گلرنگ در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شود
گیاه گلرنگ، که به‌طور علمی با نام Carthamus tinctorius شناخته می‌شود، از خانواده آستراسه/کامپوزیتا است. روغن گلرنگ، که از دانه‌های این گیاه تهیه می‌شود، منبع خوبی از اسیدهای چرب غیراشباع است و در بسیاری از سوپرمارکت‌ها موجود است. با این حال، گل‌ها و دانه‌های این گیاه قرن‌هاست که در طب سنتی چینی و ایرانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
گلرنگ یک گیاه بوته‌ای است که شبیه خار به نظر می‌رسد. گاهی اوقات برگ‌های آن به شکل تخم مرغی و با خارهایی هستند، اما در برخی مواقع بدون خار نیز دیده می‌شود. گل‌های آن زرد، نارنجی و قرمز رنگ هستند. شما می‌توانید گلبرگ‌های گلرنگ را از برخی عطاریها خریداری کنید. روغن گلرنگ پیدا کردن راحت‌تر است و بیشتر فروشگاه‌ها آن را در بخش روغن‌های آشپزی دارند.
روغن گلرنگ برای بهبود سلامت پوست مفید است
بخش‌های مختلف گیاه گلرنگ برای سلامت بدن فوایدی دارند، از بهبود سلامت قلب گرفته تا بهبود جریان خون. برخی تحقیقات اثرات مفید گلرنگ بر سلامت قلب را پشتیبانی می‌کنند.
روغن گلرنگ با سطح بالای اولئیک، منبع خوبی از اسیدهای چرب تک‌غیراشباع است که می‌تواند به کاهش کلسترول LDL کمک کند، به‌ویژه زمانی که به‌جای چربی‌های اشباع‌شده مصرف شود. داشتن کلسترول بالا می‌تواند منجر به آترواسکلروز (سخت شدن شریان‌ها) و افزایش خطر بیماری‌های قلبی و سکته شود. تغییرات در رژیم غذایی مانند جایگزینی روغن‌های حاوی چربی اشباع‌شده مانند روغن نخل با روغن‌های حاوی چربی تک‌غیراشباع مانند روغن گلرنگ می‌تواند به پیشگیری از کلسترول بالا کمک کند.
علاوه بر کمک به بهبود سطح کلسترول، گلرنگ ممکن است جنبه‌های دیگری از سلامت قلب را نیز تقویت کند. زرد گلرنگ، یک فلاونوئید موجود در این گیاه، خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارد. یک مطالعه نشان داد که زرد گلرنگ A ممکن است به پیشگیری از مشکلات سلامتی بعد از حمله قلبی ناشی از افزایش آنگیوتانسین II کمک کند، که هورمونی است که رگ‌های خونی را تنگ می‌کند.
یکی از کاربردهای اصلی گلرنگ در طب سنتی چینی، بهبود گردش خون است و برخی تحقیقات این فواید ادعایی را تایید می‌کنند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که گلرنگ به کاهش فشار خون، بهبود جریان خون و گشاد کردن شریان‌ها کمک می‌کند. به همین دلیل، گلرنگ ممکن است درمانی امیدوارکننده برای سکته‌ها باشد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که هیدروکسی‌سافلور زرد A (یک ترکیب فعال در گلرنگ) عملکرد عصبی را پس از سکته ایسکمیک حاد (کاهش جریان خون به مغز که باعث آسیب به سلول‌های مغزی می‌شود) بهبود می‌بخشد.
برخی مطالعات نشان می‌دهند که گلرنگ ممکن است به کنترل قند خون کمک کند. یک مرور تحقیقاتی نشان داد که تزریق‌های گلرنگ می‌تواند در درمان دیابت موثر باشد، زیرا اثرات گلرنگ بر رگ‌های خونی می‌تواند به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب کمک کند و در نتیجه سطح قند خون افراد دیابتی را بهبود بخشد.
روغن گلرنگ به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی، از خشکی پوست جلوگیری کرده و خواص ضد التهابی آن به کاهش التهابات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس کمک می‌کند. این روغن سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها است که از پیری زودرس پوست جلوگیری کرده و به کاهش چین و چروک‌ها و خطوط ریز کمک می‌کند. همچنین در درمان آکنه مؤثر است و به شفافیت و درخشندگی پوست کمک می‌کند. روغن گلرنگ همچنین تولید کلاژن را تقویت کرده و به سفتی و کشش پوست کمک می‌کند.
گیاه گلرنگ دارای خواص ضد التهابی است
گلرنگ شباهت زیادی به خار دارد، اما گل‌هایی به رنگ زرد و نارنجی تولید می‌کند. دانه‌های گلرنگ به ویژه اهمیت دارند زیرا برای تهیه روغن گلرنگ، یک روغن آشپزی رایج، استفاده می‌شوند. روغن گلرنگ تک‌غیراشباع که معمول‌ترین نوع است، برای سرخ کردن یا پخت و پز مفید است. روغن گلرنگ چندغیراشباع، که کمتر رایج است، نباید گرم شود و برای تهیه سس سالاد مناسب است.
