همشهری آنلاین – مجید جباری: نهضت سبز ایران درقالب طرح ملی کاشت یک‌میلیارد اصله درخت سالانه با کاشت صدها هزار اصله نهال تلاش دارد چهره سبز ایران را بازگردانند اما کفه تخریب جنگل‌ها سنگین‌تر از تلاش‌هایی است که با هدف حفظ و احیای رویشگاه‌های جنگلی ایران در جریان است.
تعارض مردمی در تخریب و حفاظت از جنگل‌ها و رویشگاه‌های طبیعی کشور کار را به‌جایی رسانده است که نایب رئیس انجمن جنگلبانی می‌گوید: «بررسی یک آمار رسمی از تخریب جنگل‌ها و مراتع که طی دوره ۱۶ساله ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۹ به‌دست آمده است، از کاهش ۳.۵میلیون هکتاری سطح جنگل‌ها حکایت دارد. ضمن اینکه بررسی آمار افزایش مساحت اراضی باغی و کشاورزی نشان می‌دهد، معادل تخریب جنگل‌ها در این بازه زمانی، مساحت اراضی زراعی افزایش یافته که حاکی از تغییر کاربری جنگل‌ها و مراتع به سمت کشاورزی است. به عبارت دیگر بزرگ‌ترین عوامل نابودی جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور، تغییر کاربری به کشاورزی یا ساخت‌وساز و ویلاسازی است.
هادی کیادلیری در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین می‌افزاید: «در سوی دیگر، سالانه ۸.۵ میلیون مترمکعب از درختان در ۲ رویشگاه جنگلی «زاگرس» و «هیرکانی» تبدیل به زغال قلیان و کباب و تامین سوخت برای پخت‌وپز و گرما می‌شود و چرای بی‌رویه دام هم دیگر عامل نابودی و تخریب پوشش‌های سبزگاهی در طبیعت ایران است. چرای دام در برخی مناطق مثل جنگل‌های زاگرس چندین برابر ظرفیت مراتع است و این فشار بیش از توان به مراتع و رویشگاه‌ها، تنوع گیاهی و زادآوری گیاهان و درختان را از بین برده است. طبق آمار، چرای حدود ۲۵میلیون رأس دام غیرمجاز در جنگل‌های زاگرس و هیرکانی سرشاخه درختان را از بین می برد و نهال‌های تازه سر برآورده را می‌خشکاند. ضمن اینکه میانگین سالانه آتش سوزی در عرصه های جنگلی که ۱۶ هزار هکتار در سال است را هم به این عوامل تخریب جنگل‌ها اضافه کنیم تا عمق فاجعه مشخص شود.»
اینفوگرافیک | جزئیات جدید از کاشت یک میلیارد درخت در کشور | سهم هر استان چقدر است؟ | دو استان رکورددار با کاشت ۲۸۰ میلیون نهال
ببینید | اصل ماجرای کاشت یک میلیارد درخت | این اقدام چه فایده ای دارد؟
۱۰۷ میلیون نهال بر زمین نشست | سهم هر استان از طرح کاشت درخت چقدر است؟ | ۱۱ دستگاه‌ها در نهضت ملی ایران سبز مشارکت دارند
ﻋﻀﻮ ﻫﺌﯿﺖ ﻋﻠﻤﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم وﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﻬﺮان بهره‌برداری تجاری و قاچاق چوب را ازدیگر عوامل تخریب عرصه‌های جنگلی ایران می‌داند و می گوید: «خوشبختانه در سال‌های اخیر اقدامات مناسبی برای بهره‌برداری تجاری و قاچاق چوب انجام شد، اما با توجه به اینکه در گذشته برداشت چوب ۴ تا ۵ برابر میزان رویش پوشش سبز عرصه‌ها بود آثار آن هنوز برجا مانده و به همین دلیل، تغییرات اقلیمی اثرگذاری بیشتری در تخریب عرصه‌ها و رویشگاه‌ها دارد. آتش‌سوزی‌های طبیعی عرصه های طبیعی و جنگل‌ها دلیل شدت پیدا کردن تأثیر تغییرات آب‌وهوایی بر طبیعت، است.»
مهمترین عوامل تخریب جنگل‌ها و جزئیات آمار نابودی درختان جنگلی به شرح زیر است:
- میانگین سالانه آتش سوزی در جنگل ومرتع ۱۶ هزار هکتار است
- میانگین سالانه تبدیل درختان جنگلی به زغال قلیان، پخت و پز و تامین سوخت ۵ تا ۸.۵ میلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود
- مساحت جنگل‌های آفت زده و بیمار در رویشگاه‌های زاگرس و هیرکانی ۲.۴ میلیون هکتار است
- طبق بررسی‌ها تغییر کاربری جنگل و مرتع و تبدیل به اراضی کشاورزی طی سال های ۱۳۸۳ تا۱۳۹۹ ۳.۵ میلیون هکتار بوده است
- سهم کشاورزی، دامداری و ویلاسازی در تخریب جنگل و مرتع ۷۰ درصد است
- آمار کاهش سطح جنگل‌ها روزانه ۵۰۰ هکتار است
