هوش امری ست که نیاز به پرورش دارد و اگر کودکی در محیطی ثابت و یکنواخت رشد کند که انگیزهای برای یادگیری نداشته باشد، هر چقدر که ضریب هوشی بالایی داشته باشد به مرور زمان از کارایی هوشی او کاسته می شود.
برای مثال اگر دو کودک با یک ضریب هوشی را در دو فرهنگ مختلف قرار دهیم متوجه می شویم که کودکی که در محیطی با فقر فرهنگی رشد می کند حتی ممکن است دچار عقب ماندگی ذهنی شود و زمان و محیط برای رشد استعداد های او فراهم نشود و برعکس کودکی که در جامعه ای با فرهنگ غنی رشد می کند حتی رشد هوشی را شاهد خواهیم بود که فرد با شناخت استعداد های خود و پرورش آن ها می تواند رشد و پیشرفت بزرگی در زندگی داشته باشد.
با توضیحاتی که داده شد مشخص می شود که محیط و فرهنگ در نحوه رشد کودکان تأثیر بسیار زیادی دارد و اگر محیط را برای رشد استعدادهای کودکان فراهم کنیم می توانیم رشد هوشی کودک را شاهد باشیم.
کودکان علاوه بر رشد جسمی به رشد اجتماعی و روانی نیز احتیاج دارند اگر محیط مطلوب و دلخواه فراهم باشد مثلاً وسایل بازی مناسب مانند خانه سازی، پازل، لوگو، آجر و نوار های قصه همچنین فضای سبز و شرکت در فعالیت های آموزشی دسته جمعی با دیگر کودکان،رشد اجتماعی و روانی به خوبی شکل میگیرد.
مواردی وجود دارند که می توانند نیازهای اجتماعی کودکان را به خوبی شناسایی و برآورده کنند تا به استعداد ذاتی خود پی ببرند و کودکان برای رشد شخصیتی خود به این موارد نیاز دارند. و والدین نیز میتوانند به خوبی مسئولیت خود را به عنوان پدر و مادری آگاه به انجام برسانند. این موارد عبارتند از:
کودکان نیاز دارند تا حس کنند در امان هستند و در محیطی بی خطر و ایمن در حال زندگی و آموزش و پرورش هستند و والدین نیز موظف اند تا کودک شان را از آسیب های روحی و جسمی در امان نگه دارند. کودکان مسئولیت تمام احساساتشان را به والدین خود واگذار می کنند تا آن ها مانند یک قهرمان از آن محافظت کنند و بچهها را در موقعیتی قرار ندهند که در آن شکست بخورند.
احساس مهم بودن و دوست داشته شدن: تمام کودکان احتیاج دارند تا حس مهم بودن و دوست داشته شدن را تجربه کنند و باید باور کنند که پدر و مادرشان برای آن ها تمام تلاششان را می کنند و حتی حاضرند از تمام دارایی شان برای کودکانشان مایه بگذارند زیرا با این کار کودکان به این پی میبرند که تا چه حد ارزشمند و مهم هستند و از طرف والدین شان مورد حمایت قرار می گیرند.
کودکان باید احساس کنند که تا حدودی روی زندگی روزمره شان کنترل دارند و می توانند رفتارهایشان را ارزیابی کنند برای این کار باید والدین نیز از نظر رفتاری قابل پیش بینی باشند و کارهای خود را به صورت منظم و روتین انجام دهند تا کودک نیز یاد بگیرد.
کودکان نیز باید مانند بزرگسالان احساس موفقیت را تجربه کنند و هر از گاهی طعم موفق شدن را بچشند و همچنین احساس قدرت و توانمند بودن را حس کنند. برای این کار شما میتوانید به آن ها وظایف کوچک و ساده محول کنید که کودکان می توانند از پس آن ها بر بیایند سپس بچه ها با انجام دادن این کارها احساس رضایت و لایق بودن میکنند البته بعضی وقت ها ممکن است برای انجام این کارها به کمی کمک احتیاج داشته باشند که شما می توانید آن ها را همراهی کنید تا در نهایت به موفقیت برسند.
