ایمان گودرزی: مگنوس کارلسن، استاد بزرگ و قهرمان شطرنج دنیا، به خاطر عدم رعایت قوانین پوششی از مسابقات جهانی شطرنج اخراج شد. تصمیم کارلسن برای پوشیدن شلوار جین در مسابقات جهانی شطرنج سریع و برق‌آسای ۲۰۲۴ برخلاف قوانین این مسابقات بود و در نهایت باعث شد که این شطرنج‌باز معروف با جریمه ۲۰۰ یورویی و حذف از این مسابقات پس از خودداری از تغییر لباسش روبرو شود.
این جنجال از جایی شروع شد که کارلسن با شلوار جین که نقض‌کننده قوانین پوششی این مسابقات که همه بازیکنان ملزم به رعایتش هستند بود، ظاهر شد. الکس هلوچاک به عنوان داور ارشد به او هشدار داد که این اقدام درست نیست، شامل جریمه خواهد شد و از او خواست که لباسش را عوض کند تا بتواند در مسابقات حضور داشته باشد.
این بازیکن سرشناس در ابتدا پذیرفت که این کار را برای مسابقاتی که در روز بعدی برگزار خواهد شد انجام دهد، اما اعلام کرد که در آن دور از مسابقات با همان ظاهر حاضر خواهد شد و همین باعث شد که از دور نهم کنار گذاشته شود.
یان نپومنیاچتچی، استاد بزرگ روس، هم قوانین پوششی را با استفاده از کفش ورزشی نقض کرده بود. اما او بلافاصله پس از جریمه شدن تصمیم گرفت کفشش را عوض کند و در مسابقات ماند، اما حالا رخ دادن این دو اتفاق و واکنش متفاوت دو بازیکن باعث شده که بحث و درگیری بسیاری درباره قوانین پوششی خاص فدراسیون جهانی شطرنج به وجود بیاید.
کارلسن که بسیار از اتفاقی که رخ داد ناراحت به نظر می‌رسید، در این باره گفت: «روز بسیار سختی بود. من در یک بازی شکست خوردم و ممکن بود در چند بازی دیگر هم ببازم. به صورت کلی خوب بازی نکردم و کنترل از دستم خارج شده بود. فرصت زیادی برای رفتن به اتاق نداشتم. بنابراین فقط یک پیراهن و ژاکت پوشیدن و به شلوار جین حتی فکر هم نکردم.»
این ستاره سرشناس دنیای شطرنج پیش از آن هشداری در این باره دریافت کرده بود که اگر لباسش را عوض نکند، نمی‌تواند به دور بعدی راه پیدا کند، اما او حاضر به انجام این کار نشد و به همین دلیل از مسابقات قهرمانی جهان شطرنج سریع کنار گذاشته شد. او همچنین از مسابقات قهرمانی برق‌آسا هم حذف شد و اعلام کرد که تصمیمی برای اعتراض به این حکم ندارد.
این اتفاق باعث شده که اعتراض و نارضایتی نسبت به قوانین و الگوهای مورد استفاده فدراسیون جهانی شطرنج بار دیگر مورد توجه قرار بگیرد. کارلسن در این باره اضافه کرد: «آنها می‌توانند قوانین خودشان را به‌زور اجرا کنند. مشکلی از نظر من نیست. من به شدت از فیده خسته شده‌ام. بس است! من دیگر نمی‌خواهم با آنها کاری داشته باشم. من از بینندگان عذرخواهی می‌کنم، شاید این اصول احمقانه باشد، اما فکر نمی‌کنم برای مردم سرگرم‌کننده باشد. واکنش من هم همین است، من می‌روم. انگار که بگویم لعنت به شما!»
بیانیه فیده
اختلاف مگنوس کارلسن با فیده در مرحله جدیدی قرار گرفته و فدراسیون بین‌المللی شطرنج بعد از این تصمیم با موجی از انتقاد و هجمه‌ها روبرو شده است. در همین راستان فیده بیانیه ای درباره این اتفاق منتشر کرد.
بیانیه فدراسیون بین‌المللی شطرنج (FIDE) به شرح زیر است:
فیده برای مسابقات جهانی سریع و برق‌آسای جهانی شطرنج، مقررات و دستورالعمل پوشش لباس مخصوص خود را دارد و برای تضمین حرفه‌ای بودن و انصاف برای همه شرکت‌کنندگان طراحی شده است.
امروز، آقای مگنوس کارلسن با پوشیدن شلوار جین، قوانین لباس پوشیدن را نقض کرد، که صراحتاً طبق مقررات این پوشش در این رویداد ممنوع است. داور اصلی آقای کارلسن را از تخلف مطلع کرد، او را ۲۰۰ دلار جریمه کرد و از او درخواست کرد که لباسش را عوض کند. متأسفانه آقای کارلسن نپذیرفت و در نتیجه به دور نهم نرسید. این تصمیم بی‌طرفانه گرفته شد و به طور یکسان برای همه بازیکنان اعمال می‌شود.
اوایل روز، یکی دیگر از شرکت کنندگان، آقای Ian Nepomniachtchi نیز به دلیل نقض قوانین لباس با پوشیدن کفش‌های ورزشی جریمه شد. با این حال، آقای Nepomniachtchi رعایت کرد، لباس تایید شده را تغییر داد و به بازی در مسابقات ادامه داد.
قوانین لباس توسط اعضای کمیسیون ورزشکاران فیده که متشکل از بازیکنان حرفه‌ای و کارشناسان است تهیه می‌شود. این قوانین سال‌هاست که وجود دارد و برای همه شرکت کنندگان شناخته شده است و قبل از هر رویداد به آنها ابلاغ می‌شود. فیده همچنین اطمینان داده است که محل اقامت بازیکنان در فاصله کوتاهی از محل بازی قرار دارد و این امر باعث می‌شود که رعایت قوانین راحت‌تر شود.
فیده همچنان متعهد به ترویج شطرنج و ارزش‌های آن، از جمله احترام به قوانینی است که همه شرکت‌کنندگان موافق رعایت آن هستند.
