همشهری آنلاین - مریم سرخوش: براساس اعلام وزارت بهداشت روند ابتلا به بیماری‌های تنفسی، به‌ویژه آنفلوآنزا صعودی است و در سطح جهانی هم افزایش موارد ابتلا به یک نگرانی جهانی بدل شده است.
در بسیاری از کشورهای نیمکره‌شمالی که فصل سرد را پشت سرمی‌گذارند، آنفلوآنزا یک پیک جدی را رقم زده است؛ به همین دلیل متولیان نظام سلامت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌ویژه در افراد پرخطر برای کاهش موارد ابتلا تأکید می‌کنند؛ چون افزایش آمار مبتلایان می‌تواند گروه‌های خاص ازجمله سالمندان را بیشتر تهدید کند.
دیروز هم دانشگاه علوم‌پزشکی یزد از فوت ۲۰بیمار مبتلا به آنفلوآنزا طی ۱۰روز گذشته خبر داد؛ بیمارانی که البته جزو گروه‌های پرخطر بودند.
دکتر قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت در گفت‌وگو با همشهری درباره وضعیت بیماری و دلایل افزایش آن طی چند هفته اخیر به چند نکته مهم اشاره کرده که در ادامه می‌خوانید. البته به‌گفته این مسئول با وجود افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا در کشور، تاکنون عامل غیرطبیعی نداشته‌ایم و بسیاری از کشورهای دنیا هم همین شرایط ما را تجربه می‌کنند.
شیوع ۳نوع آنفلوآنزا
به‌گفته مرادی، آنفلوآنزا در این فصل در تمام دنیا به‌ویژه مناطق سردسیر (نیمکره‌شمالی) شیوع بیشتری دارد که شایع‌ترین آن ۳نوع H۱N۱، H۲N۳و آنفلوآنزای B است. در ایران مشابه سایر کشورها نوع H۱N۱شیوع بیشتری دارد.
آمار بستری بیشتر است
این مسئول با بیان اینکه عفونت‌های تنفسی در حال رصدند و از آذر امسال نسبت افراد با علائم عفونت‌های تنفسی افزایشی شده است، عنوان می‌کند: این عدد در بیماران سرپایی حدود ۲۱درصد است، اما در بیماران بستری بیشتر گزارش می‌شود. سایر بیماری‌ها هم ناشی از راینوویروس‌ها (عوامل سرماخوردگی) و همچنین یک ویروس بومی کروناست.
البته مرادی تأکید می‌کند که این الگو پیش از شیوع پاندمی کرونا هم به همین شکل بوده و هر سال در آذر و دی، پیک بیماری رقم می‌خورد؛ چون هم شرایط دمایی مستعد رشد ویروس است و هم تراکم جمعیت و زمان قرار گرفتن افراد در فضای بسته بیشتر می‌شود.
تفاوت ۳بیماری در گردش
شایع‌ترین بیماری تنفسی این روزها آنفلوآنزاست که علائم متفاوتی نسبت به کرونا و سرماخوردگی دارد. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت درباره این تفاوت‌ها می‌گوید: علائم آنفلوآنزا، تب، سردرد، بدن‌درد، کوفتگی و علائم تنفسی و احتمال بدن‌درد در آنفلوآنزا نسبت به بقیه بیشتر است. علائم سرماخوردگی هم آبریزش بینی، عطسه و سرفه است که آبریزش بینی در این بیماری تنفسی نسبت به بقیه بیشتر است.
بیشتر بخوانید
او درباره علائم کرونا هم بیان می‌کند: نوعی از ویروس بومی کرونا در کشور وجود دارد که به میزان گذشته خطرناک نیست و علائمی شبیه سرماخوردگی دارد، اما اگر شدید شود، همراه با تنگی‌نفس است.
به گفته مرادی در حال حاضر ۲۱ درصد ویروس‌های آنفلوآنزاT ۱۱.۸ درصد رینو ویروس‌ها (ویروس‌های سرماخوردگی) , ۶.۷ درصد ویروس کروناست.
چرا بیشتر سرفه می‌کنیم؟
یکی از مهم‌ترین مشکلات این روزهای مبتلایان به بیماری‌های تنفسی، سرفه‌های ادامه‌داری است که حتی پس از بهبود هم ادامه دارد. مرادی در این‌باره هم توضیح می‌دهد: برخی از بیماری‌های تنفسی به‌گونه‌ای هستند که فرد پس از ابتلا تا ۳،۲ هفته سرفه دارد و مراحل درمان باید طی شود، اما این روزها با آلودگی هوا هم مواجهیم که وارد سیستم تنفسی افراد می‌شود، آسیب می‌زند و آن را ملتهب می‌کند. آلودگی هوا می‌تواند علائم بیماری را تشدید و بهبود را طولانی‌تر کند.
