برای اولین بار در جهان، دانشمندان آژانس فضایی اروپا (ESA) و شرکت مخابراتی تله‌ست (Telesat) از طریق باند Ka موفق به اتصال مستقیم شبکه 5G به یک ماهواره مستقر در مدار پایین زمین شده‌اند. باند کی‌ای در ارتباطات ماهواره‌ای امکان ارتباط با پهنای باند بالاتر را فراهم می‌کند و این دستاورد گام مهمی در زمینه اتصال مستقیم گوشی‌ها به اینترنت ماهواره‌ای محسوب می‌شود.
طبق گزارش‌های منتشرشده، در این دستاورد بزرگ آزمایشگاه 5G/6G آژانس فضایی اروپا در مرکز تحقیقات و فناوری فضایی اروپا (ESTEC) در هلند، با موفقیت به ماهواره LEO 3 تله‌ست متصل شده است. ESA و Telesat قرارداد مربوط به این همکاری را در اوایل سال جاری امضا کرده بودند.
تاکنون آزمایش‌های مشابه دیگری نیز با ماهواره‌های مستقر در مدار زمین انجام شده است، اما این اولین باری است که محققان موفق به استقرار فناوری 5G NTN با یک ماهواره LEO شده‌اند که با سرعت زیادی در حرکت است. نوآوری دیگر این آزمایش استفاده از استانداردهای متن‌باز توسعه‌یافته توسط سازمان بین‌المللی 3GPP (که استانداردهای مخابراتی را ایجاد می‌کند) به‌جای فناوری موج‌مانند قبلی بوده است.
استفاده از این استانداردها باعث می‌شود تا گوشی‌های موبایل بتوانند به‌طور بالقوه مستقیماً به ماهواره‌ها متصل شوند و این امر هزینه و مشکلات مربوط به پیچیدگی توسعه زیرساخت‌های زمین را کاهش می‌دهد. استارلینک نیز اخیراً اعلام کرده بود که از اوایل سال 2025 قصد دارد سرویس اینترنت ماهواره‌ای مستقیم برای گوشی‌ها را آزمایش کند.
همانطور که آژانس فضایی اروپا در بیانیه خود توضیح می‌دهد، این دستاورد فرصت‌هایی را فراهم می‌کند که قبلاً دور از دسترس بوده‌اند و می‌تواند زمینه‌هایی مانند ارائه مراقبت‌های بهداشتی به مناطق غیرقابل دسترس را متحول کند. حتی این سرویس می‌تواند باعث بهبود سرویس‌های اینترنتی در پروازهای هواپیمایی شود. این فناوری زمینه‌ساز پروژه‌هایی مانند پروژه 10 میلیارد دلاری «صورت فلکی IRIS²» خواهد بود که می‌خواهد در رقابت با استارلینک، اینترنت ماهواره‌ای در اروپا عرضه کند.
LEO 3 یک ماهواره تحقیقاتی است که صرفاً با هدف آزمایش فناوری به مدار پایین زمین پرتاب شده و در فاصله‌ای کمتر از 1000 کیلومتر بالاتر از سطح زمین حرکت می‌کند. این ماهواره با سرعتی در حدود 28000 کیلومتر در ساعت در حرکت است.
از نظر تئوری، این فناوری امکان جابه‌جایی بدون اختلال بین شبکه‌های زمینی و ماهواره‌ها را فراهم می‌کند.
«آنتونیو فرانچی»، رئیس دفتر برنامه شبکه غیرزمینی 5G/6G آژانس فضایی اروپا درباره این دستاورد می‌گوید:
«به تداوم رهبری تکنولوژیک و نوآورانه اروپا در حوزه شبکه‌های غیرزمینی افتخار می‌کنیم. آزمایش‌های این چنینی نقش ESA در حمایت از توسعه سیستم‌های نوآورانه 5G و 6G را نشان می‌دهد که فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی زیادی را برای مردم و کسب‌وکارها فراهم می‌کند.»
