به گزارش رکنا، WBC مخفف White Blood Cells یا گلبولهای سفید خون است. در آزمایش خون، WBC تعداد گلبولهای سفید خون را نشان میدهد. این سلولها نقش اساسی در سیستم ایمنی بدن دارند و مسئول دفاع بدن در برابر عفونتها، ویروسها، باکتریها، قارچها، انگلها و سایر عوامل بیماریزا هستند.
مقابله با عفونتها: گلبولهای سفید خون با شناسایی و نابود کردن میکروبها و ویروسها از بدن محافظت میکنند.
ایجاد پاسخ ایمنی: این سلولها میتوانند آنتیبادیها تولید کنند که به شناسایی و از بین بردن عوامل بیماریزا کمک میکنند.
التهاب: در هنگام آسیب به بافتها یا عفونت، گلبولهای سفید به محل آسیب میروند و باعث ایجاد واکنشهای التهابی برای مبارزه با عامل آسیبزننده میشوند.
تعداد گلبولهای سفید در خون معمولاً به صورت سلول در هر میکرولیتر خون (cells/µL) اندازهگیری میشود. مقدار طبیعی WBC برای بزرگسالان به طور کلی در حدود 4,000 تا 11,000 سلول در هر میکرولیتر خون است. با این حال، این مقدار میتواند بسته به آزمایشگاه و واحدهای اندازهگیری کمی متفاوت باشد.
تعداد بالا (leukocytosis):
تعداد زیاد گلبولهای سفید میتواند نشاندهنده التهاب یا عفونت در بدن باشد. بیماریهایی مانند عفونتهای باکتریایی، ویروسی، التهابهای خودایمنی، و اختلالات خونی (مانند لوسمی) میتوانند باعث افزایش تعداد WBC شوند.
سایر علل شامل استرس فیزیکی یا روحی، آسیبهای جسمی یا داروها (مثل استروئیدها) هستند.
تعداد پایین (leukopenia):
تعداد کم گلبولهای سفید ممکن است نشاندهنده ضعف در سیستم ایمنی بدن باشد. این وضعیت میتواند به دلایل مختلفی از جمله عفونتهای ویروسی، بیماریهای خودایمنی، کمخونیهای شدید، کمبود مواد مغذی، یا اثرات جانبی برخی داروها (مثل شیمیدرمانی) رخ دهد.
گلبولهای سفید خون به چند نوع مختلف تقسیم میشوند که هر کدام نقش خاصی در پاسخ ایمنی بدن دارند:
نوتروفیلها (Neutrophils): این نوع گلبولهای سفید بیشتر از بقیه انواع هستند و نقش مهمی در مبارزه با عفونتهای باکتریایی دارند.
لنفوسیتها (Lymphocytes): شامل دو نوع هستند: لنفوسیتهای T که به تنظیم پاسخ ایمنی کمک میکنند و لنفوسیتهای B که مسئول تولید آنتیبادیها هستند.
مونوستها (Monocytes): این سلولها به بافتها مهاجرت کرده و به ماکروفاژها تبدیل میشوند که مسئول بلعیدن و از بین بردن میکروبها و سلولهای مرده هستند.
ایوزینوفیلها (Eosinophils): این گلبولهای سفید به ویژه در واکنشهای آلرژیک و مبارزه با عفونتهای انگلها نقش دارند.
بازوفیلها (Basophils): این نوع گلبولهای سفید در التهابهای آلرژیک و آزادسازی مواد شیمیایی مانند هیستامین در واکنشهای آلرژیک نقش دارند.
آزمایش WBC معمولاً بخشی از آزمایش خون کامل (CBC) است. در این آزمایش، علاوه بر شمارش گلبولهای سفید، تعداد سایر اجزای خون مانند گلبولهای قرمز، پلاکتها، هموگلوبین و هematocrit نیز اندازهگیری میشود.
آزمایش WBC ممکن است در شرایط مختلفی تجویز شود، از جمله:
زمانی که پزشک مشکوک به عفونت، التهاب یا اختلالات ایمنی است.
برای بررسی وضعیت سلامتی عمومی یا در موارد معاینههای پزشکی دورهای.
در طول درمانهای خاص مانند شیمیدرمانی برای نظارت بر تأثیرات آن بر سیستم ایمنی.
برای ارزیابی وضعیت بیماریهایی مانند لوسمی یا سایر اختلالات خونی.
آزمایش WBC یا شمارش گلبولهای سفید خون (White Blood Cells) معمولاً بهعنوان بخشی از یک آزمایش خون کامل (CBC) انجام میشود. این آزمایش به پزشک کمک میکند تا اطلاعاتی درباره وضعیت سیستم ایمنی بدن و احتمال وجود عفونتها، التهابها یا اختلالات خونی بدست آورد.
آزمایش WBC ممکن است در موارد زیر تجویز شود:
1. مشکلات عفونی
هنگامی که بیمار علائم عفونت مانند تب، درد، سرفه، یا لرز دارد، پزشک ممکن است آزمایش WBC را تجویز کند تا تعداد گلبولهای سفید را بررسی کند. تعداد بالا (leukocytosis) ممکن است نشاندهنده عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی باشد.
بیماریهای معمولی که باعث عفونت میشوند:
عفونتهای باکتریایی مانند ذاتالریه، مسمومیت خون، عفونتهای مجاری ادراری (UTI)، عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی.
عفونتهای ویروسی مانند آنفولانزا، سرماخوردگی، هپاتیت.
عفونتهای قارچی.
عفونتهای انگلی.
2. مشکلات التهابی
آزمایش WBC ممکن است برای ارزیابی التهابهای مزمن یا حاد تجویز شود. بیماریهایی مانند آرتریت روماتوئید، بیماریهای خودایمنی، یا التهابهای دستگاه گوارش (مانند بیماری کرون) میتوانند باعث افزایش گلبولهای سفید شوند.
در این شرایط، گلبولهای سفید برای پاسخ به التهاب و دفاع از بدن در برابر آسیبها و اختلالات افزایش مییابند.
3. مشکوک بودن به بیماریهای خونی
آزمایش WBC میتواند برای تشخیص اختلالات خونی تجویز شود. به عنوان مثال، اگر پزشک مشکوک به بیماریهایی مانند لوسمی (سرطان گلبولهای سفید) باشد، بررسی تعداد WBC و توزیع انواع مختلف گلبولهای سفید میتواند کمککننده باشد.
در بیماریهای خونی مانند لوسمی، تعداد بسیار زیاد گلبولهای سفید (بهخصوص انواع نابالغ) در خون مشاهده میشود.
4. مشکلات سیستم ایمنی
در برخی موارد، پزشک آزمایش WBC را برای بررسی عملکرد سیستم ایمنی بدن تجویز میکند. اگر شخصی دچار کاهش شدید سیستم ایمنی یا نارسایی ایمنی باشد (مثلاً بهخاطر شیمیدرمانی، ویروس HIV یا داروهای ایمنکاهنده)، ممکن است تعداد WBC پایین بیاید (leukopenia) و نیاز به پیگیری مداوم باشد.
5. پایش درمانهای خاص
در درمانهای خاصی مانند شیمیدرمانی، رادیوتراپی یا داروهای ایمنکاهنده، شمارش گلبولهای سفید خون بهطور مرتب برای ارزیابی سلامت بیمار و جلوگیری از عفونتهای فرصتطلب انجام میشود. این درمانها ممکن است باعث کاهش تعداد WBC شوند و نیاز به نظارت دقیق دارند.
