لطفا خبرهای دست چندم و تحلیل‌های آبکی و بی‌نام و نشان فضای مجازی درباره سوریه را کنار بگذارید و یک بار دقیق تاریخ بحران‌های سال‌های اخیر سوریه را تماشا کنید تا در دام تحلیل‌های غلط نیفتید.
به گزارش خبرنگار فرهنگی تابناک، دوباره اخبار سوریه و درگیری‌های داخلی‌اش در صدر اخبار قرار گرفته است؛ حلب، ادلب، جنگ و یورش.
همیشه صحبت از سوریه که میشود، کامنت‌ها و نظرات مخاطب‌ها را که در شبکه‌های اجتماعی می‌خوانیم، با دو نگاه کلی مواجه می‌شویم. عده‌ای که ایران را در اتفاقات سوریه موثر می‌دانند و آن را خوب یا بد تلقی می‌کنند و عده‌ای که صرفا به تحولات داخلی این کشور اعتقاد دارند و باز هم آن را درست یا اشتباه می‌خوانند.
اما همیشه یک حلقه گمشده در این نظرات وجود دارد؛ آگاهی. انگار خیلی‌ها به همان چند پیام کوتاه متنی یا حتی به ویدئوهای کوتاه تحلیلی اکتفا می‌کنند و تاریخ یک کشور و تحولات عظیم داخلی آن را که برآمده از حاکمت و حتی ناخودگاه مردمان آن سرزمین است، از یاد می‌‌برند. شاید اگر از بسیاری از همان موافقان و مخالفان، همان منتقدانی که آتش تندی هم دارند، بپرسیم که آیا شما می‌دانید اتفاقات سوریه از کجا شروع شد، خیلی‌هاشان هیچ جوابی نداشته باشند. شاید اگر بپرسیم که شما می‌دانید این گروه‌ها‌یی که مثل قارچ در سوریه شکل می‌گیرد و هر روز یک عده‌شان اعلام حضور و ادعای حاکمیت دارند، از کجا هستند، باز هم از بعضی ها پاسخ درستی نشنویم.
روی دیگر ماجرا این است که احتمالا شما هم بارها و بارها این جملات را از دیگران درباره «سوریه شدن ایران» شنیده‌اید. اما واقعا میان این حرف، و آنچه در اجتماع و سیاست ایران رخ می‌دهد و آنچه در اجتماع و سیاست سوریه رخ داده است، چقدر شباهت یا تفاوت وجود دارد؟برای آن که اخبار امروز را بهتر درک کنیم، لازم است که تاریخ بدانیم. دانستن تاریخ هم همیشه سخت و دشوار نیست. مثلا یک مستند وجود دارد با نام «سوریه؛ پرونده یک بحران».
این مستند هشت قسمت دارد و در واقع، روزشماری از اتفاقات و بحران‌های سوریه است که زمینه‌های شکل‌گیری آن را از سال ۲۰۱۱ تا سال ۲۰۱۸ روایت می‌کند.
ادبیات راوی سخت و پیچیده نیست. همه توضیحات مستدل و دقیق است و تصاویر مرتبط با آن، به دقت جاگذاری شده. بنابراین، کافی است به اندازه یک مستند ۸ قسمتی در روز‌های مختلف، وقت بگذارید، تا یک بار برای همیشه با آنچه در سوریه شکل گرفته آشنا شوید؛ و تازه آن موقع است که متوجه می‌شوید، حضور داعش در این کشور، فقط بخشی از یک ماجرای بسیار بزرگ‌تر بوده.
تماشای این مجموع هشت قسمتی، حتی یک نکته بسیار عجیب دیگر را هم در ذهنتان روشن خواهد کرد. برخی از ما، این جا، می‌نشینیم و راحت درباره اتفاقات و بحران‌های کشوری دیگر که از ریشه و مدل سیستم حاکمیتی و رفتار‌های اجتماعی مردمانش خبر نداریم، نظر می‌دهیم. اما وقتی به سراغ خود اهالی سوریه که درگیر جنگ بوده‌اند، می‌رویم، می‌بینیم که خود آنها هم نسبت به بعضی از اتفاقات نظر روشنی ندارند! آن هم به دلیل پیچیدگی وقایع. این باز دلیلی است بر آن که هر نقد و هر تحلیل سطحی که در شبکه‌های مجازی در سطح گسترده منتشر میشود، الزاما درست نیست و تحلیل باید کارشناسی‌شده و مبتنی بر واقعیات و تاریخ آن کشور باشد.
یکی دیگر از ویژگی‌های این مستند، یافتن دلیل حضور روسیه در کشور سوریه است. چه شد که روسیه هم پایش به سوریه باز شد و انگار مرز‌های خود را فراتر از کشورش دید. همچنین دلیل عصبانیت ترکیه از تاثیرگذاری ایران و روسیه در این کشور بحران‌زده مشخص میشود.
کارگردان و تهیه‌کننده این مستند، آقای سیاوش سرمدی است که خودش هم مسولیت تحقیق و تدوین و نویسندگی آن را بر عهده داشته. این مستند در مرکز مستند سوره و شبکه مستند تهیه شده است.
سرمدی، تهیه کننده و کارگردان این اثر با اشاره به سوژه این مجموعه مستند گفته است: این فیلم مستند روزشمار اتفاقات و بحران‌های سوریه است. از زمینه‌های شکل‌گیری آن در سال ۲۰۱۱ تا سال ۲۰۱۸ که می‌توان گفت تقریبا جنگ تمام شده است را روایت کرده است. پس از سال ۲۰۱۸ می‌توان گفت که جنگ به غیر از چند درگیری پراکنده تمام شده و اتفاقات بیشتر سیاسی بوده است.
تهیه این مستند از سال ۱۳۹۵ تا چهار سال بعد به طول انجامیده است.
