حسین مهدی رکن آبادی، کارشناس اندیشکده مطالعات راهبردی دانشگاه آزاد اسلامی در یادداشتی که به مناسبت ایام فاطمیه(س) در اختیار ایسنا قرار داده است، نوشت: شخصیت حضرت صدیقه طاهره(س) از این جهت مهم است که آن حضرت مانند انبیا و اولیای دیگر اسوه جوامع بشری‌اند؛ همان‌طور که پیغمبر و امام اسوه است برای تمام افراد جامعه اعم از زن و مرد، زنان با فضیلت عالم هم اسوه‌اند برای همه افراد ملت اعم از زن و مرد و همان‌طور که امیرالمؤمنین(ع) اسوه و امام است هم برای زن‌ها هم برای مردها، فاطمه زهرا(س) هم ولی خدا است هم برای زن‌ها و هم برای مردها. آن حضرت انسان نمونه است و اسوه انسان‌ها، نه مخصوص زن‌ها؛ چه اینکه امیرالمؤمنین(ع) که انسان نمونه است و مقتدای همه انسان‌ها است و مخصوص مردها نیست.
مشی اجتماعی حضرت زهرا(س) در تنویر افکار عمومی
مشی اجتماعی به معنای رفتار متقابل فرد با جامعه است که ممکن است مثبت یا منفی باشد. در صورتی که مشی اجتماعی جنبه مثبت به خود بگیرد، مشارکت یکی از مؤلفه‌های مهم آن محسوب می‌شود. این مؤلفه مهم، در دوران کوتاه زندگانی حضرت زهرا(س)، پس از رحلت پیامبر(ص)، کاملاً هویداست. آن حضرت در مقوله تصمیم‌سازی که یکی از ارکان مهم مؤلفه مشارکت محسوب می‌شود، بسیار فعال بودند. اقدامات و فعالیت‌های حضرت زهرا(س) در راستای تنویر افکار عمومی و آگاه کردن جامعه پس از رحلت پیامبر(ص)، تبیین کننده همین ویژگی در سیره اجتماعی آن حضرت است.
محور سیره اجتماعی آن حضرت، یعنی راهبردی که در تمام اقدامات و فعالیت‌های فاطمه زهرا(س) به چشم می‌آید، «هدایتگری» است. هدایتگری در تمام وجوه سیره آن حضرت، نقش محوری را برعهده دارد. نگاهی به گنجینه روایی باقی مانده از حضرت فاطمه(س) نشان می‌دهد که آن حضرت، حتی در سخت‌ترین و بحرانی‌ترین مواقع، با کلامشان، به مردم راه رستگاری را نشان می‌دادند.
حضور هوشیارانه و با بصیرت حضرت زهرا(س) در عرصه سیاسی جامعه
حضرت زهرا(س) که در بطن مسائل سیاسی جامعه و بحران‌ها رشد کرده و تربیت یافته بود و بر اساس آموزه‌های نبوی رسالت دفاع از حق و حقیقت را فراتر از قالب‌های جنسیتی بر دوش خویش احساس می‌کرد، با بصیرت و آگاهی عمیق نسبت به توطئه‌هایی که هویت انسانی جامعه را هدف قرار داده بود، هشیارانه وارد عرصه جامعه شد و به صورت یک سیاست‌مدار آگاه و مدافع حریم امامت، در صحنه جامعه حضور جدی و فعال یافت و رهبری دفاع از امامت به عنوان دژ مستحکمِ حافظِ آموزه‌های ناب نبوی را بر عهده گرفت؛ جامعخ پس از رحلت پیامبر (ص) به سمتی سیر کرده بود که نخستین نشانه‌های انحراف آن در خصوص زنان نمودار گشت و این در واقع برگشت به سنت‌های جاهلی محیط مکه مکرمه بود.