6. مشکلات ناشی از داروها
برخی داروها ممکن است باعث تغییر در تعداد گلبولهای سفید شوند. برای مثال، داروهای استروئیدی، آنتیبیوتیکها، داروهای شیمیدرمانی یا داروهای ضد ویروسی میتوانند موجب افزایش یا کاهش تعداد WBC شوند.
در صورت مصرف داروهای خاص و مشکوک بودن به عوارض جانبی آنها، آزمایش WBC تجویز میشود.
7. معاینههای روتین و بررسیهای عمومی سلامت
در بعضی از معاینات و آزمایشهای دورهای برای بررسی وضعیت عمومی بدن و عملکرد سیستم ایمنی، ممکن است آزمایش WBC انجام شود. این آزمایش میتواند بهعنوان یک شاخص سلامت عمومی مورد استفاده قرار گیرد.
8. بررسی وضعیت اختلالات غددی یا هورمونی
گاهی اوقات، در بررسی بیماریهای غددی و هورمونی مانند پرکاری یا کمکاری تیروئید، آزمایش WBC ممکن است انجام شود، زیرا این اختلالات میتوانند بهطور غیرمستقیم بر سیستم ایمنی و گلبولهای سفید تأثیر بگذارند.
آزمایش WBC به پزشکان کمک میکند تا تعداد گلبولهای سفید خون را ارزیابی کرده و اطلاعات مفیدی درباره وجود عفونتها، التهابها، اختلالات خونی یا مشکلات سیستم ایمنی بدست آورند. اگر شما یا پزشک به هر یک از مشکلات ذکر شده مشکوک باشید، این آزمایش میتواند ابزار مفیدی برای تشخیص یا پایش وضعیت سلامت باشد.
آزمایش WBC (White Blood Cell Count) یا شمارش گلبولهای سفید خون بخشی از آزمایش خون کامل (CBC) است و به اندازهگیری تعداد گلبولهای سفید خون میپردازد. این آزمایش به پزشکان کمک میکند تا وضعیت سیستم ایمنی بدن را بررسی کنند و از وجود عفونتها، التهابها، بیماریهای خونی یا اختلالات سیستم ایمنی مطمئن شوند.
1. آمادگی قبل از آزمایش
در اغلب موارد، آزمایش WBC نیاز به آمادگی خاصی ندارد. اما برای دقت بیشتر و جلوگیری از نتایج اشتباه، چند نکته وجود دارد که بهتر است رعایت شوند:
ناشتایی (در صورت نیاز): در برخی موارد خاص، ممکن است پزشک از شما بخواهد که قبل از آزمایش ناشتا باشید. اما بهطور کلی، آزمایش شمارش گلبولهای سفید معمولاً به ناشتا بودن نیازی ندارد. این موضوع به نوع آزمایش و دستور پزشک بستگی دارد.
زمان مناسب انجام آزمایش: بهتر است آزمایش WBC در زمانهای مشخص انجام شود، چرا که تعداد گلبولهای سفید ممکن است در ساعات مختلف روز تغییر کند. بهعنوان مثال، تعداد گلبولهای سفید ممکن است در ساعات صبح بیشتر از شب باشد. این تغییرات معمولاً در افراد سالم بیضرر است، اما در برخی بیماریها میتواند تأثیرگذار باشد.
قطع داروها: بعضی از داروها، مانند استروئیدها یا داروهای شیمیدرمانی، میتوانند بر تعداد گلبولهای سفید تأثیر بگذارند. اگر در حال مصرف دارویی هستید که ممکن است تأثیرگذار باشد، به پزشک خود اطلاع دهید و در صورت نیاز، پزشک دستور دهد که پیش از آزمایش داروها را قطع کنید.
استراحت قبل از آزمایش: توصیه میشود که قبل از آزمایش فعالیت بدنی سنگین انجام ندهید و بدن خود را در حالت استراحت نگه دارید، زیرا استرس فیزیکی یا روانی میتواند باعث تغییر در تعداد گلبولهای سفید شود.
2. روش انجام آزمایش WBC:
آزمایش WBC معمولاً از طریق نمونهگیری خون انجام میشود. مراحل آن به شرح زیر است:
نمونهگیری خون:
در این آزمایش، یک سوزن نازک به رگ دست شما (معمولاً در ناحیه بازو) وارد میشود و مقدار کمی خون جمعآوری میشود. خون معمولا در ظرفهای مخصوصی جمعآوری شده و برای تحلیل به آزمایشگاه ارسال میشود.
آزمایشگاه:
در آزمایشگاه، تعداد گلبولهای سفید خون شما به کمک دستگاههای شمارش خودکار یا گاهی به صورت دستی شمارش میشود. این دستگاهها تعداد گلبولهای سفید خون و انواع مختلف آنها را گزارش میدهند.
3. مواردی که بر نتایج آزمایش WBC تأثیر میگذارد:
عوامل فیزیولوژیکی:
عواملی مانند دورههای قاعدگی، بارداری، سن و وضعیت بدن میتوانند بر نتایج آزمایش WBC تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، در دوران بارداری، تعداد گلبولهای سفید ممکن است کمی افزایش یابد.
استرس و فعالیت بدنی:
فعالیت فیزیکی شدید یا استرسهای روحی میتواند بهطور موقت باعث افزایش تعداد گلبولهای سفید شود.
عوامل محیطی:
محیطهای آلوده یا مناطقی که بیماریهای عفونی شیوع دارند، میتوانند باعث تغییرات در تعداد گلبولهای سفید خون شوند.
4. تفسیر نتایج آزمایش WBC:
مقدار طبیعی WBC:
بهطور معمول، تعداد گلبولهای سفید در هر میکرولیتر خون برای بزرگسالان در محدوده 4,000 تا 11,000 سلول قرار دارد. البته این محدوده ممکن است بسته به آزمایشگاه و روشهای اندازهگیری کمی متفاوت باشد.
تعداد بالا (Leukocytosis):
اگر تعداد گلبولهای سفید بیشتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشاندهنده وجود عفونت باکتریایی، ویروسی، التهاب، اختلالات خودایمنی، لوسمی یا آلرژیها باشد.
تعداد پایین (Leukopenia):
اگر تعداد گلبولهای سفید کمتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشاندهنده کاهش عملکرد سیستم ایمنی باشد و در برخی موارد میتواند به علت عفونتهای ویروسی، کمبود مواد مغذی، شیمیدرمانی یا بیماریهای خودایمنی باشد.
5. تعداد انواع مختلف گلبولهای سفید:
در آزمایش WBC، معمولاً تعداد انواع مختلف گلبولهای سفید نیز گزارش میشود، که این میتواند به تشخیص دقیقتر کمک کند. انواع گلبولهای سفید عبارتند از:
نوتروفیلها (Neutrophils): معمولا برای مقابله با عفونتهای باکتریایی
لنفوسیتها (Lymphocytes): برای پاسخ به عفونتهای ویروسی
مونوستها (Monocytes): برای حذف باکتریها و سلولهای مرده
ایوزینوفیلها (Eosinophils): برای پاسخ به آلرژیها و عفونتهای انگلی
بازوفیلها (Basophils): برای واکنشهای آلرژیک
6. نتایج و پیگیری:
بسته به نتیجه آزمایش، پزشک ممکن است نیاز به آزمایشات تکمیلی دیگر، ارزیابی وضعیت بالینی یا شروع درمان خاصی داشته باشد.
