تشخیص حاملگی خارج از رحم توسط پزشک و از طریق آزمایش خون و سونوگرافی انجام میشود. خونریزی واژینال نیز یکی از علائم حاملگی خارج از رحم است.
حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق میافتد که تخمک بارور شده در خارج از رحم، در لوله فالوپ کاشته شود، اما این لوله برای نگه داشتن جنین در حال رشد ساخته نشده است. این وضعیت، تهدیدکننده زندگی است، منجر به خونریزی و عفونت میشود و نیاز به درمان اورژانسی دارد. اگر حاملگی خارج از رحم باشد، نمیتواند ادامه پیدا کند.
در حاملگی خارج رحمی، تخمک در جایی خارج از رحم کاشته میشود و شایعترین جایی که ممکن است این اتفاق بیفتد داخل لولههای فالوپ است. در واقع حدود 90 درصد حاملگیهای خارج از رحم در لولههای فالوپ اتفاق میافتد.
حاملگی خارج از رحم در حدود 2 درصد از تمام حاملگیها رخ میدهد.
علائم اولیه حاملگی خارج از رحم میتواند بسیار شبیه به علائم معمول بارداری باشد. با این حال، ممکن است علائم دیگری را در طول حاملگی خارج از رحم تجربه کنید که شامل موارد زیر است:
اگر لوله فالوپ پاره شود، درد و خونریزی میتواند آنقدر شدید باشد که علائم اضافی ایجاد کند. این علائم عبارتند از:
هنگامی که لوله فالوپ میترکد، ممکن است دردی ناگهانی و تیز را در زیر شکم ایجاد کند که یک اورژانس پزشکی است و باید فورا به اورژانس مراجعه کنید.
علائم حاملگی خارج از رحم، همان علائمی است که نام بردیم، اما به طور کلی خانمها تا قبل از ویزیت توسط پزشک متوجه حاملگی خارج از رحم نمیشوند، مگر اینکه لوله فالوپ پاره شده باشد و علائم اضافی ایجاد کند.
در بیشتر موارد، شرایطی که حرکت تخمک به سمت لوله فالوپ را کُند، یا مسدود میکند، باعث حاملگی خارج از رحم میشود. این شرایط عبارتند از:
چندین عامل وجود دارد که میتواند احتمال ایجاد حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد. اگر موارد زیر را داشته باشید در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به حاملگی خارج از رحم هستید:
اگر همزمان با داشتن آی یو دی، متوجه شدید که باردار هستید در سریعترین زمان به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. خطر حاملگی خارج از رحمی میتواند با افزایش سن افزایش یابد و افراد بالای 35 سال بیشتر از افراد زیر 35 سال در معرض خطر هستند.
همانطور که اشاره کردیم، حاملگی خارج از رحم یک اورژانس پزشکی است. رحم تنها عضوی است که میتواند جنین در حال رشد را نگه دارد و همزمان با رشد جنین، کشیده و منبسط شود. وقتی تخمک در لوله فالوپ کاشته میشود، لولههای فالوپ به این اندازه انعطافپذیر نیستند و با رشد تخمک بارور شده، منفجر میشوند. اگر این اتفاق رخ بدهد، باعث خونریزی داخلی شدید و تهدیدکننده زندگی میشود. برای جلوگیری از آسیب به لوله فالوپ و سایر اندامها و خونریزی داخلی، بارداری خارج از رحم باید فورا درمان شود.
اکثر خانمها تا زمانی که به پزشک مراجعه نکنند و آزمایش خون یا سونوگرافی ندهند، متوجه نمیشوند که حاملگی آنها خارج از رحم است. برای تشخیص حاملگی خارج رحمی، پزشک چندین آزمایش را تجویز میکند که ممکن است شامل معاینه لگن و تایید بارداری باشد. تستهای حاملگی خارج رحمی عبارتند از:
اگر پزشک به حاملگی خارج رحمی مشکوک شود میتواند کولدوسنتز نیز انجام دهد، اما به ندرت از این روش استفاده میشود.
