ايرانيها در 250 سال اخير در دوران قاجار و پهلوی، هرگاه پاي ميز مذاکره با ابرقدرتها نشستند، بلند نشدند مگر اينکه بخشهايی از خاک ايران را واگذار کردند يا از بخشي از حقوق ايران صرفنظر کردند. از اين رو بطور تاريخي ايرانيها هيچگاه خاطره خوشی از ميز مذاکرات بين المللي ندارند. علت اين امر تنها يک چيز بوده است؛ «ضعف». اين امر امروزه نيز برقرار است و غربيها اصرار دارند که ايران از بخشي از حقوق مسلم خود دست بکشد مانند برخورداري از فناوري هسته اي و داشتن قدرت دفاعي. حال در اينجا يک گفتگوی خيالی را مطرح ميکنيم که پس از وقوع و اعلام بازدارندگي هسته ای ايران انجام شده است. هدف از طرح اين گفتگو، ايجاد شبيه سازي ذهنی مشهود از تغییر نوع مذاکره با غرب در صورت داشتن اقتدار کامل است.
در اين گفتگو، «آرش» نماينده ايران و «جک» نماينده غرب در مذاکرات است.
آرش: سلام جک. خوبی؟ موضوع مذاکرات امروز چیه؟
جک: سلام آرش. میدونی که خیلی کارها هست که «باید» شما ایرانیها انجام بدید. از برد موشکها شروع میکنیم. بارها گفتیم که شما اجازه داشتن موشکهای با برد بیش از 60 کیلومتر ندارید. لذا باید کلیه موشکهای با برد 2000 کیلومتری خودتون رو منهدم کنید تا «اعتمادسازی» انجام بشه.
آرش: هی چی میگی جک؟ «اعتماد» داشته باشید که ما موشکهای قاره پیما با برد 8000 کیلومتر رو تست کردیم. الان هم در حال کار روی موشکهای با برد 12 هزار کیلومتر هستیم. ضمنا «اعتماد» داشته باشید که روی همه اونها هم امکان نصب کلاهک هسته ای هست.
جک: شما اصلا چنین اجازه ای ندارید. داشتن تسلیحات هسته ای برای شما ممنوع هست. تازه اجازه غنی سازی 60 درصد و 20 درصد هم ندارید و باید همه اونها رو به اورانیوم 3 درصد و کیک زرد تبدیل کنید.
آرش: هی چی میگی رفیق؟ غنی سازی 3 درصد دیگه چیه؟ ما الان بیش از 40 کلاهک اتمی با فناوری اورانیوم فلزی با غنای 95 درصد و پلوتونیوم داریم. تازه قدرت انفجاری اونها قبلا 1000 کیلوتن «تی ان تی» بوده که داریم قدرت اونها رو به 10 هزار کیلوتن میرسونیم. میخای روی تعداد کلاهک هسته ای یا روی قدرت انفجاری اونها مذاکره کنیم؟
جک: طبق معاهده NPT شما چنین حقی ندارید.
آرش: مثل اینکه حواست نیست رفیق. ما مدتها قبل از NPT خارج شدیم و مثل اسرائیل دیگه هیچ تعهدی نداریم. اون برای وقتی بود که ما عضو NPT بودیم.
جک: اگر چنین کاری کنید عربستان و ترکیه رو به تسلیحات اتمی مجهز می کنیم.
آرش: اتفاقا این که خیلی هم عالیه. دو کشور مسلمان دیگه به جمع باشگاه هسته ای اضافه میشن و در واقع قدرت امت مسلمان بیشتر میشه. توصیه میکنم مصر و الجزایر و سوریه رو هم اضافه کنید. البته کشورهای ونزوئلا و بولیوی و برزیل هم قطعا باید به این لیست اضافه بشن. یعنی ما خودمون کمک میکنیم که اونها هم اضافه بشن.
جک: آمریکای جنوبی حیاط خلوت ماست. هرگز چنین اجازه ای نمیدیم. شما ایرانیها مثل اینکه «زبان مذاکره» رو نمی فهمید.