آزمایش WBC یا شمارش گلبولهای سفید خون بهطور معمول نیاز به آمادگی خاصی ندارد، اما رعایت برخی نکات میتواند به دقت بیشتر نتایج کمک کند. این آزمایش به پزشک کمک میکند تا وضعیت سیستم ایمنی بدن شما را بررسی کرده و از وجود عفونتها، التهابها یا اختلالات دیگر مطمئن شود.
تفسیر آزمایش WBC (White Blood Cell Count) یا شمارش گلبولهای سفید خون به پزشک کمک میکند تا وضعیت سیستم ایمنی بدن و احتمال وجود عفونتها، التهابها یا اختلالات سیستم ایمنی را ارزیابی کند. در این آزمایش، تعداد گلبولهای سفید خون اندازهگیری میشود که نقشی اساسی در دفاع از بدن در برابر عفونتها و بیماریها دارند.
مقدار طبیعی WBC:
مقدار طبیعی گلبولهای سفید خون به طور معمول در بزرگسالان در حدود 4,000 تا 11,000 سلول در هر میکرولیتر خون قرار دارد. با این حال، این مقدار ممکن است بسته به آزمایشگاه و روشهای اندازهگیری کمی متفاوت باشد. برای کودکان، این مقدار ممکن است کمی بالاتر باشد.
آزمایش WBC میتواند نتایج مختلفی به همراه داشته باشد. بهطور کلی، تعداد گلبولهای سفید خون یا بیش از حد طبیعی (leukocytosis) یا کمتر از حد طبیعی (leukopenia) است. در هر دو حالت، نیاز به بررسیهای بیشتر و ارزیابی شرایط بالینی بیمار وجود دارد.
1. تعداد بالای WBC (Leukocytosis):
اگر تعداد گلبولهای سفید از مقدار طبیعی بیشتر باشد، به این حالت leukocytosis گفته میشود. افزایش تعداد گلبولهای سفید معمولاً به دلیل وجود التهاب، عفونت یا بیماریهای خاص است. برخی از دلایل احتمالی شامل:
عفونتها:
عفونتهای باکتریایی مانند ذاتالریه، عفونتهای ادراری، عفونتهای تنفسی، عفونتهای باکتریایی شدید.
عفونتهای ویروسی مانند آنفولانزا، سرماخوردگی، یا هپاتیت.
عفونتهای قارچی یا انگلها.
التهابها:
بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس.
بیماریهای التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو.
استرس فیزیکی یا روحی:
اعمال فشار شدید، جراحی، یا آسیبهای جسمی میتوانند باعث افزایش WBC شوند.
لوسمی (Leukemia):
لوسمی، که یک نوع سرطان خون است، میتواند باعث افزایش غیرطبیعی تعداد گلبولهای سفید (بخصوص انواع نابالغ) شود.
آلرژیها:
واکنشهای آلرژیک شدید یا آنافیلاکسی میتواند باعث افزایش تعداد گلبولهای سفید شود، مخصوصاً ایوزینوفیلها.
مصرف داروها:
مصرف برخی داروها مانند استروئیدها یا آنتیبیوتیکها میتواند باعث افزایش WBC شود.
2. تعداد پایین WBC (Leukopenia):
اگر تعداد گلبولهای سفید کمتر از مقدار طبیعی باشد، به این حالت leukopenia گفته میشود. کاهش تعداد گلبولهای سفید میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
عفونتهای ویروسی:
عفونتهای ویروسی مانند آنفلوآنزا، هپاتیت B و C، یا ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) میتوانند باعث کاهش تعداد گلبولهای سفید شوند.
شیمیدرمانی و رادیوتراپی:
درمانهای شیمیدرمانی و رادیوتراپی برای سرطان میتوانند تعداد گلبولهای سفید خون را کاهش دهند، زیرا این درمانها میتوانند بر مغز استخوان که محل تولید گلبولهای سفید است، اثر بگذارند.
اختلالات مغز استخوان:
بیماریهایی مانند آگرانولوسیتوز (کاهش شدید گلبولهای سفید) یا نارسایی مغز استخوان که در آن تولید گلبولهای سفید به شدت کاهش مییابد، ممکن است باعث leukopenia شوند.
بیماریهای خودایمنی:
برخی بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید میتوانند منجر به کاهش تعداد گلبولهای سفید خون شوند.
کمبودهای تغذیهای:
کمبود ویتامین B12 یا فولات میتواند باعث کاهش تعداد گلبولهای سفید شود.
مصرف داروها:
برخی داروها مانند داروهای ضد ویروسی، آنتیبیوتیکها، و داروهای ضد روانپریشی میتوانند تعداد گلبولهای سفید را کاهش دهند.
3. بررسی انواع مختلف گلبولهای سفید:
آزمایش WBC علاوه بر شمارش کلی تعداد گلبولهای سفید، معمولاً تعداد انواع مختلف گلبولهای سفید را نیز بررسی میکند. این شامل دستهبندی گلبولهای سفید به انواع مختلف است که میتواند به تشخیص دقیقتر کمک کند. انواع گلبولهای سفید عبارتند از:
نوتروفیلها (Neutrophils): بیشتر از بقیه انواع هستند و برای مبارزه با عفونتهای باکتریایی مفیدند. افزایش نوتروفیلها معمولاً به علت عفونتهای باکتریایی است.
لنفوسیتها (Lymphocytes): برای مبارزه با عفونتهای ویروسی و تنظیم پاسخ ایمنی بدن مهم هستند. افزایش لنفوسیتها معمولاً به علت عفونتهای ویروسی است.
مونوستها (Monocytes): مسئول بلعیدن و از بین بردن میکروبها و سلولهای مرده هستند. افزایش آنها میتواند نشاندهنده التهاب یا عفونت مزمن باشد.
ایوزینوفیلها (Eosinophils): بهویژه در واکنشهای آلرژیک و عفونتهای انگلی نقش دارند. افزایش ایوزینوفیلها ممکن است به دلیل آلرژیها یا عفونتهای انگلی باشد.
بازوفیلها (Basophils): در پاسخ به واکنشهای آلرژیک و آزادسازی هیستامین از بدن نقش دارند. افزایش بازوفیلها معمولاً به علت آلرژیهای شدید یا برخی بیماریهای خونی است.
آزمایش WBC ابزاری بسیار مهم برای ارزیابی وضعیت سیستم ایمنی بدن است و میتواند به تشخیص عفونتها، التهابها، اختلالات خونی یا مشکلات سیستم ایمنی کمک کند. تغییرات در تعداد گلبولهای سفید خون نیاز به بررسی دقیقتر و در صورت لزوم آزمایشهای اضافی دارد تا علت اصلی مشکل شناسایی شود.
در آزمایش ادرار، معمولاً شمارش گلبولهای سفید (WBC) برای بررسی وجود عفونتهای ادراری یا سایر مشکلات در دستگاه ادراری انجام میشود. در این نوع آزمایش، هدف از شمارش گلبولهای سفید در ادرار، ارزیابی وجود التهاب یا عفونت است.
