گل آشیانتوس
گل آشیانتوس ( به انگلیسی : Aeschyanthus) با نام علمی آشیانتوس جافرولپیس Aeschynanthus Japhrolepis از خانواده بنفشه آفریقایی یک گل زیبا و سلطنتی و لوکس است که به نام سبد انگور هم شناخته می شود. آشیانتوس بومی جنوب شرق آسیا است و نامش از کلمه یونانی آیشین aischyne به معنی خجالت گرفته شده است.
در شرایط مناسب این گیاه میتواند تا 180 سانتی متر رشد کند ولی در خانه حداکثر ارتفاع آن 50 – 60 سانتی متر است. به طور کلی آشیانتوس دو گونه اصلی دارد که یکی به صورت قائم و دیگری به صورت شاخه های رونده و آویز رشد میکند.
برگهای آشنانتون براق ، نوک تیز ، چربی و بسیار زیبا است.
گل های آشنیانتوس لوله ای شکل به رنگ های قرمز ، لاکی ، شرابی و گل اناری با چهار پرچم دیده می شود که در اواخر فصل بهار به صورت دسته جمعی در انتهای شاخه ها می رویند.
گیاه آشیانتوس دو گونه اصلی دارد که یک گونه به صورت عمودی رشد میکند و گونه دیگر به حالت شاخ و برگی آویز رشد می کند.
آشیانتوس هیلد باراندی و آشیانتوس اِواردی رشد عمودی دارد.
سایر گونه ها رشد شاخ و برگی و آویز دارند:
آشیانتوس لانگیسالیس که حالت نمیه خزنده دارد و گلهایش قرمز و برگهایش سبز و سفید است.
آشیانتوس برکتیتوس به عنوان گیاه بالا رونده یا آویز مورد استفاده قرار می گیرد و گل هایی قرمز رنگ دارد.
آشیانتوس پولچر این گونه هم آویز و بالا رنده است و برگهایی قرمز و زرد دارد.
آشیانتوس جافرولپسیس برگهایی سبز روشن و براق و گلهایی قرمز و نارنجی دارد.
آشیانتوس رادیکانز گونه ای خزنده و نسبتا ندر است که گلهایی به رنگ قرمز با نوارهای کرم رنگ دارد.
آشیانتوس مورموراتوس یکی از گونه های بسیار پرطرفدار است و گلهایی به رنگ زرد مایل به سبز دارد.
آشیانتوس اشپسش دارای گل هایی به رنگ نارنجی و قرمز است.
این گیاه نیاز به نور زیاد ولی غیر مستقیم و فیلتر شده ، آبیاری متوسط ، دمای معمولی اتاق و رطوبت نسبتا زیاد دارد و 3 سال طول می کشد تا بالغ شود.
این گیاه در فصل سرد به خصوص زمستان نیاز به خواب و استراحت دارد و باید در این مدت آبیاری اش را کم کنید.
در صورتی که نیاز سرمایی گیاه فراهم نباشد در فصل بهار گل های کمتری می دهد.
اگر تمایل دارید گیاه شما برگهای درشت تر و زیباتری داشته باشد باید گل هایش را قبل از باز شدن جدا کنید.
اگر میخواهید گیاهتان گلدهی خوبی داشته باشد باید بعد از هر گلدهی ، گیاهتان را هرس کنید.
برای براق کردن و تمیز کردن برگهای گل نباید از مواد شیمیایی استفاده کنید و استفاده از یک پارچه مرطوب کافی است.
نحوه نگهداری از گیاه آشیانتوس
در صورتی که نور کافی در منزلتان ندارید برای نگهداری این گیاه اقدام نکنید یا این که از نور مخصوص رشد گیاهان آپارتمانی بالای گلدان استفاده کنید.
برای رشد گیاه آشیانتوس نیاز به نور زیاد و غیر مستقیم بین 7 – 9 ساعت دارید. بهترین نور برای این گیاه کنار پنجره جنوبی و غربی است که با یک پرده نازک پوشیده شده باشد یا این که حدود 1 متر از پنجره فاصله داشته باشد.
نور مستقیم خورشید باعث سوختن برگهای گیاه می شود.
در فصل بهار و تابستان میتوانید گلدان را به تراس و حیاط در یک قسمت سایه منتقل کنید.
اگر گل شما بدقواره رشد میکند نشان دهنده کم بودن نور مورد نیاز گیاه است.
دمای مناسب گیاه آشیانتوس بین 10 – 29 درجه سانتی گراد است ولی دمای ایده ال برای نگهداری اش بین 18 – 23 درجه می باشد. این گیاه به راحتی میتواند در دمای معمولی اتاق رشد کند و با افزایش دما باید میزان آبیاری و رطوبت محیط هم افزایش پیدا کند.
نیاز به آب گیاه آشیانتوس در حد متوسط است. هر زمان خاک گلدان بسته به اندازه آن تا عمق 2 – 4 سانتی متری خشک شده بود باید به گل آب بدهید ، از آنجا که میزان آبدهی به گل با تغییر دمای محیط تغییر خواهد کرد نمیتوانید زمان منظمی برای آن تعیین کنید. در فصل استراحت گیاه که از ابتدای زمستان شروع می شود میتوانید میزان آبدهی را کاهش دهید.