آرش: هی دوست من چرا عصبانی میشی؟ بیا باهم مهربون باشیم. یک واقعیت رو میخام بهت بگم دوست من که تا الان به هیچکی نگفتم. حقیقتش الان چند وقتی هست که کارشناسان و مهندسان ایرانی در حال بررسی «طبیعت زیبا» و کوههای مرتفع ونزوئلا و بولیوی برای استقرار پایگاههای موشکی هسته ای با برد 5000 کیلومتر هستن. چون حقیقتش از اونجا برای رسیدن به نیویورک و واشنگتن همین برد 5000 کیلومتری کافیه. تازه با برزیل، این کشور پهناور و مقتدر آمریکای جنوبی هم داریم مذاکراتی میکنیم. اونها هم برای همکاری با ما علاقه نشان دادند.
جک: چرا مزخرف میگی. آمریکای جنوبی خط قرمز ما و حیاط خلوت ماست.
آرش: باز هم که عصبانی شدی رفیق. میگم خب بیا باهم در موردش مذاکره کنیم. شما از حیاط خلوت ما بیرون برید. ما هم از حیاط خلوت شما.
جک: حیاط خلوت شما کجاست؟
آرش: کل خاورمیانه.
جک: کل خاورمیانه؟ قاه قاه قاه. ما اونجا اسرائیل رو داریم.
آرش: دوست من خودت میدونی که دیگه چیزی از اسرائیل باقی نمانده. من دارم از دوران بعد از اسرائیل صحبت میکنم. مثلا فرانسه چرا باید در لبنان نفوذ داشته باشه؟
جک: خیلی از کشورهای خاورمیانه متحد نزدیک اروپا هستن.
آرش: خب مشکلی نیست. خیلی از کشورهای آمریکای لاتین هم متحد ما هستن. تازه اینجا من لیست 6-5 کشور دیگه آمریکای لاتین رو دارم که از ما خواستن «طبیعت زیبا»ی اونها رو هم بررسی کنیم!. میفهمی که چی میگم رفیق؟
جک: این تو هستی که واقعیات را نمیفهمی. نمیدونم در ایران یک مذاکره کننده مطلوب نبود که تو رو فرستادن برای مذاکره؟
آرش: قاه قاه قاه. متاسفانه «الله‌یار خان آصف‌الدوله قاجار» سالهاست که عمرش رو داده به شما و نمیتونه برای مذاکره بیاد!. ضمن اینکه الان دوران پسا قاجار و پسا پهلوی هست دوست من. جمهوری اسلامی قوانین خودش رو داره. شما «باید» به مسلمانان احترام بگذارید.
جک: یک چیزی رو در گوش خودت خوب فرو کن آرش. ما ابرقدرتهای جهانی هستیم و شما یک قدرت کوچک منطقه ای هم نیستید. فکر نکن با چند تا کشور متحد ضعیف مثل سوریه ابرقدرت هستید.
آرش: دوست من خوب حواست رو جمع کن. مثل اینکه آلزایمر گرفتی. متحد ایران فقط سوریه نیست بلکه سوریه بعلاوه عراق و لبنان و فلسطین و یمن و تعدادی کشور در آمریکای لاتین هستند. ضمنا باز یادم رفت بگم که مهندسین ایران از دو سال قبل در حالت بررسی «طبیعت زیبای» سوریه هستن. کوههای بلند و جذابی داره که تا همین الان هم دهها کیلومتر تونل در زیر اونها حفر شدن برای موشکهای ایرانی هسته ای با برد 4000 کیلومتر. چون راستش رو بخای از سوریه تا اروپا راهی نیست. تا آلمان 2700 کیلومتر و تا فرانسه 3000 و تا انگلیس 3700 کیلومتر راه هست. یعنی با موشک های هسته ای ایرانی با سرعت 20 ماخ، ما کمتر از 5 دقیقه زمان لازم داریم تا به جایی که می خوایم برسیم. واقعا طبیعت سوریه زیباست دوست من. البته کل سواحل مدیترانه «طبیعت زیبایی» داره. مگه نه؟
جک: وقتی که بیش از این تحریمتون کنیم متوجه می شید که نباید در برابر ابرقدرتهای جهانی سماجت کنید. شرکتهای هواپیمایی و کشتیرانی ایرانی رو تحریم کردیم. نتایجش رو دیدید. یواش یواش «زبان مذاکره با دنیا» رو یاد میگیرید.