در یک آزمایش ادرار معمولی (که بهطور عمده از طریق آزمایش میکروسکوپی یا آزمایش ادرار به روش ادراری انجام میشود)، تعداد گلبولهای سفید ادرار بهطور معمول در حد 0 تا 5 سلول در هر میکروتر (HPF - High Power Field) در میکروسکوپ مشاهده میشود. این میزان برای افراد سالم بهطور کلی نرمال تلقی میشود.
نتایج غیر طبیعی:
تعداد گلبولهای سفید بیشتر از 5 در هر میکروتر (HPF):
افزایش تعداد گلبولهای سفید در ادرار میتواند به دلایل مختلفی از جمله عفونتهای ادراری (UTI)، التهابهای کلیه (مانند نفریت یا عفونت کلیوی)، سنگهای ادراری، بیماریهای التهابی مجاری ادراری یا بیماریهای خودایمنی اشاره داشته باشد.
وجود گلبولهای سفید در مقادیر بالا (که بهطور معمول بیشتر از 10 یا 20 سلول در هر میکروتر گزارش میشود) میتواند نشانهای از عفونت ادراری، عفونت کلیه (پیلونفریت) یا بیماریهای دیگر باشد.
عفونتهای دستگاه ادراری (UTI):
عفونتهای باکتریایی در مجاری ادراری میتواند باعث افزایش گلبولهای سفید در ادرار شود. این شایعترین علت وجود WBC در ادرار است.
پیلونفریت (عفونت کلیه):
التهاب در کلیهها که ممکن است به دلیل عفونت یا بیماریهای خودایمنی رخ دهد.
سنگهای ادراری:
سنگهای کلیه یا مثانه میتوانند باعث تحریک بافتهای ادراری و افزایش گلبولهای سفید در ادرار شوند.
التهاب مثانه (سیستیت):
التهاب مثانه بهویژه در موارد عفونتها یا بیماریهای خودایمنی میتواند باعث حضور گلبولهای سفید در ادرار شود.
آسیب به دستگاه ادراری:
هر گونه آسیب فیزیکی به دستگاه ادراری میتواند باعث افزایش گلبولهای سفید در ادرار شود.
تفسیر نتایج:
اگر نتایج آزمایش ادرار شما نشاندهنده تعداد بالای گلبولهای سفید باشد، پزشک معمولاً آزمایشهای تکمیلی مانند کشت ادرار برای شناسایی نوع عفونت، آزمایشهای تصویربرداری (برای بررسی سنگهای ادراری) یا آزمایشهای دیگر را توصیه خواهد کرد.
مقدار نرمال گلبولهای سفید (WBC) در ادرار باید کم باشد و بهطور معمول در حدود 0 تا 5 سلول در هر میکروتر مشاهده میشود. افزایش تعداد گلبولهای سفید میتواند نشاندهنده عفونتهای ادراری، التهاب یا سایر مشکلات در دستگاه ادراری باشد و نیاز به پیگیری بیشتر دارد.
افزایش تعداد گلبولهای سفید (WBC) در آزمایش ادرار میتواند نشاندهنده وجود مشکلات مختلف در دستگاه ادراری باشد. گلبولهای سفید در ادرار بهطور عمده در پاسخ به عفونتها یا التهابها به وجود میآیند. تعداد زیاد گلبولهای سفید میتواند نشاندهنده شرایط زیر باشد:
1. عفونتهای دستگاه ادراری (UTI)
یکی از رایجترین علل افزایش WBC در ادرار، عفونتهای دستگاه ادراری (UTI) است. این عفونتها میتوانند در هر بخشی از دستگاه ادراری شامل مجرای ادرار (urethra)، مثانه (bladder)، کلیهها (kidneys) و میزنای (ureters) رخ دهند.
علائم رایج:
سوزش یا درد هنگام ادرار
نیاز به ادرار مکرر
بوی بد ادرار
درد در ناحیه پایین شکم یا کمر
تب و لرز (در صورت وجود عفونت شدید)
نوع عفونتها:
عفونت مثانه (سیستیت): که باعث التهاب مثانه میشود.
عفونت کلیه (پیلونفریت): که میتواند باعث افزایش شدید WBC در ادرار و در برخی موارد تب و درد شدید در ناحیه کمر شود.
2. پیلونفریت (پیلونفریت حاد)
پیلونفریت به التهاب یا عفونت در کلیهها گفته میشود که میتواند به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد شود. این بیماری معمولاً بهطور ناگهانی شروع میشود و میتواند موجب افزایش قابل توجهی در تعداد گلبولهای سفید خون و ادرار شود.
علائم:
تب بالا
درد شدید در کمر یا پهلو
تهوع و استفراغ
درد هنگام ادرار
احساس ناخوشایندی در ناحیه شکم
3. سنگهای ادراری (سنگ کلیه یا مثانه)
سنگهای ادراری میتوانند موجب آسیب به بافتهای ادراری شده و موجب التهاب و عفونت شوند که در نتیجه تعداد گلبولهای سفید در ادرار افزایش مییابد. همچنین سنگها میتوانند مسیر ادرار را مسدود کرده و باعث تحریک یا عفونت در مجاری ادراری شوند.
علائم:
درد ناگهانی و شدید در ناحیه کمر یا شکم
درد هنگام ادرار
تغییر در رنگ ادرار (مانند خون در ادرار)
احساس نیاز مکرر به ادرار
4. التهاب مثانه (سیستیت)
سیستیت به التهاب مثانه گفته میشود که ممکن است به علت عفونت (سیستیت عفونی) یا تحریکهای شیمیایی (سیستیت غیرعفونی) ایجاد شود. این بیماری میتواند موجب حضور گلبولهای سفید در ادرار شود.
علائم:
سوزش و درد هنگام ادرار
نیاز مکرر به ادرار (حتی اگر مقدار کمی ادرار باشد)
درد در ناحیه پایین شکم
بوی بد یا رنگ غیرعادی ادرار
5. بیماریهای خودایمنی و التهابهای مزمن
برخی بیماریهای خودایمنی یا التهابهای مزمن در دستگاه ادراری ممکن است باعث افزایش گلبولهای سفید در ادرار شوند. از جمله این بیماریها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE): این بیماری خودایمنی میتواند بر کلیهها تأثیر بگذارد و باعث نفریت لوپوسی شود که ممکن است موجب افزایش گلبولهای سفید در ادرار شود.
آرتریت روماتوئید: که میتواند در برخی موارد به کلیهها آسیب رسانده و باعث التهاب در دستگاه ادراری شود.
6. عفونتهای مجاری ادراری در دوران بارداری
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیکی در بدن، خطر ابتلا به عفونتهای ادراری افزایش مییابد. این عفونتها میتوانند باعث افزایش گلبولهای سفید در ادرار شوند.
علائم: شبیه به عفونتهای ادراری معمولی (سوزش، درد هنگام ادرار، تب و احساس ناخوشایندی).
7. ادرار سنگین یا سوزش ناشی از استفاده از کاتتر ادراری
استفاده از کاتتر ادراری میتواند خطر عفونتهای دستگاه ادراری را افزایش دهد. در این موارد، ممکن است افزایش گلبولهای سفید در ادرار مشاهده شود.
8. سرطانها و تومورها در دستگاه ادراری
برخی از تومورها و سرطانها (مانند سرطان مثانه یا سرطان کلیه) میتوانند باعث تحریک و التهاب در بافتهای ادراری شوند و منجر به افزایش تعداد گلبولهای سفید در ادرار شوند.
