هشدار نویسنده مشهور به ژاندارم‌های فرهنگی

دنیای اقتصاد چهارشنبه 30 آبان 1403 - 00:05
سید مهدی شجاعی، ‌نویسنده و مدیر انتشارات نیستان، در مراسم رونمایی کتاب «ماهی ماه» در فرهنگسرای رسانه، از برخی سیاست‌های فرهنگی در زمینه فیلترینگ و ممیزی کتاب انتقاد کرد. به گزارش ایسنا، سید مهدی شجاعی در این مراسم گفت: «متاسفانه یکی از هنرهای ما در این سال‌ها این بوده که تا توانستیم از یک جامعه متدین و اسلامی با باورهای اعتقادی به نقطه‌ای برسیم که تنها۱۰ درصد در دانشگاه‌ها نماز بخوانند یا تیراژ کتاب را از متوسط ده هزار و بیست هزارتای اول انقلاب به ۲۰۰ نسخه برسانیم. این روش و منش مبتنی بر عوامل مختلف مثل ارعاب و تحمیق است اما نویسنده باید جایگاهش به گونه‌ای باشد که اولا این حریت را داشته باشد که قلمش را نفروشد و ثانیا تابع حقیقت باشد. این حریت چیزی است که ما به آن نیاز داریم. البته که حریت هزینه دارد و نمی‌شود شما استقلال داشته باشید اما مثل بقیه بتوانید زندگی کنید.»

او همچنین درباره اهمیت توجه مسوولان به مقوله فرهنگ گفت: در روایات آمده است که مردم به حکام خود شبیه‌ترند تا پدر و مادرهایشان. یعنی اگر ما با تنزل فرهنگ در میان مردم مواجه هستیم این محصول شخصیت و رفتار زمامداران است. حجت‌الاسلام جوادی آملی حفظه الله نیز می‌فرماید «ظاهر جامعه تجلی باطن مسوولان است».

این نویسنده همچنین در انتقاد به روند ممیزی کتاب با ذکر مثالی گفت: آگاهی دادن توسط هنرمند و نویسنده اتفاق می‌افتد و در فضای اختناق و انسداد بیشترین لطمه را همین اهل هنر می‌خورند. نویسنده‌ای قرار بود اولین کتابش را منتشر کند و با وجود سخت‌گیری‌ها و تصحیح‌هایی که ما بر آن انجام داده بودیم، سه سال در وزارت ارشاد گیر کرد و در نهایت نصف کتاب سلاخی و حذف شد، یعنی از ۲۰۰ صفحه کتاب ۷۰ صفحه ماند که شیر بی‌یال و دم و اشکم شده بود. البته که این کار با کسی که تازه می‌خواهد کارش را شروع کند هیچ نتیجه‌ای جز ترغیب او به کنار گذاشتن قلم ندارد. آنهایی که دست به این اقدام زدند نیز این موضوع را می‌دانستند و مشکلشان این است که دوست ندارند چنین کتابی منتشر شود. در این شرایط اینکه تیراژ متوسط کتاب به ۲۰۰ نسخه رسیده دغدغه چه کسی است؟ مساله چه کسی است که کتاب از سبد خانوار حذف شده است؟ اینکه دیگر کار دشمن نیست ولی دغدغه‌اش هم وجود ندارد همان‌طور که دغدغه اقتصاد مردم وجود ندارد. اینها چیزهایی است که هنرمند باید به آنها توجه کند و تحت‌تاثیر فضای عوام‌فریبانه قرار نگیرد و حرف حقیقت را به هر قیمتی بزند.

شجاعی در ادامه تاکید کرد: شاید بگویید مسائل دیگری مثل فضای مجازی نیز روی پایین آمدن سرانه مطالعه بی‌تاثیر نیست. اما اصل داستان این است که فضای فرهنگی ما اساسا ارزشی برای مطالعه قائل نیست و مراکزی مثل وزارت ارشاد و مراکز فرهنگی که وظیفه‌شان حمایت از آثار فرهنگی است الان تبدیل به ژاندارم شده‌اند و تمام دغدغه‌شان ممیزی و فیلترینگ است. بستر فراهم کردن برای خلق یک اثر ارجمند، سازوکاری دارد که در کشورهای دیگر آن را می‌بینیم، در‌حالی‌که دغدغه ما این است که فلان کلمه یا جمله را حذف کنیم. اخیرا نیز عرض کردم که واقعا این کارها تاثیری ندارد و این تجربه را ما قبلا تکرار کرده‌ایم. زمانی سر ویدئو، زمانی سر ماهواره و حالا بر سر فیلترینگ اما تکنولوژی به نحوی پیش می‌رود که دسترسی مردم به اطلاعات بالاخره اتفاق می‌افتد، فقط ما با این سیاست‌ها آن را به تعویق می‌اندازیم و خود را بدنام می‌کنیم. تمام این مطالب با فاصله‌ای منتشر می‌شوند. برای مثال همین کتاب اخیر خود من که درباره زندگی حضرت سجاد (ع) بود، بخش‌هایی از آن حذف شد. اما من بالاخره آن را در فضای مجازی منتشر می‌کنم و این روش خیلی بدتر است. این‌طور نیست که بشود دست و پای همه را بست و با این روش و شیوه به سرانجام رسید.

 

منبع خبر "دنیای اقتصاد" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.