نامه نیوز - در روزهای طوفانی منطقه، تیم دیپلماسی دولت چهاردهم دائم در مأموریت به سر می برد. عقربه‌های ساعت در منطقه به کندی حرکت می‌کنند اما دیپلماسی روی «دور تند» قرار دارد. غربی ها پالس های هشداردهنده ای را به تهران می دهند و تهران نیز عواقب عملیاتی شدن این هشدارها را به طرف مقابل متذکر می شود؛ از قطعنامه هشداری شورای حکام و نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره قطعنامه 2231 گرفته تا پاسخ دو پهلوی ترامپ درباره حمله پیش دستانه به تأسیسات هسته ای ایران حکایت از این واقعیت دارند که گویی قطار دیپلماسی بر لبه چاقو سیر می کند و کوچکترین اشتباه محاسباتی می تواند عواقب سختی در پی داشته باشد.
کیومرث یزدان پناه در گفت‌وگو با «نامه نیوز» درباره میزان فرصت باقی مانده برای دیپلماسی گفت: همیشه فرصت برای دیپلماسی و گفتگوی موثر برای خروج از بن بست وجود دارد. اگر به جای پیدا کردن راه حل، دست روی دست بگذاریم تا دیگران برای ما تعیین تکلیف کنند، اقدامی خطرناک است.
وی با بیان اینکه قدرت بازدارندگی گذشته ما تحت شعاع قرار گرفته، افزود: این فکر اشتباه است که تصور کنیم فعالیت هسته ای تنها موضوع اختلافی ما در عرصه بین الملل است. الان به نظر می رسد هر سه ظرفیت هسته ای، موشکی و مقاومت مورد خدشه قرار گرفتند و در شرایط ویژه ای به سر می بریم. معتقدم نباید از این واقعیت فرار کرد که دیپلماسی موثر و به موقع مستقلا می تواند بدون دخالت هیچ عامل دیگری تا 70 درصد مشکلات را از سر راه یک کشور و ملت بردارد و راه و درهای بسته را باز کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه از ترامپ نباید یک غول ترسناک ساخت، یادآور شد: ترامپ یک فرصت مذاکره مطلوبی را ناخواسته پیش پای ایران می گذارد؛ در واقع رئیس جمهور آمریکا به تنهایی تصمیم گیرنده نیست و مجبور است در چارچوب سیاست های اتخاذی نظام حاکمیتی آمریکا حرکت کند. نظام سیاسی آمریکا معمولا تابع ژئوپلتیک زمان است اگر احساس کند در جایی می شود با نوعی چرخش گفتمان سیاسی در هر دو جبهه به اهدافش برسد، انعطاف نشان می دهد.
وی افزود: البته بخشی از افکارعمومی شاید مذاکره با ترامپ را نپسندد و غُر بزد. بالاخره هر دولتی سرکار می آید مخالفانی دارد که برای نقد تصمیمات دولت سماجت می کنند. در گام نخست باید نق‌زن‌ها را متقاعد کرد که در شرایط فعلی اداره کشور براساس نظر آنها رافع موانع و مشکلات کشور نیست اما اگر متقاعد نشدند باید تحمل شان کرد تا اهداف اصلی دچار خدشه نشود.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: گسل های ژئوپلتیک هم در داخل و هم در خارج فعال هستند و روز به روز وسیعتر می شوند بنابراین کوچکترین غفلتی می تواند سنگین ترین و جبران ناپذیرترین صدمات را به ما تحمیل کند. همه تصمیم گیران کشور باید این واقعیت را درنظر بگیرند و متناسب با آن پیش بروند. هیچ گاه راه برای دیپلماسی بسته نیست، دیپلماسی همواره عرصه فرصت های خلق الساعه مهم است و با یک حرکت به موقع می توان بار عظیمی از تهدیدات را به خوبی کنترل و حتی آنها را به فرصت تبدیل کرد.
وی با بیان اینکه طرف مقابل زمان مذاکره باید صدای واحدی از حاکمیت ما بشنود وگرنه سوءاستفاده می کند، ادامه داد: ما نباید در داخل دست به دست هم بدهیم و برای طرف مقابل فرصت سوءاستفاده خلق کنیم. اگر طراحی سیاست مذاکره براساس درک درستی از اوضاع و ظرفیت های داخلی و تحولات منطقه باشد نباید از گفتگو با طرف مقابل هراس به دل راه دهیم.
یزدان پناه درباره خالی بودن دست های ایران برای مذاکره گفت: اصلا این طور نیست. ایران هیچ گاه دست شان برای مذاکره خالی نخواهد بود. سوریه، لبنان و فلسطین چه زمانی آرام بودند که حالا بخواهند آرام بشوند. ثانیا چه دلیلی دارد که سرنوشت خودمان را به دنیای اطراف مان گره بزنیم. اتفاقا امروز فرصت بسیار مناسبی است که ما با تشخیص درستی از مشکلات و چالش ها، دنبال راه حل های مناسب باشیم.
وی ادامه داد: اگر برای آمریکایی ها مشخص شود، می توانند با طرف مذاکره به اتفاق و اتحاد نظر برسند بسیاری از مشکلات و اختلافات از طریق مذاکره حل خواهند شد بنابراین نباید از حالا خودمان را تهی از هر چیزی بدانیم و بگوییم مذاکره با دستان خالی فایده ندارد. این تفکر یا از روی جهل و نادانی است یا تفکری انحرافی است که در سایه القای چنین تصوری به جامعه منافعی را برای خودش دنبال می کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به تبلیغات منفی اپوزیسیون خارجی گفت: این افراد در یک تصور غلطی سیر می کنند که گویی همه شرایط برای تغییر سیاسی گسترده در ایران فراهم است و با حمایت خارجی به ویژه آمریکا می توانند در رأس امور ایران قرار بگیرند بنابراین همه تلاش خود را به کار گرفته اند تا به انزوای جهانی ایران بیفزایند. با این توضیح قطعا آنها خوشحال نمی شوند ایران بتواند در قالب دیپلماسی مشکلاتش را برطرف کند.