علائم: خون در ادرار، درد در ناحیه شکم یا کمر، و تغییرات در الگوی ادرار.
9. نارسایی کلیه یا آسیب به کلیهها
آسیب به کلیهها (مثلاً به دلیل نارسایی کلیه یا آسیبهای فیزیکی) میتواند باعث حضور گلبولهای سفید در ادرار شود. این شرایط معمولاً با افزایش پروتئین در ادرار و نشت مواد دیگر همراه است.
وجود گلبولهای سفید زیاد در ادرار (WBC) معمولاً نشانهای از عفونت، التهاب یا مشکلات دیگر دستگاه ادراری است. بسته به تعداد گلبولهای سفید و همراه با علائم بالینی، پزشک ممکن است آزمایشات تکمیلی مانند کشت ادرار، آزمایشهای تصویربرداری یا آزمایشهای دیگر را برای تشخیص دقیقتر تجویز کند. درمان به علت اصلی افزایش WBC در ادرار بستگی دارد و شامل داروهای ضدباکتری، درمانهای ضد التهابی یا حتی جراحی (در صورت وجود سنگ یا تومور) میتواند باشد.
جداول مرتبط با WBC
آزمایش WBC (White Blood Cell Count) یا شمارش گلبولهای سفید خون یکی از مهمترین آزمایشات خون است که به پزشکان کمک میکند تا وضعیت سیستم ایمنی بدن را بررسی کنند. در این آزمایش، تعداد گلبولهای سفید خون اندازهگیری میشود. برای تفسیر دقیقتر نتایج، پزشکان ممکن است تعداد انواع مختلف گلبولهای سفید را نیز بررسی کنند. این گلبولها شامل نوتروفیلها، لنفوسیتها، مونوستها، ایوزینوفیلها و بازوفیلها
مقدار طبیعی گلبولهای سفید خون بسته به سن و شرایط فیزیکی فرد متفاوت است. در زیر مقدار طبیعی گلبولهای سفید خون برای بزرگسالان و کودکان آورده شده است.
گروه سنی | تعداد طبیعی گلبولهای سفید (WBC) |
---|---|
بزرگسالان | 4,000 تا 11,000 سلول در هر میکرولیتر خون |
نوزادان و کودکان | 9,000 تا 30,000 سلول در هر میکرولیتر خون |
کودکان بزرگتر | 6,000 تا 17,000 سلول در هر میکرولیتر خون |
توجه: این مقادیر بهطور کلی بهعنوان نرمال در نظر گرفته میشوند و ممکن است در آزمایشگاههای مختلف یا در شرایط خاص کمی متفاوت باشد.
در آزمایش WBC Differential, انواع مختلف گلبولهای سفید خون به تفکیک شمارش میشوند. این مقادیر میتوانند به پزشک کمک کنند تا به علت دقیقتر افزایش یا کاهش گلبولهای سفید پی ببرد. در زیر تعداد نرمال انواع مختلف گلبولهای سفید آورده شده است:
نوع گلبول سفید | درصد نرمال از کل WBC | تعداد نرمال (در هر میکرو لیتر خون) |
---|---|---|
نوتروفیلها | 50% تا 70% | 2,500 تا 7,000 سلول |
لنفوسیتها | 20% تا 40% | 1,000 تا 4,800 سلول |
مونوستها | 2% تا 8% | 200 تا 800 سلول |
ایوزینوفیلها | 1% تا 4% | 40 تا 400 سلول |
بازوفیلها | کمتر از 1% | 0 تا 100 سلول |
این مقادیر بهطور نسبی برای بزرگسالان هستند و در کودکان میتواند تفاوتهای جزئی داشته باشد. بهطور کلی:
تعداد WBC میتواند تحت تأثیر بیماریها یا شرایط مختلف قرار گیرد. در زیر برخی از علل افزایش (Leukocytosis) یا کاهش (Leukopenia) گلبولهای سفید آورده شده است:
شرایط / بیماری | تأثیر بر تعداد WBC | توضیحات |
---|---|---|
عفونتهای باکتریایی | افزایش (Leukocytosis) | عفونتها معمولاً باعث افزایش نوتروفیلها میشوند. |
عفونتهای ویروسی | افزایش یا کاهش | ممکن است تعداد لنفوسیتها افزایش یابد. |
آلرژیها | افزایش (Leukocytosis) | ایوزینوفیلها به طور خاص در واکنشهای آلرژیک افزایش مییابند. |
لوسمی (Leukemia) | افزایش بسیار زیاد | افزایش غیرطبیعی گلبولهای سفید (بخصوص نوتروفیلها) در لوسمیها مشاهده میشود. |
استرس فیزیکی | افزایش (Leukocytosis) | استرس جسمی یا روحی میتواند باعث افزایش WBC شود. |
شیمیدرمانی یا رادیوتراپی | کاهش (Leukopenia) | این درمانها میتوانند باعث کاهش تعداد WBC و تضعیف سیستم ایمنی شوند. |
عفونتهای ویروسی مزمن | کاهش (Leukopenia) | برخی ویروسها میتوانند باعث کاهش لنفوسیتها شوند. |
کمبودهای تغذیهای (B12 یا فولات) | کاهش (Leukopenia) | کمبود مواد مغذی میتواند بر تولید گلبولهای سفید تأثیر بگذارد. |
اختلالات مغز استخوان | کاهش (Leukopenia) | نارسایی مغز استخوان میتواند منجر به کاهش تولید گلبولهای سفید شود. |
در آزمایش WBC، تعداد گلبولهای سفید ممکن است بهطور کل یا بهصورت تفکیکی بررسی شود. در زیر نحوه تفسیر نتایج آورده شده است:
تعداد WBC (در هر میکرولیتر خون) | تفسیر نتیجه |
---|---|
کمتر از 4,000 سلول | Leukopenia (کاهش تعداد گلبولهای سفید) – ممکن است نشاندهنده ضعف سیستم ایمنی یا بیماریهای خاص باشد. |
4,000 تا 11,000 سلول | مقدار نرمال – تعداد نرمال گلبولهای سفید برای بزرگسالان است. |
بیشتر از 11,000 سلول | Leukocytosis (افزایش تعداد گلبولهای سفید) – ممکن است نشاندهنده عفونت، التهاب یا بیماریهای سرطانی باشد. |
آزمایش WBC به پزشک کمک میکند تا شرایط مربوط به سیستم ایمنی بدن، عفونتها، التهابها و بیماریهای مختلف را شناسایی کند. علاوه بر شمارش کلی گلبولهای سفید، شمارش تفکیکی انواع مختلف این سلولها میتواند برای تشخیص دقیقتر کمککننده باشد. افزایش یا کاهش تعداد گلبولهای سفید ممکن است نشاندهنده مشکلات جدیتری باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارند.
آزمایش WBC (White Blood Cell Count) یکی از آزمایشات معمول خون است که برای بررسی تعداد گلبولهای سفید خون انجام میشود. این آزمایش به پزشکان کمک میکند تا عملکرد سیستم ایمنی بدن، وجود عفونتها، التهابها یا بیماریهای خاص را ارزیابی کنند. در زیر، چند سوال رایج و مهم درباره آزمایش WBC آورده شده است:
1. WBC چیست و چرا در آزمایش خون انجام میشود؟
WBC یا شمارش گلبولهای سفید خون، تعداد گلبولهای سفید خون در یک حجم مشخص از خون را اندازهگیری میکند. گلبولهای سفید (WBC) نقش اصلی را در دفاع بدن در برابر عفونتها، ویروسها، باکتریها و سایر عوامل بیماریزا دارند. این آزمایش به پزشک کمک میکند تا:
وضعیت سیستم ایمنی بدن را بررسی کند.