بدین‌سان فاطمه زهرا(س) با حضورخویش ضمن به چالش گرفتن باورهای جاهلانه تفکیک جنسیتی در عرصه عمومی، در جهت بازیابی هویت انسانی جامعه مسلمانان گام در مسیری بس سخت و دشوار نهاد. البته پیامبر(ص) در این زمینه به حضرت زهرا(س)، هشدار لازم را داده بودند؛ چنان که هنگام رحلت خویش فرمودند: «دخترم! بعد از من مورد هجوم و ستم قرار خواهی گرفت. پاره تنم! هر کس تو را آزار دهد مرا آزرده و آنکه به تو بپیوندد، به من پیوسته؛ زیرا که تو از منی و من از تو، هر کس از مردم به تو ستم کند، نزد خدا از او شکایت می‌کنم.» (مجلسی، ۱۳۵۴: ج۴۳، ص۱۷۷)
حضور سیاسی فاطمه زهرا(س) نشان داد که یک زن با آگاهی و اتخاذ شیوه‌های سیاسی مدبرانه می‌تواند در صحنه‌های گوناگون جامعه به مبارزه بپردازد. این حضور نه تنها تفکر «عدم حضور زن در اجتماع» را نفی می‌کند، بلکه انحصار حضور مردان در عرصه‌های سیاسی را به نقادی می‌کشاند و بر آن مهر ابطال می‌زند.
یکی از خدمات حضرت زهرا(س) به جامعه بشری، این بود که با تمام وجود در برابر باطل ایستاد و در راه روشنگری و پرده برداشتن از چهره نفاق، همه مصائب را به جان خرید. صحبت‌های سیاسی حضرت زهرا(س) راهبرد و موجب هدایت جامعه است.
عملیاتی شدن آموزه‌های نبوی در حفظ کرامت و شأن والای انسانی زن در عین حضور و بطلان ابدی ادعای محدود نمودن زن در نگاه اسلام به عرصه خصوصی را باید در رفتار سیاسی اجتماعی دخت نبوت حضرت فاطمه زهرا(س)، به نظاره نشست.
توجه گستره به مباحث اخلاقی و معنوی فردی و اجتماعی و نیز تبدیل تهدیدها به فرصت برای روشن نگاه داشتن چراغ حق به ویژه در چگونگی مواجهه با مصائب از دیگر مواردی است که می‌توان به وجه تمدنی آنها اشاره کرد.
وظیفه شیعیان و مبلغان فاطمی در برابر معرفی سیره حضرت زهرا(س)
درست نیست اندیشه‌ها و زندگی و سیره حضرت زهرا(س) که ظرفیت جامعه‌سازی و هدایت جامعه به سوی تمدن را دارد، اسیر محدودنگری‌های ما بماند و امید است مبلغان فاطمی پرچمداران شناساندن این بانوی بزرگوار متناسب با تحولات تمدنی جهان امروز باشند.
باتوجه به مطالب فوق و با دقت در شخصیت نورانی ایشان، ۲ وظیفه به عنوان وظایف فردی و اجتماعی ما، مشخص می‌شود:
اول، شناساندن ایشان به عنوان الگو به افراد اجتماع و معرفی ابعاد اخلاقی وعملی ایشان به عنوان یک الگوی بی‌بدیل، ابعادی چون اهمیت به تعلیم و تعلم، معرفت، صبر و متانت، عفت، عبادت و خداشناسی، اهتمام به تربیت اولاد و همسرداری، عدم سکوت در برابر ظلم و تلاش همه جانبه در حمایت از حق و دفاع تمام قد از امام معصوم(ع) در زندگی ایشان برجسته است و نمود ویژه دارد؛ به عنوان وظیفه اول، در حد فهم و معرفت و توان خود، این بانوی آسمانی را با این فضایل و ویژگی‌ها به جامعه معرفی کنیم. دوم وظیفه مبلغان فاطمی و ما شیعیان توجه به ابعاد شخصیتی و فرهنگ رفتاری حضرت زهرا(س) و الگو گرفتن از آن در زندگی فردی است.
انتهای پیام