یکی دیگر از مزایای این کار افزایش دانش والدین از کارهای مورد علاقه کودکشان است و همچنین متوجه می شوند که فرزندشان چه کاری را می تواند به خوبی انجام دهد و با محول کردن دوباره آن کار می توانید حس رضایت و لایق بودن فرزندتان را تشدید کنید.
کودکان نیاز دارند که بدانند والدینشان به آن ها توجه می کنند و همچنین زمانی که صحبتی انجام میدهند یا چیزی را بیان می کند توسط پدر و مادرشان درک شوند و سخنانشان بیهوده نباشد و بدانند که والدین برای گفته های آن ها ارزش قائل اند و حرف هایشان را باور میکنند.
گاهی اوقات بچه ها از چیزهای عجیب و غریب و با آب و تاب صحبت می کنند و منتظر اند که واکنش دیگران را ببینند در این زمان است که شما به عنوان پدر و مادر باید به دقت به حرف های کودکتان گوش دهید و طوری با او صحبت کنید یعنی حرف های او را متوجه شدید و باور می کنید و حتی از او سوال هایی راجع به موضوع مورد بحث بپرسید تا میزان توجه شما به حرف هایش را متوجه شود این کار به نوبه خود احساس ارزشمند بودن را در فرزندتان افزایش می دهد.
مغز کودکان مانند سی دی خامی است که به طور باور نکردنی و با سرعت بسیار زیادی دیده ها و شنیده ها را ضبط میکند و از آن ها برای خود الگو می سازند. کودکان باید دنیا را تجربه کنند تا بتوانند از آن تصوری در ذهن خود داشته باشند.
مغز کودکان زمانی رشد میکند که تجارب زیاد و متفاوتی داشته باشند و چیزهای زیادی را دیده باشند، لمس کرده باشند، شنیده باشند، مزه و یا بوییده باشند برای همین شما باید محیطی برای جست و خیز و فعالیتهای کودکتان اختصاص دهید تا او بتواند به راحتی و با آرامش فعالیت های خود را انجام دهد و از آن تجربه کسب کند.
زمانی که شما نیازهای اجتماعی کودکتان را فراهم می کنید، دوستیابی و ایجاد روابط اجتماعی کودک با دیگر بچه ها توسعه می یابد و همچنین زمانی که کودک از خانواده خود دور می شود و در کنار دیگر کودکان قرار می گیرد راحت تر میتواند رابطه برقرار کنند و اعمال زیر را انجام دهند.
سهیم شدن یک خوراکی یا یک اسباب بازی توسط کودکتان با دیگر بچه ها می تواند به او در پیدا کردن دوست و یا نگه داشتن آن کمک کند و کودکان پس از دو سالگی زمانی که مقدار زیادی از چیزی را داشته باشند میل به سهیم شدن آن با دیگران را بروز می دهند برای ایجاد این رفتار در کودک نباید او را مجبور به سهیم شدن بکنید بلکه زمانی که کودک این کار را انجام می دهد او را تشویق کنید و از اهمیت کاری که انجام داده است سخن بگویید.
کودکان باید یاد بگیرند که برای حل بعضی از کارها احتیاج به کار گروهی و تیمی دارند و باید با مشارکت و همکاری با یکدیگر از پس برخی از کارها بربیاید برای آموزش همکاری به کودکان باید به آن ها اهمیت کار گروهی را گوشزد کنید و همچنین در خانواده کارها را به صورت گروهی انجام دهید و سپس از مزایا و خوبی های کار گروهی با فرزندتان صحبت کنید.
- پیروی از قوانین
- ایجاد ارتباط چشمی
- داشتن ادب
- احترام گذاشتن به فضای شخصی دیگران
- گوش دادن
گردآوری:بخش کودکان بیتوته