به وجود عفونتها، التهابها، بیماریهای خودایمنی، و برخی بیماریهای سرطانی پی ببرد.
2. مقدار طبیعی WBC چقدر است؟
مقدار طبیعی WBC برای بزرگسالان معمولاً در حدود 4,000 تا 11,000 سلول در هر میکرولیتر خون است. این مقدار ممکن است در کودکان و نوزادان کمی متفاوت باشد. اگر مقدار گلبولهای سفید بیشتر از این مقدار باشد، ممکن است نشاندهنده وجود عفونت یا بیماری باشد.
3. چرا تعداد WBC ممکن است بالا رود؟
افزایش تعداد گلبولهای سفید خون به نام Leukocytosis شناخته میشود. این افزایش ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
عفونتهای باکتریایی: مانند ذاتالریه، عفونتهای ادراری، یا عفونتهای تنفسی.
عفونتهای ویروسی: مانند آنفلوآنزا، سرماخوردگی یا ویروس نقص ایمنی انسان (HIV).
التهابها: بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس.
استرس فیزیکی یا روحی: جراحی، آسیب یا فشار زیاد.
لوسمی (Leukemia): نوعی سرطان خون که موجب افزایش غیرعادی تعداد گلبولهای سفید میشود.
4. چرا تعداد WBC ممکن است کاهش یابد؟
کاهش تعداد گلبولهای سفید خون به نام Leukopenia شناخته میشود. این کاهش ممکن است به دلایل زیر باشد:
عفونتهای ویروسی: مانند آنفلوآنزا یا HIV.
شیمیدرمانی یا رادیوتراپی: که ممکن است به مغز استخوان آسیب بزند.
اختلالات مغز استخوان: مانند نارسایی مغز استخوان.
کمبود مواد مغذی: مانند کمبود ویتامین B12 یا فولات.
بیماریهای خودایمنی: مانند لوپوس.
5. تفاوت بین شمارش کلی WBC و شمارش تفکیکی WBC چیست؟
شمارش کلی WBC تنها تعداد کل گلبولهای سفید را اندازهگیری میکند.
شمارش تفکیکی WBC تعداد انواع مختلف گلبولهای سفید (نوتروفیلها، لنفوسیتها، مونوستها، ایوزینوفیلها، و بازوفیلها) را بررسی میکند. این اطلاعات میتواند به تشخیص دقیقتری در مورد نوع عفونت یا بیماری کمک کند.
6. آیا نیاز به آمادگی خاصی برای آزمایش WBC وجود دارد؟
به طور کلی، برای انجام آزمایش WBC نیاز به آمادگی خاصی وجود ندارد. اما در صورتی که داروهایی مصرف میکنید که میتوانند بر تعداد گلبولهای سفید تأثیر بگذارند (مثل استروئیدها)، پزشک شما ممکن است از شما بخواهد که اطلاعات دارویی خود را اعلام کنید.
7. چه عواملی میتوانند بر نتیجه آزمایش WBC تأثیر بگذارند؟
عوامل مختلفی میتوانند بر نتیجه آزمایش WBC تأثیر بگذارند، از جمله:
داروها: برخی داروها مانند استروئیدها و آنتیبیوتیکها میتوانند باعث افزایش یا کاهش WBC شوند.
استرس جسمی یا روحی: فشار شدید فیزیکی یا استرس ممکن است تعداد گلبولهای سفید را افزایش دهد.
حاملگی: در دوران بارداری، میزان WBC ممکن است اندکی افزایش یابد.
ورزش سنگین: تمرینات فیزیکی سنگین ممکن است باعث افزایش WBC شود.
8. چه زمانی باید آزمایش WBC انجام داد؟
آزمایش WBC ممکن است در شرایط زیر تجویز شود:
بررسی علائم عفونت یا التهاب
بررسی سیستم ایمنی بدن
ارزیابی اختلالات خونی یا بیماریهای سرطانی
در پیگیری وضعیت بیماران تحت درمان با شیمیدرمانی یا داروهای ایمنیشکن
9. چه اختلالاتی میتواند تعداد گلبولهای سفید را تغییر دهد؟
لوسمی (Leukemia): سرطان خون که منجر به تولید غیرطبیعی گلبولهای سفید میشود.
لنفومها: انواع سرطانهایی که سیستم لنفاوی را تحت تأثیر قرار میدهند.
آلرژیها: افزایش ایوزینوفیلها در پاسخ به واکنشهای آلرژیک.
بیماریهای خودایمنی: مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید که میتوانند باعث افزایش یا کاهش تعداد گلبولهای سفید شوند.
10. نتایج غیرعادی WBC چه معنایی دارند؟
WBC بالا: نشاندهنده وجود عفونت، التهاب، استرس، یا بیماریهای خاص مانند لوسمی است.
WBC پایین: میتواند به دلیل عفونتهای ویروسی، شیمیدرمانی، اختلالات مغز استخوان یا کمبودهای تغذیهای باشد.
آزمایش WBC ابزاری کلیدی برای بررسی وضعیت سیستم ایمنی بدن است و میتواند اطلاعات مهمی درباره وضعیت سلامتی فرد فراهم کند. تغییرات در تعداد گلبولهای سفید میتواند نشاندهنده مشکلات مختلف از عفونتها گرفته تا بیماریهای جدیتری مانند سرطانهای خون باشد. بنابراین، تفسیر دقیق نتایج این آزمایش نیازمند مشورت با پزشک است.
در دوران بارداری و شیردهی، تعداد گلبولهای سفید خون (WBC) ممکن است تغییراتی داشته باشد که به دلایل فیزیولوژیک مرتبط با بارداری یا فرایند شیردهی اتفاق میافتد. این تغییرات معمولاً طبیعی هستند و به عملکرد سیستم ایمنی بدن در این دورههای خاص از زندگی مربوط میشوند.
WBC در دوران بارداری:
در دوران بارداری، سطح WBC (گلبولهای سفید خون) معمولاً افزایش مییابد. این تغییرات به طور عمده به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی ناشی از بارداری و نیازهای سیستم ایمنی بدن است که بهمنظور محافظت از مادر و جنین انجام میشود.
علل افزایش WBC در دوران بارداری:
تغییرات فیزیولوژیکی در بارداری:
بهطور طبیعی، تعداد گلبولهای سفید در بارداری افزایش مییابد تا بدن مادر توانایی مقابله با هرگونه عفونت یا التهاب احتمالی را داشته باشد. این افزایش معمولاً از هفته ۶ تا ۱۰ بارداری شروع میشود و میتواند در سهماهه دوم و سوم به اوج خود برسد.
فعالیتهای ایمنی بیشتر:
سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری باید تغییراتی داشته باشد تا از جنین محافظت کند و در عین حال از عفونتها یا عوامل بیماریزا که ممکن است وارد بدن مادر شوند، دفاع کند. این موضوع ممکن است باعث افزایش تعداد گلبولهای سفید، بهویژه نوتروفیلها (گلبولهای سفید که مسئول مبارزه با عفونتهای باکتریایی هستند)، گردد.
