیت‌اش را در زندان سپری کرد. شایعاتی دربارۀ گرویدن او به اسلام نیز منتشر شده بود. به هر روی، شکستِ اسطورۀ بازنشسته (تایسون) برای طرفداران بوکس ناراحت‌کننده است و محبوبیت پاول را کاهش می‌دهد.
طبق گزارش‌ها، جیک پاول 40 میلیون دلار و مایک تایسون 20 میلیون دلار دریافت خواهند کرد که برای هشت راندِ دو دقیقه‌ای، رقم قابل‌توجهی است. جیک پاولِ 27 ساله توانست مایک تایسونِ 58 ساله را در 8 راند با نتیجۀ 78-74 شکست دهد.