یک توصیه مهم
این مسئول در پاسخ به سؤالی که چه علائمی در ابتلا به این بیماری جدی است و باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد، عنوان می‌کند: به‌طور کلی ۴توصیه مهم باید رعایت شود؛ استفاده از ماسک، شست‌وشوی مرتب دست‌ها، در نظر گرفتن فاصله اجتماعی و استراحت در منزل. باید دقت شود که افراد در گروه‌های پرخطر ازجمله سالمندان یا مبتلایان به فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی درصورت ابتلا باید به پزشک مراجعه و درمان بموقع دریافت کنند. افرادی هم که با استراحت روند رو به بهبود ندارند و علائم‌شان شدید می‌شود، باید درمان مناسب از پزشک بگیرند.
اهمیت واکسن
یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها برای پیشگیری یا ابتلای کم‌خطر به آنفلوآنزا، واکسن است. مطالعات نشان داده که کشورهای با نرخ واکسیناسیون بالاتر آنفلوآنزا، اغلب درصد کمتری از موارد آنفلوآنزا را در میان مبتلایان به بیماری‌های تنفسی دارند.
نکته‌ای که مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی هم به آن اشاره کرده و گفته اگر واکسن بزنیم درصورت ابتلا با علائم خفیف‌تری از بیماری روبه‌رو می‌شویم. واکسن آنفلوآنزا واکسن خوب و مؤثری است که می‌تواند در کاهش عوارض ابتلا به این ویروس مؤثر واقع شود. عامل بعدی هم ماسک است. این روزها دیگر کسی ماسک نمی‌زند و همین باعث سرایت بیشتر ویروس آنفلوآنزا می‌شود.
به تأکید محرز، بستری و مرگ‌ومیرهای ناشی از ابتلا به آنفلوآنزا بیشتر درباره افراد مسن و دارای بیماری‌های زمینه‌ای رخ می‌دهد و اگر بیماری زود تشخیص داده شود، دارو دارد و قابل درمان است.
گفتنی است؛ در حال حاضر ۲واکسن خارجی (Influvac هلندی و Vaxigrip Tetra فرانسوی) و یک واکسن ایرانی آنفلوآنزا (فلوگارد) ا در داروخانه‌های کشور در دسترس است.
بنا بر اعلام سازمان غذا و دارو، واکسن‌های Influvac و Vaxigrip Tetra برای استفاده در دوران بارداری و شیردهی هم ایمن شناخته شده‌اند، اما مصرف آن‌ها در نوزادان زیر شش ماه به دلیل کمبود شواهد کافی توصیه نمی‌شود. همچنین واکسن ایرانی فلوگارد برای افراد بالای ۱۸ سال در دسترس است. اگرچه این واکسن هنوز برای کودکان و زنان باردار مورد مطالعه کافی قرار نگرفته، اما می‌تواند به‌عنوان جایگزینی مؤثر در بزرگسالان مورد استفاده قرار گیرد.
عوارض جانبی شایع این واکسن‌ها شامل سردرد، درد عضلانی و محل تزریق، خستگی و لرز است که معمولا طی یک تا سه روز بهبود می‌یابد.
افرادی که به پروتئین تخم‌مرغ یا سایر اجزای واکسن حساسیت دارند، باید از تزریق آن خودداری کنند.
واکسن‌های آنفلوآنزا باید در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند و از یخ‌زدگی آن‌ها جلوگیری شود. همچنین، در صورت ابتلا به بیماری حاد یا تب، واکسیناسیون باید به تعویق افتد.
کارشناسان توصیه می‌کنند افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای پیش از تزریق واکسن با پزشک معالج خود مشورت کنند. علاوه بر این، مطالعه بروشور همراه واکسن پیش از تزریق هر سال ضروری است، زیرا ممکن است اطلاعاتی مانند دوز مصرفی یا نحوه استفاده حتی در یک برند تغییر کند.
با توجه به تأکید سازمان‌های بهداشتی، تزریق واکسن آنفلوآنزا نه‌تنها سلامت فردی را تأمین می‌کند، بلکه از شیوع گسترده بیماری در جامعه نیز جلوگیری خواهد کرد.