افزایش حجم خون:
در دوران بارداری، حجم خون مادر افزایش مییابد و بهطور طبیعی ممکن است باعث افزایش تعداد WBC شود.
مقدار طبیعی WBC در دوران بارداری:
مقدار نرمال WBC در دوران بارداری معمولاً از 6,000 تا 16,000 سلول در هر میکرولیتر خون است. این مقدار کمی بالاتر از مقدار نرمال در حالت غیر بارداری است که بین 4,000 تا 11,000 سلول است.
توجه:
اگر WBC در دوران بارداری خیلی بیشتر از این مقدار باشد (مثلاً بالاتر از 20,000 یا 30,000 سلول در میکرولیتر)، ممکن است نشانهای از وجود عفونت یا اختلالات پزشکی دیگر مانند اختلالات خونی یا استرس شدید فیزیکی باشد.
WBC در دوران شیردهی:
در دوران شیردهی، تغییرات در سطح گلبولهای سفید خون ممکن است نسبت به دوران بارداری کمتر مشهود باشد، اما همچنان ممکن است عواملی باعث تغییرات در تعداد WBC شوند.
علل افزایش WBC در دوران شیردهی:
حمایت ایمنی از نوزاد:
در دوران شیردهی، سیستم ایمنی بدن مادر همچنان در حال فعالیت است و ممکن است به دلیل پاسخ به عوامل عفونتی یا نیازهای فیزیولوژیک افزایش یابد.
التهابهای فیزیولوژیک:
شیردهی میتواند باعث التهابهای جزئی در پستانها (مثل ماستیت) شود که ممکن است باعث افزایش تعداد WBC در خون مادر شود. این وضعیت معمولاً با علائمی مانند قرمزی، تورم و درد در پستانها همراه است.
استرس فیزیکی و تغییرات هورمونی:
تغییرات هورمونی در دوران شیردهی نیز ممکن است به افزایش گلبولهای سفید خون کمک کند. همچنین، استرسهای فیزیکی ناشی از شیردهی طولانیمدت یا کمخوابی ممکن است بر تعداد WBC تأثیر بگذارد.
مقدار طبیعی WBC در دوران شیردهی:
معمولاً در دوران شیردهی، تعداد WBC در خون مادر در محدوده 4,000 تا 12,000 سلول در هر میکرولیتر خون قرار دارد. این میزان مشابه میزان نرمال WBC در افراد غیر باردار است.
افزایش WBC در دوران بارداری معمولاً طبیعی است. این تغییر بهعنوان یک تغییر فیزیولوژیکی شناخته میشود و به منظور حمایت از سیستم ایمنی بدن مادر و جنین است.
افزایش قابل توجه WBC در دوران بارداری میتواند نشانهای از وجود عفونتهای باکتریایی، التهاب یا اختلالات پزشکی دیگر باشد. بنابراین، اگر تعداد گلبولهای سفید بسیار بالا باشد، پزشک ممکن است آزمایشهای تکمیلی برای شناسایی علت آن توصیه کند.
در دوران شیردهی نیز باید مراقب علائم عفونت (مثل ماستیت) بود که ممکن است باعث افزایش WBC شود.
مقدار نرمال WBC در دوران بارداری و شیردهی میتواند بسته به شرایط فرد و آزمایشگاه متفاوت باشد. بنابراین، همیشه باید نتایج آزمایشات بهطور کامل توسط پزشک تفسیر شود.
تعداد گلبولهای سفید خون (WBC) در دوران بارداری و شیردهی معمولاً کمی بیشتر از مقدار نرمال در سایر مواقع است، که به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی بدن مادر برای حمایت از جنین یا نوزاد است. با این حال، در صورتی که تعداد WBC به مقادیر بسیار بالا برسد، ممکن است نشانهای از عفونت یا مشکلات دیگر باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارد. برای تفسیر دقیقتر نتایج، مشاوره با پزشک ضروری است.
برای آزمایش WBC (شمارش گلبولهای سفید خون) معمولاً نیاز به ناشتا بودن نیست، زیرا این آزمایش تحت تأثیر رژیم غذایی فرد قرار نمیگیرد. به عبارت دیگر، شما میتوانید این آزمایش را در هر زمانی از روز انجام دهید، بدون اینکه نیاز به خوردن یا نخوردن غذا داشته باشید.
در اکثر آزمایشات خون، به ویژه آزمایشهایی مانند آزمایش چربی خون (کلسترول، تریگلیسیرید) یا گلوکز، نیاز به ناشتا بودن است. اما برای آزمایش WBC، این موضوع ضروری نیست.
در صورتی که پزشک شما آزمایشهای دیگری را همراه با WBC درخواست کند که نیاز به ناشتا بودن دارند (مثل آزمایش گلوکز یا چربی خون)، ممکن است به شما توصیه شود که 8 تا 12 ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورید.
اگر در مورد نحوه انجام آزمایش WBC یا نیاز به ناشتا بودن برای آزمایشهای دیگر سوالی دارید، بهتر است با پزشک یا آزمایشگاه خود تماس بگیرید تا اطلاعات دقیقتری دریافت کنید.
تعداد گلبولهای سفید (WBC) خون میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد. این عوامل ممکن است باعث افزایش یا کاهش تعداد گلبولهای سفید شوند. در اینجا به مهمترین عوامل بالابرنده و کاهنده WBC اشاره میکنیم.
عوامل بالابرنده WBC (افزایش تعداد گلبولهای سفید)
1. عفونتها
عفونتهای باکتریایی: یکی از شایعترین دلایل افزایش تعداد گلبولهای سفید خون، عفونتهای باکتریایی است. این عفونتها باعث تحریک سیستم ایمنی برای مبارزه با عوامل بیماریزا میشوند. بهویژه تعداد نوتروفیلها (گلبولهای سفید مسئول مقابله با عفونتهای باکتریایی) افزایش مییابد.
مثالها: ذاتالریه، عفونتهای ادراری، عفونتهای تنفسی.
عفونتهای ویروسی: عفونتهای ویروسی نیز میتوانند باعث افزایش تعداد گلبولهای سفید شوند، اگرچه این افزایش معمولاً بیشتر به افزایش لنفوسیتها مربوط میشود.
مثالها: آنفلوآنزا، سرماخوردگی، HIV.
2. التهابها و بیماریهای التهابی
بیماریهای التهابی یا خودایمنی که باعث واکنشهای التهابی در بدن میشوند، میتوانند منجر به افزایش تعداد WBC شوند.
مثالها: آرتریت روماتوئید، بیماری التهابی روده (مثل بیماری کرون)، لوپوس.
3. استرس فیزیکی و روحی
استرسهای جسمی یا روانی میتوانند باعث افزایش موقت WBC شوند. این امر معمولاً به دلیل ترشح هورمونهای استرس مانند آدرنالین است.
مثالها: آسیبها، جراحیها، استرس شدید.
4. بارداری
در دوران بارداری، بهویژه در سهماهه سوم، ممکن است تعداد WBC بهطور طبیعی افزایش یابد. این تغییر بهعنوان یک واکنش فیزیولوژیکی برای حمایت از سیستم ایمنی مادر و جنین است.