آرش: قاه قاه قاه. قاه قاه قاه. دوست من جک خودت که میدونی الان ما عضو بریکس و شانگهای و سایر اتحادیه های مشابه هستیم و 98 درصد تجارت ما با آسیا و آفریقا و آمریکای جنوبی هست. اون 2 درصد باقیمانده با اروپا رو هم داریم صفر میکنیم. ضمنا تا جایی که من یادم هست کشتیهای شرکتهای کشتیرانی اروپا از روزی که کشتیرانی ایران رو تحریم کردن مدام در دریای سرخ و خلیج فارس و دریای عمان و اقیانوس هند مورد حمله موشکهای «ناشناس» قرار میگیرن و مجبورن بجای عبور از باب المندب و کانال سوئز، قاره آفریقا رو دور بزنن!. بعضا هم مجبورن با اسکورت ناوهای نظامی از این دریاها عبور کنن. خودت که میدونی جک در هر دو حالت هزینه های کشتیرانی تجاری شما چند برابر شده نه ما. میخای با هم در مورد اجازه کشتیرانی امن اروپا از این مناطق دریایی در ازای رفع شدن هر دو تحریم کشتیرانی و هواپیمایی ایران مذاکره کنیم؟ این دوستانه تر نیست؟
جک: ناوگان دریایی ناتو از اقتدار کافی برخوردار هست تا هر متجاوزی رو در دریاها تنبیه کنه.
آرش: خب ما هم مشکلی با تنبیه متجاوز نداریم. چون زیردریاییهای نظامی ما که به دهها فروند میرسند همه جا بطور مخفیانه حضور دارن. حتما میدونی که همه اون زیردریاییها به موشکهای با برد 500 تا 2000 کیلومتر مجهز هستن. این زیردریاییها فقط یک مشکل کوچک دارن و اونم اینه که شما نمیدونید کجا هستن. پس ممکنه همه جا باشن. متوجه هستی که رفیق؟
جک: خوب به اطراف نگاه کن. در محاصره ناوگان دریایی ناتو هستید.
آرش: هی جک یادت رفته که ناوهای جنگی ما بارها در نزدیکی سواحل آمریکا حضور یافتن؟ میدونی چند بار از کانال پاناما از بیخ گوش شما رد شدن؟ میدونی که همه اونها مجهز به موشکهای هسته ای با برد بیش از 8000 کیلومتر هستن؟ میدونی از وسط اقیانوس اطلس میتونن واشنگتن و نیویورک رو بزن؟ میدونی از وسط اقیانوس آرام میتونن سانفرانسیسکو و لس آنجلس رو بزنن؟ میدونی از وسط دریای عمان میتونن «جزیره دیه گو گارسیا»، همون پایگاه هسته ای آمریکا در اقیانوس هند رو بزنن؟ میدونی الان ما بیش از 30 فروند ناو اقیانوس پیما داریم که هرجای کره زمین که ما اراده کنیم حضور دارن؟ میدونی یا بازم بگم رفیق؟
جک: شما با این کارها بیشتر و بیشتر در باتلاق تحریمها فرو میرید. تحریمهای ما کاملا هدفمند و دقیق هست. شما «از درون» دچار فروپاشی خواهید شد.