حاملگی خارج از رحم معمولا در اوایل بارداری و در سه ماهه اول (تا هفته 12 بارداری) کشف میشود. با این حال، اکثر خانمها در حدود هفته هشتم بارداری متوجه میشوند که حاملگی خارج از رحم دارند.
پزشک، حاملگی خارج از رحم را با دارو یا جراحی درمان میکند.
در برخی موارد، پزشک دارویی به نام متوترکسات را برای جلوگیری از رشد تخمک بارور شده و پایان دادن به بارداری تجویز میکند. این دارو نباید به لولههای فالوپ آسیب برساند. اگر لوله فالوپ قبلا پاره شده باشد، نمیتوانید از این دارو استفاده کنید.
شما باید متوترکسات را به شکل تزریقی دریافت کنید و این گزینه نسبت به جراحی، کمتر تهاجمی است، اما باید چندین بار توسط پزشک ویزیت شوید تا پزشک بتواند سطوح HCG را کنترل کند. در موارد نادر، اگر سطح اچ سی جی با یک دوز به اندازه کافی کاهش نیابد، تزریق دوم متوترکسات ضروری است.
در صورتی که لوله فالوپ پاره شده، یا خطر پارگی وجود داشته باشد، پزشک حاملگی خارج از رحم را با جراحی خاتمه میدهد که یک جراحی اورژانسی و یک درمان نجاتبخش است. این روش معمولا به صورت لاپاراسکوپی (از طریق چندین برش کوچک در شکم) و تحت بیهوشی انجام میشود. جراح ممکن است کل لوله فالوپ را با تخمک داخل آن خارج کند، یا فقط تخمک را از لوله خارج کند و لوله فالوپ را حفظ کند.
شما نمیتوانید از حاملگی خارج از رحم جلوگیری کنید. با این حال، برخی از عادات سبک زندگی سالم، احتمال آن را کاهش میدهد. این موارد شامل سیگار نکشیدن، رسیدن به وزن سالم و حفظ آن و جلوگیری از عفونت مقاربتی است.
اکثر خانمهایی که در گذشته حاملگی خارج از رحمی داشتهاند میتوانند دوباره باردار شوند، اما بعد از یک حاملگی خارج از رحم، احتمال وقوع دوباره آن وجود دارد. بنابراین مهم است که با پزشکتان در مورد علل حاملگی خارج از رحم و عوامل خطر آن صحبت کنید.
پس از درمان حاملگی خارج از رحم، اگر چه بارداری ممکن است به سرعت پس از درمان اتفاق بیفتد، اما اغلب بهتر است حدود سه ماه صبر کنید. این مدت به لوله فالوپ زمان میدهد تا کامل بهبود یابد و خطر حاملگی خارج از رحم بعدی کاهش پیدا میکند.
در بیشتر موارد، اگر یکی از لولههای فالوپ برداشته شود، همچنان میتوانید بچهدار شوید. اکثر خانمها با دو لوله فالوپ متولد میشوند، اما فقط یک لوله فالوپ برای بارداری لازم است. تخمکها همچنان میتوانند در لوله فالوپ باقیمانده حرکت کنند. روشهای کمک باروری مانند IVF نیز لولههای فالوپ را درگیر نمیکنند.
بارداری خارج از رحم میتواند غیرمنتظره و ترسناک باشد و حسهایی مانند غم، شوک و اضطراب را به همراه دارد. در این حاملگی، تخمک در لوله فالوپ کاشته میشود، اما لوله فالوپ برای نگه داشتن جنین ساخته نشده، بنابراین با رشد آن ممکن است پاره شود که تهدیدکننده زندگی است. علائم حاملگی خارج رحم به طور معمول شامل خونریزی واژینال، درد در قسمت تحتانی شکم، لگن و کمر و سرگیجه یا ضعف است، بجز اینها ممکن است تا قبل از ویزیت توسط پزشک، متوجه حاملگی خارج از رحم نشوید. پزشک، با تجویز دارو یا جراحی به حاملگی خارج از رحم پایان میدهد.