برای بهره‌برداری از خواص درمانی گلرنگ، همچنین می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. برای تهیه جوشانده درمانی، 20 گرم گل و میوه گلرنگ را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید تا حجم آن به یک سوم کاهش یابد، سپس آن را صاف کرده و سه بار در روز مصرف کنید.
برای درمان یرقان و شستشوی چشم، نیم گرم گل خشک گلرنگ را در یک لیوان آب خیسانده و استفاده کنید. همچنین برای رفع یبوست، 20 گرم تخم گلرنگ را کوبیده و شیره آن را با شکر سرخ یا عسل مصرف نمایید.
برای تقویت نیروی جنسی، انجیر را در آب خیسانده و سپس شیره تخم گلرنگ را با آب خیسانده شده مخلوط کرده و با شکر یا عسل میل کنید.
روغن دانه گلرنگ به طور کلی مصرف آن بی‌خطر است، به ویژه زمانی که مانند سایر روغن‌های آشپزی از آن استفاده شود. با این حال، اگر از مقدار زیاد روغن استفاده کنید یا گل آن را مصرف کنید، ممکن است اثرات جانبی داشته باشد.
مصرف گل گلرنگ در دوران بارداری ممکن است بی‌خطر نباشد. برخی از مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که مصرف آن موجب اختلال در جنین‌های موش‌های باردار شده است و تحقیقات انسانی در این زمینه محدود است. همچنین، تحقیقات کمی در مورد ایمنی گلرنگ در دوران شیردهی وجود دارد، بنابراین بهتر است در صورت شیردهی از مصرف آن در قالب گیاهی خودداری کنید. استفاده از روغن دانه گلرنگ به میزان معتدل در دوران بارداری یا شیردهی معمولاً بی‌خطر است.
علاوه بر این، گلرنگ ممکن است موجب کند شدن لخته شدن خون شود، به ویژه در فرم تزریقی آن. اگر اختلال خونریزی دارید یا جراحی پیش رو دارید، ممکن است لازم باشد از مصرف گلرنگ احتیاط کنید. همچنین، ممکن است برخی افراد به گلرنگ آلرژی داشته باشند، به ویژه اگر به گیاهان دیگری از خانواده آستراسه/کامپوزیتا مانند گل‌های چمن، بابونه‌ها، همیشه‌بهار و دیگر گیاهان این خانواده آلرژی داشته باشند.
اگر داروهای رقیق‌کننده خون یا داروهای ضد دیابت مصرف می‌کنید، ممکن است لازم باشد مصرف گلرنگ خود را محدود کنید. از آنجا که گلرنگ می‌تواند لخته شدن خون را جلوگیری کند، ممکن است در ترکیب با داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین (کومادین) خطرناک باشد.
همچنین، برخی شواهد نشان می‌دهند که روغن گلرنگ می‌تواند به بهبود کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند، بنابراین ممکن است باعث هیپوگلیسمی (قند خون پایین) شود اگر داروهای ضد دیابت مصرف می‌کنید.
اگر هر یک از این داروها را مصرف می‌کنید، قبل از مصرف گلرنگ، به ویژه در دوزهای بالا، با پزشک خود مشورت کنید.
گلرنگ در طب سنتی ایرانی برای درمان یرقان توصیه شده است
1. گلرنگ چیست و چه خواصی دارد؟
گلرنگ گیاهی است که برای درمان مشکلات مختلف سلامت مانند کاهش کلسترول، تقویت گردش خون، بهبود قند خون و تقویت نیروی جنسی استفاده می‌شود. این گیاه به خصوص برای درمان یبوست و یرقان نیز مفید است.
2. آیا مصرف گلرنگ به کاهش کلسترول کمک می‌کند؟
بله، روغن دانه گلرنگ منبع خوبی از چربی‌های غیراشباع است که می‌تواند به کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) کمک کند و به سلامت قلب و عروق کمک نماید.
3. چه کسانی نباید از گلرنگ استفاده کنند؟
افراد مبتلا به اختلالات خونریزی یا کسانی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، باید از مصرف گلرنگ به خصوص در دوزهای بالا اجتناب کنند. همچنین کسانی که آلرژی به گیاهان خانواده آستراسه دارند، باید مراقب باشند.
گیاه گلرنگ با خواص درمانی متنوع خود از دیرباز در طب سنتی ایرانی و چینی مورد استفاده قرار گرفته است. این گیاه نه تنها در بهبود مشکلات قلبی و عروقی، بلکه در درمان یبوست، یرقان و تقویت نیروی جنسی نیز مؤثر است. با این حال، مصرف آن باید با دقت و در مقادیر مناسب انجام شود تا از هرگونه عوارض جانبی احتمالی جلوگیری گردد. توصیه می‌شود قبل از استفاده از گلرنگ به‌ویژه در دوران بارداری یا در صورت وجود بیماری‌های خاص، با پزشک مشورت کنید تا از فواید آن بهره‌مند شوید و سلامت خود را تضمین کنید.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته
