رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد گفت: مشکلاتی در استفاده از مسیر ریلی افغانستان وجود دارد که امیدواریم با تدبیراندیشی و چاره‌‌‌‌‌جویی دو کشور مرتفع شود؛ چراکه این مسیر می‌تواند در انتقال کالا بین دو کشور نقش مهمی ایفا کند و حتی به توسعه‌تجارت دو کشور با کشورهای منطقه، منجر شود. محمدرضا توکلی‌زاده در نشست فعالان اقتصادی استان خراسان‌رضوی با رئیس راه‌آهن افغانستان، افزود: افغانستان یکی از مقاصد عمده صادراتی ایران است و با فعال‌‌‌‌‌سازی حمل‌ونقل ریلی بین دو کشور می‌توان به متناسب‌شدن تجارت دوجانبه و افزایش صادرات افغانستان به ایران کمک کرد.
اسحاق صاحب‌زاده، معاون وزارت فواید عامه افغانستان و رئیس راه‌آهن این کشور نیز در این نشست گفت: سفر بسیار خوبی به تهران داشتیم و نشست‌های مثمرثمری در آن شهر با مسوولان ایرانی برگزار شد و نشان‌داد که هدف ایران و افغانستان مشترک و در جهت توسعه‌تجارت و ترانزیت و نیز رفع بخشی از نیاز دو کشور از طریق ایجاد و توسعه راه‌آهن است. وی اظهار کرد: افغانستان از فرصت همکاری با ایران و ایجاد تسهیلات برای روان‌‌‌‌‌سازی تجارت بین دو کشور استقبال خواهد کرد. یکی از موضوعات یا اقداماتی که می‌تواند تجارت بین دو کشور را توسعه دهد، استفاده از ظرفیت راه‌آهن است که انتقال کالا بین دو کشور و صادرات و ترانزیت افغانستان به کشورهای اروپایی را تسهیل می‌کند.
صاحب‌زاده بیان کرد: در افغانستان، پروژه‌های ساختمانی قطعه سوم خط ریلی خواف- هرات تکمیل شده‌است و درخصوص قطعه چهارم که شامل دو بخش است، بخش اول آن با ۸۰درصد پیشرفت فیزیکی، در سال‌جاری به پایان می‌رسد.
وی افزود: بخش دوم قطعه چهارم خط ریلی خواف- هرات نیز به طول ۴۷کیلومتر قرار است به شهر هرات و فرودگاه و شهرک صنعتی آن متصل شود. قرارداد عملیات اجرایی این بخش با پیمانکار به امضا رسیده و به‌زودی مراسم آغاز آن در افغانستان برگزار می‌شود. وزیر فواید عامه افغانستان گفت: بهره‌‌‌‌‌برداری از پروژه خواف-هرات، مسیر جدید حمل‌ونقلی است که چالش‌ها و مشکلاتی نیز دارد. برای رفع این چالش‌ها، نشست‌های خوبی با بخش‌های مرتبط در ایران به‌ویژه راه‌آهن داشتیم و تفاهم‌‌‌‌‌هایی در این زمینه حاصل شده‌است. صاحب‌زاده ادامه‌داد: برای تاجرانی که بخواهند انتقال کالای خود را از راه‌آهن خواف- هرات میان دو کشور داشته باشند، تخفیف‌های ویژه‌ای درنظر گرفته‌شده‌است که طی روزهای آینده رسما اعلام می‌شود و تاجران می‌توانند انتقال کالای خود را از این مسیر صورت دهند. وی با بیان اینکه بی‌‌‌‌‌تردید توسعه‌تجارت و ترانزیت میان کشورها با استفاده از راه‌آهن مزیت‌های خاص خود را دارد، تصریح کرد: با توجه به اینکه افغانستان کشوری توسعه‌‌‌‌‌نیافته است، هزینه‌های انتقال کالا در آن بالاست و آنچه می‌تواند مشکلات حمل کالا در افغانستان را کاهش دهد، ایجاد راه‌آهن است؛ لذا وزارت تجارت افغانستان، توجه ویژه‌ای به توسعه راه‌آهن دارد. وی افزود: برای توسعه و بازسازی افغانستان نقش تاجران افغانستان و کشور دوست ما یعنی ایران بسیار مهم است و آماده هستیم در همکاری مشترک با ایران‌زمینه را برای کار تاجران ایرانی در بازسازی و توسعه افغانستان فراهم کنیم.محمود سیادت، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در بخشی از این جلسه عنوان کرد: این نشست جهت آشنایی بیشتر با برنامه‌‌‌‌‌ها، اقدامات و شرایط حال اتصال راه‌آهن ایران به افغانستان برگزار شده‌است. یکی از نکات مهم در ارتباط ریلی ایران و افغانستان این است که این مسیر ریلی برای واگن‌‌‌‌‌های حمل کالا، دو سر بار شده تا به کاهش هزینه‌ها کمک کند؛ چراکه پروژه اتصال ریلی ایران به افغانستان با توجه به گرانی یکسر بار‌بودن واگن‌‌‌‌‌ها، توفیق چندانی نخواهد داشت.
وی افزود: پیشنهاد می‌شود یک کمیته ذیل کمیسیون حمل‌ونقل، ترانزیت و امور مرزی اتاق مشهد جهت فعال‌‌‌‌‌سازی مسیر ریلی ایران به افغانستان تشکیل شود، همچنین پیشنهاد‌می‌شود امکان مشارکت انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و فعالان اقتصادی خراسان‌رضوی در این حوزه، در کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان فراهم شود. رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان تصریح کرد: باید در یک توافق خوب بین راه‌آهن دو کشور، انبارها و تجهیزات مناسبی برای ایستگاه‌‌‌‌‌های مسیر ریلی خواف- هرات ایجاد و تهیه شود.در ادامه محمود امتی، عضو هیات‌رئیسه اتاق مشهد گفت: شرکت‌های حمل‌ونقل خراسانی تجربه خوب و موثری در حوزه تجارت و فعالیت در کشورهای آسیای‌میانه دارند و می‌توانند با تشریک‌‌‌‌‌مساعی با تاجران افغانستانی به توسعه روابط این کشور کمک زیادی کنند. امتی اظهار کرد: بخش‌خصوصی ظرفیت کافی برای توسعه‌تجارت بین دو کشور را دارد؛ به‌طوری‌که در سه یا چهار مرزی که با کشور افغانستان فعال است، روزانه بیش از‌هزار و ۵۰۰ دستگاه کامیون ترانزیتی یا صادراتی در حال تردد است؛ لذا با فعال‌شدن راه‌آهن بین دو کشور، می‌توان در این بخش تحول مطلوبی را که مدنظر افغانستان است، شاهد بود. وی افزود: ایران و افغانستان باید موانع و مشکلات و گرفتاری‌‌‌‌‌های خط ریلی خواف- هرات را احصا و برطرف کنند و در این مسیر، ضروری است هرچه سریع‌تر زیرساخت‌های این خط ریلی تکمیل شود. سپس میراجان سلیمان‌خیل، رئیس اتاق مشترک افغانستان و ایران گفت: از زمان افتتاح کنسرسیوم حمل‌ونقل ریلی محور خواف-هرات تلاش شده‌است که واگن به‌‌‌‌‌موقع برای این مسیر تامین شود؛ چراکه باید رضایت نمایندگان حوزه حمل‌ونقل را جلب کنیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش به‌‌‌‌‌ضرورت همکاری ایران و افغانستان در حوزه معدن تاکید و اظهار کرد: مساله استخراج مواد معدنی افغانستان ازجمله مسائلی است که باید مورد‌توجه قرار گیرد. معادن کوچک افغانستان در حال صادرات مواد معدنی خود هستند؛ اما معادن بزرگ هنوز در مساله استخراج دچار چالش هستند و ازاین‌‌‌‌‌جهت، خواستار همکاری ایران هستیم.در ادامه حسن نوری‌‌‌‌‌زاده، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان‌رضوی عنوان کرد: موضوع و هدف اصلی ما در حوزه ریلی با افغانستان، استفاده از کریدور واخان به‌عنوان گذرگاه کلیدی شرق و غرب آسیا و حرکت ریلی از چین به افغانستان و ایران و در طرف دیگر، اتصال به ترکیه و اروپا از طریق ایران است. وجود ۱۵هزار‌کیلومتر خط ریلی در ایران، ظرفیت مناسبی برای دستیابی به این مهم تلقی می‌شود.
وی، توسعه و برقی‌کردن خط راه‌آهن از سرخس به مشهد، مشهد به تهران، تهران به تبریز و در انتها اتصال به کشور ترکیه را یکی از برنامه‌های مهم کشور در حوزه راه‌آهن دانست و گفت: فاز‌اول این کار، برقی‌کردن ریل موجود بین مشهد و تهران جهت افزایش سرعت جابه‌‌‌‌‌جایی بار است؛ زمان کوتاه و هزینه کم، دو نکته‌‌‌‌‌ای است که همیشه مورد‌توجه تجار بوده‌است. امیدواریم با این اتفاق، سرعت حرکت در حوزه ریلی کشور افزایش پیدا کند. یکی دیگر از موضوعاتی که در حوزه ریلی ما حائزاهمیت بوده، توسعه‌محور شرق است که تکمیل این پروژه با حوزه مشهد و سرخس است. وی در ادامه، با اشاره به اهمیت ارتباطات بین ایران و افغانستان در حوزه معدن با توجه به ظرفیت حمل ریلی موجود بین دو کشور گفت: انتظار ما این است که حضور ایران در بازار اصلی و معادن افغانستان با نگاه بهره‌‌‌‌‌برداری هر دو ملت از ظرفیت موجود در این حوزه، بیشتر شود.