اگر برگهای گیاه شما چروک و بیحال شود نشان دهنده کم آبی و کم شدن درخشش برگها نشانه زیاد آب دادن به گل است که منجر به پوسیدگی ریشه شده است.
برای این که گل دهی گیاه کم نشود باید هر بار به اندازه ای آب در گلدان بریزید که آب اضافی از زیر آن خارج شود.
زهکشی گلدان را هر ماه چک کنید تا مانع از پوسیدگی ساقه و ریشه گیاه شوید.
این گیاه نیاز به رطوبت بالا در حود 60 – 75 درصد دارد بنابراین نباید به هیچ وجه در معرض سیستم گرمایشی یا سرمایشی قرار بگیرد.
برای تامین رطوبت گیاه با آب جوشیده از فاصله 40 سانتی متر در زمانی که آفتاب رویش نباشد غبار پاشی کنید. یا این که میتوانید با ساخت جزیره پر آب زیر گلدان و ریختن سنگریزه به طوری که آب با گلدان تماس نداشته باشد، رطوبت مورد نیاز گلدان را تامین کنید.
یا این که با دستگاه بخور سرد ، رطوبت محیط را تنظیم نمایید.
رطوبت مناسب برای گیاه آشیانتوس
گیاه آشیانتوس نیاز به خاک سبک با زهکشی بالا دارد و نمیتواند خاک سنگین را تحمل کند چرا که خاک سنگین نمیتواند رطوبت بالایی در خودش ذخیره کندو باعث پوسیدگی ریشه شده و رشد گیاه را مختل میکند.
بهترین ترکیب خاک برای گیاه آشیانتوس ، خاک برگ + پرلیت + کمی خاک باغچه یا ترکیب پرلیت + پیت ماسه است.
اگر از خاک های آماده موجود در بازار استفاده می کنید حتما باید قبل از استفاده خاک را ضد عفونی کنید.
آشیانتوس هم مانند دیگر گیاهان آپارتمانی نیاز به کود دهی در فصل رشد دارد و باید هر 2 – 3 هفته یک بار از کودهای مخصوص گیاهان زینتی و کودهای کرسیتالون مانند سه بیست استفاده کنید. یک قاشق چایخوری کود سه بیست را در یک لیتر آب حل کنید و به صورت آبیاری به گیاه بدهید.
با مشاهده اولین گر در بهار و تابستان هر 2 هفته یک بار با مواد غذایی مصنوعی مطابق دستور پشت بسته بندی ، گیاه را تغذیه کنید.
زمانی که رشد گیاه متوقف شد یا زمانی که ریشه از داخل گلدان خارج شد زمان مناسبی برای تعویض گلدان است. اندازه گل و گلدان باید همیشه متناسب باشند.
گیاه آشیانتوس با روش قلمه زدن تکثیر می شود.
یک ساقه حداقل 10 سانتی متری را انتخاب کرده و به صورت اریب برش بزنید سپس قلمه را به مدت 24 ساعت در محلی با نور کم قرار دهید تا محل برش بسته شود سپس میتوانید قلمه را در خاک و آب ریشه دار کنید.
از روش خوابانیدن ساقه هم میتوانید این گیاه را تکثیر کنید.
نحوه تکثیر گیاه آشیانتوس
گل ندادن آشیانتوس در سال دوم : علت گل ندادن گیاه میتواند عدم وجود نور کافی ، تغذیه کم ، بزرگی یا کوچکی گلدان باشد.
خشک شدن و ریزش برگهای آشیانتوس : کمبود رطوبت میتواند باعث خشک شدن و ریزش برگها شود. قرار گرفتن گلدان در دمای کمتر از 15 درجه هم میتواند بعد از مدتی منجر به ریزش برگها شود.
سیاه شدن گل ها : سیاه شدن گل های آشیانتوس در فصل گرم نشان دهنده کمبود رطوبت محیط است. برای تامین رطوبت برای گلدان جزیره درست کنید یا غبار پاشی کنید.
دراز و منحرف شدن ساقه : کمبود نور باعث رشد علفی و منحرف شدن ساقه گیاهمی شود.
پژمرده شدن گیاه در تابستان : پژمرده شدن گیاه در تابستان نشان دهنده تشنگی گیاه است .
ریزش برگها در زمستان : ریزش برگهای آشیانتوس در زمستان نشان دهنده سرد بودن هوا برای گیاه است.
نقاط سیاه روی برگ ها : نوعی بیماری قارچی به نام قارچ بوتری تیس که بیشتر در هوای سرد و خیلی مرطوب ایجاد می شود میتواند منجر به ایجاد نقاط سیاه روی برگهای آشیانتوس می شود که برای درمان باید گلدان را به محلی با دمای بیشتر و رطوبت کمتر منتقل کنید و گیاه را با قارچ کش سمپاشی کنید.
زرد شدن برگها و وجود تار عنکبوت : زرد شدن و وجود تار عنکبوت روی برگ گیاهان آپارتمانی نشان دهنده حمله ریزقرمز ها است . برای از بین بردن این آفت با پارچه یا اسفنج سطح زیر برگها را تمیز کنید و با سم کنه کش هر دو هفته یک بار مطابق دستور پشت بسته ، گیاه را سمپاشی کنید تا علایم تار عنکبوتی از بین برد. غبار پاشی و تامین رطوبت هم میتوانید به بهبود سریعتر گیاه کمک کند.
گردآوری : بخش علمی و آموزشی بیتوته