آرش: هااا خوب شد «از درون» گفتی رفیق. شما وقتی پلیس ایران رو تحریم کردیدعملا باعث سدین ترانزیت انبوه مواد مخدر از مرزهای شرقی ایران به سمت اروپا حرکت کنن. شنیدم دسترسی جوانان و نوجوانان اروپایی به مواد مخدر از آدامس موزی هم راحتتر شده. یک فروپاشی اجتماعی واقعی «از درون». شنیدم قاچاق سازمان یافته مواد مخدر از مکزیک و آمریکای جنوبی هم به آمریکا چند برابر شده و نوجوانهای آمریکایی بجای آدامس، کوکائین میجون. اصلا میتونیم در مورد همین هم مذاکره کنیم. موضوع انساندوستانه و جالبی هم هست اتفاقا. چیزهای «درونی» دیگه ای هم برای مذاکره هست. البته اگر علاقه مند بودی رفیق.
جک: کاری خواهیم کرد که دیدن دلار و یورو برای ایرانیها یک آرزو و حسرت بشه. اثرش رو خواهید دید که زبان درازی چه نتایجی داره.
آرش: میگم جک تو دیگه خیلی پیر و از کار افتاده شدی و همش در گذشته سیر میکنی. اون دهها سال پیش بود که 90 درصد ذخایر ارزی جهان و تجارت جهانی با دلار انجام میشد. الان فقط 20 درصد یا کمتر هست. افسانه دلار و یورو خیلی وقته که تمام شده رفیق. الان دنیا با ارزهای معتبر با پشتوانه محکم اقتصادی مثل ارز شانگهای و یوآن و روبل و روپیه معامله میکنه نه دلار آمریکا با بیش از 35 هزار میلیارد دلار بدهی. دوست من، کشورهای شما عملا ورشکسته هستن. آمریکا یک روزی بیش از 700 پایگاه نظامی در بیرون مرزهای خود داشت. الان به کمتر از 50 پایگاه برون مرزی رسیده چون دیگه پولی نداره که خرج پایگاههاش کنه.
جک: اون مربوط به آمریکاست. اروپا همچنان قدرت نظامی و اقتصادی دنیاست.
آرش: بیخیال رفیق. واقعیت این هست که اروپا بدون آمریکا هیچی نیست. نه از بعد نظامی و نه اقتصادی. خود آمریکا هم که هیچوقت اروپا رو جدی نمیگرفت. در حد یک دختربچه ملوس بهش نگاه میکرد. مگه غیر از اینه؟.
جک: شما ایرانیها به زمان نیاز دارید تا واقعیات رو بپذیرید. شماها «زبان مذاکره با دنیا» رو بلد نیستید.
آرش: قاه قاه قاه. خیلی خب. باشه. مذاکرات امروز که به جایی نرسید. الان سال 1950 نیست رفیق. حتی سال 2020 هم نیست رفیق. بیا به روز باشیم. برای جلسه بعد پیشنهاد میکنم روی موضوعات واقع بینانه تر و بروزتری مثل موارد زیر مذاکره کنیم: حضور ما در آمریکای لاتین در مقابل حضور شما در خاورمیانه- حضور ناوهای ما در اطراف آمریکا و اروپا در ازای حضور ناوهای شما در آبهای اطراف ما- استقرار موشکهای هسته ای ما در کنار گوش آمریکا و اروپا در ازای پایگاههای نظامی ناتو در ترکیه و کشورهای عربی و همسایگان ما – رفع تحریمهای هواپیمایی و کشتیرانی ما در ازای تردد امن کشتیرانی شما در آبهای مد نظر- در مورد تعداد کلاهکهای هسته ای و قدرت انفجاری اونها هم میتونیم مذاکره کنیم و البته باید ببینیم در ازای اونها چی دارید برای ارائه- در مورد چیزهایی مثل برد موشکهای ما و کشورهای محور مقاومت و اینجور چیزها هم اگه دیگه مطلقا صحبتی نمی کنیم چون مثل امروز، وقت تلف کردن هست. ضمنا رفیق، سعی کن در مذاکرات بعدی واژه «باید» رو با «لطفا، اگر ممکنه، اگر موافق باشی» جایگزین کنی چون ما ایرانیها به واژه «باید» حساسیت چهار فصل داریم. اون «بایدها» مال سال 1950 بوده نه امروز. باید سعی کنیم دوستانه و منصفانه مذاکره کنیم. روز بخیر دوست من. باااای!
