همشهری آنلاین - گروه سیاسی: پرونده برجامی ایران در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشست حساسی را وین اتریش سپری کرد. نمایندگان فرانسه، آلمان، بریتانیا و ایالات متحده در آژانس بینالمللی انرژی اتمی از همکاری نکردن ایران ابراز نگرانی کردند و خواستار اقدامات فوری برای حل مسائل هستهای ایران شدند. جمهوری اسلامی ایران نیز دستور راهاندازی نسل جدید سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم در ایران صادر کرد.
قطعنامه مرتبط با برجام اکتبر۲۰۲۵ (مهرماه۱۴۰۴)، پس از ۱۰سال پایان مییابد. عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران اخیرا درباره این موعد حساس در پرونده اتمی ایران و قطعنامه۲۲۳۱ گفت که «وقتی این قطعنامه به طور خودکار پایان یابد، همه چیز از بین خواهد رفت، احتمالا قبل از آن، اگر توافقی نشود، ما با شرایط بحرانی مواجه خواهیم بود.»
خبرگزاری آسوشیتدپرس آمریکا با تیتر «شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای دومینبار در سال جاری از ایران انتقاد کرد» نوشت: آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران را برای همکاری نکردن کافی مورد سرزنش قرار داد و خواستار گزارشی جامع درباره فعالیتهای هستهای این کشور شد. ایران در پاسخ، اقدام به افزایش فعالیتهای هستهای خود کرده است.
خبرگزاری رویترز انگلیس با عنوان «صدور قطعنامه شورای حکام آژانس اتمی همزمان با افزایش فشار غرب به تهران برای مذاکرات» نوشت: شورای ۳۵کشوری حکام انرژی اتمی سازمان ملل روز پنجشنبه دوباره قطعنامهای صادر کرد و ایران را ملزم کرد که فورا همکاری خود را با آژانس بهبود دهد و درخواست یک گزارش جامع با هدف تحت فشار قرار دادن ایران برای مذاکرات جدید هستهای داد.
پایگاه روزنامه نیویورکتایمز آمریکا نیز در گزارشی با عنوان «انتقاد ناظر سازمان ملل از برنامه هستهای محرمانه ایران» نوشت: این اقدام میتواند منجر به تحریمهای دوباره تهران شود که نظارت بینالمللی بر تلاشهای سریع غنیسازی اورانیوم را ممنوع کرده است.»
خبرگزاری دولتی فرانسه با این عنوان که «ایران در پاسخ به انتقادات آژانس بینالمللی انرژی اتمی سانتریفیوژهای نسل پیشرفته را راهاندازی میکند» نوشت: ایران پس از صدور قطعنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که سانتریفیوژهای جدید و پیشرفتهای را برای غنیسازی اورانیوم راهاندازی خواهد کرد. این واکنش به انتقادات و فشارهای بینالمللی درباره فعالیتهای هستهایاش است.»
خبرگزاری الجزیره قطر هم با این عنوان که «ایران به دنبال انتقادات آژانس سانتریفیوژهای نسل پیشرفته را فعال میکند» نوشت: ایران پس از انتقادات آژانس بینالمللی انرژی اتمی نسبت به همکاری نکردن، به راهاندازی سانتریفیوژهای پیشرفته اشاره کرد. تهران این قطعنامه را غیرموجه خوانده و بر تمایل خود به ادامه همکاری با آژانس تاکید کرده است.»
خبرگزاری اناچکی ژاپن با عنوان «ایران به قطعنامه آژانس پاسخ متقابل میدهد» نوشت: ایران اعلام کرد که در واکنش به قطعنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اقدام به راهاندازی سانتریفیوژهای جدید خواهد کرد. این تصمیم بهدنبال انتقادات درباره همکاری ناکافی تهران اتخاذ شده است.
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی یک نهاد مدیریتی از اعضای منتخب آژانس است که مسئولیت نظارت بر فعالیتهای آژانس و اتخاذ تصمیمات کلیدی را بر عهده دارد. این شورا تصمیم درباره مسائل مهم مانند قطعنامهها، سیاستها و برنامههای کاری آژانس را اتخاذ میکند و همچنین اجرای توافقات نظارتی را بر عهده دارد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی(IAEA) در حال حاضر ۱۷۵کشور عضو دارد که داوطلبانه به عضویت آژانس درآمدهاند. شورای حکام از ۳۵ کشور عضو تشکیل شده است که بهطور دورهای انتخاب میشوند. این کشورها معمولا هم از کشورهای صنعتی و هم از کشورهای در حال توسعه انتخاب میشوند. انتخابات شورای حکام معمولا در مجمع عمومی آژانس انجام میشود.
در حالی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی خودش بهتنهایی تصمیمات الزامآور ندارد، تصمیمات سیاستی و قطعنامهها بهطور عمده از سوی شورای حکام آژانس اتخاذ میشود و این شورا بهعنوان نهاد مدیریتی، وظیفه نظارت و هدایت فعالیتهای آژانس را بر عهده دارد.
دوره عضویت در شورای حکام معمولا ۲سال است و اعضا میتوانند دوباره انتخاب شوند.