5. مصرف داروها
برخی داروها میتوانند باعث افزایش تعداد WBC شوند:
استروئیدها (کورتیکواستروئیدها): داروهایی مانند پردنیزولون میتوانند باعث افزایش تعداد گلبولهای سفید شوند.
آنتیبیوتیکها و داروهای شیمیدرمانی: این داروها ممکن است باعث تحریک تولید گلبولهای سفید در بدن شوند.
6. لوسمی (Leukemia)
لوسمی، که نوعی سرطان خون است، میتواند باعث تولید غیرطبیعی و بسیار زیاد گلبولهای سفید شود. در این حالت، WBC ممکن است به مقادیر بسیار بالایی برسد.
7. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن میتواند باعث تحریک تولید گلبولهای سفید و افزایش تعداد WBC شود.
عوامل کاهنده WBC (کاهش تعداد گلبولهای سفید)
1. عفونتهای ویروسی
برخی از عفونتهای ویروسی میتوانند باعث کاهش تعداد WBC، بهویژه لنفوسیتها، شوند.
مثالها: آنفلوآنزا، HIV، ویروس اپشتین-بار (EBV)، هپاتیت.
2. شیمیدرمانی و رادیوتراپی
درمانهای شیمیدرمانی و رادیوتراپی که برای درمان سرطانها استفاده میشوند، میتوانند به مغز استخوان آسیب بزنند و باعث کاهش تولید گلبولهای سفید شوند.
3. اختلالات مغز استخوان
بیماریهای مختلفی که به مغز استخوان آسیب میزنند میتوانند باعث کاهش تولید گلبولهای سفید شوند. این اختلالات میتوانند منجر به Leukopenia (کاهش تعداد گلبولهای سفید) شوند.
مثالها: نارسایی مغز استخوان، نکروز مغز استخوان، آمبولی مغز استخوان.
4. بیماریهای خودایمنی
برخی از بیماریهای خودایمنی میتوانند به مغز استخوان آسیب رسانده و تولید گلبولهای سفید را کاهش دهند.
مثالها: لوپوس و آرتریت روماتوئید.
5. کمبود مواد مغذی
کمبود ویتامین B12 و فولات میتواند باعث کاهش تولید گلبولهای سفید و کاهش تعداد WBC شود.
6. مصرف داروها
برخی داروها میتوانند باعث کاهش تعداد گلبولهای سفید شوند. این داروها ممکن است بهویژه در افراد مبتلا به بیماریهای خاص یا کسانی که داروهای خاص مصرف میکنند، تأثیر داشته باشند.
داروهای ایمنیکاهنده (مانند داروهای مورد استفاده برای درمان بیماریهای خودایمنی)
داروهای ضدویروسی (مانند داروهای درمان HIV)
آنتیبیوتیکها: برخی آنتیبیوتیکها ممکن است باعث کاهش WBC شوند.
داروهای ضد درد و ضد التهاب: مانند داروهای NSAID (غیر استروئیدی ضد التهاب).
7. کمبود گلبولهای سفید (Aplastic Anemia)
در بیماری کمخونی آپلاستیک، مغز استخوان بهطور کامل یا جزئی نمیتواند گلبولهای سفید تولید کند که منجر به کاهش تعداد WBC میشود.
8. بیماریهای حاد و مزمن
بیماریهای شدید مانند سوءتغذیه، تب مالت و بیماریهای کبدی یا ناراحتیهای کلیوی میتوانند باعث کاهش تعداد گلبولهای سفید شوند.
تعداد گلبولهای سفید خون (WBC) میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد که شامل عفونتها، بیماریهای التهابی، استرس، داروها و شرایط پزشکی خاص است. افزایش WBC میتواند به دلیل عفونتها، التهابها، استرس و برخی داروها باشد، در حالی که کاهش WBC میتواند ناشی از بیماریهای خودایمنی، شیمیدرمانی، اختلالات مغز استخوان، یا کمبود مواد مغذی باشد.
در هر صورت، اگر تعداد WBC غیرطبیعی باشد، مهم است که علت آن توسط پزشک تشخیص داده شود و اقدامات درمانی مناسب انجام شود.
افزایش یا کاهش تعداد گلبولهای سفید خون (WBC) میتواند نشانهای از مشکلات مختلف بهداشتی باشد، از جمله سرطان خون (لوسمی). اما باید توجه داشت که افزایش یا کاهش WBC بهتنهایی نمیتواند بهطور قطعی نشاندهنده سرطان خون باشد. این تغییرات میتوانند به دلایل مختلف دیگری نیز رخ دهند.
لوسمی یا سرطان خون، نوعی سرطان است که در آن تولید و عملکرد گلبولهای سفید خون (WBC) دچار اختلال میشود. این اختلالات ممکن است منجر به تولید غیرطبیعی یا بیش از حد گلبولهای سفید شود. انواع مختلفی از لوسمی وجود دارند که میتوانند به طرق مختلف بر تعداد WBC تأثیر بگذارند.
تعداد WBC در لوسمی:
لوسمی حاد (Acute Leukemia):
در لوسمی حاد، تعداد WBC ممکن است بهطور چشمگیری افزایش یابد، بهویژه در لوسمی میلوئیدی حاد (AML) و لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL). در این حالت، گلبولهای سفید غیرطبیعی و نابالغ در خون تجمع مییابند.
این افزایش ممکن است به مقدار بسیار زیاد برسد، به طوری که تعداد WBC به بیش از 100,000 سلول در هر میکرولیتر خون برسد.
لوسمی مزمن (Chronic Leukemia):
در لوسمی مزمن (مثل لوسمی لنفوسیتی مزمن یا CML)، تعداد WBC به تدریج افزایش مییابد. در این نوع لوسمی، گلبولهای سفید نابالغ معمولاً بهصورت تدریجی در خون تجمع میکنند و تعداد WBC ممکن است افزایش یابد.
در لوسمی مزمن، بهویژه در مراحل ابتدایی، تعداد WBC میتواند نوسان داشته باشد و گاهی ممکن است بهطور موقت طبیعی به نظر برسد.
نکات مهم در تفسیر WBC بهعنوان نشانه سرطان خون:
افزایش بسیار زیاد WBC: اگر تعداد گلبولهای سفید خون بهطور غیرمعمول زیاد باشد، این میتواند نشانهای از سرطان خون مانند لوسمی باشد. با این حال، افزایش WBC تنها نمیتواند تشخیص قطعی لوسمی را بدهد.
کاهش تعداد WBC: در برخی از انواع لوسمی، مانند لوسمی مزمن لنفوسیتی (CLL) و لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)، ممکن است تعداد WBC در مراحل اولیه کم شود یا نوسان داشته باشد.
علائم همراه با تغییرات WBC که ممکن است نشاندهنده لوسمی باشند:
اگر شما یا شخصی که تحت آزمایش است، علائم مشکوک به سرطان خون را تجربه کنید، این تغییرات در تعداد WBC ممکن است اهمیت بیشتری داشته باشد. علائم رایج لوسمی عبارتند از:
خستگی شدید و ضعف عمومی.
تب و عرق شبانه.
کاهش وزن غیرقابل توجیه.
درد استخوانی یا مفصلی.
لنفادنوپاتی (ورم غدد لنفاوی).
آبسهها یا عفونتهای مکرر.
کبودی یا خونریزی غیرمعمول (مانند خونریزی بینی یا لثهها).
اگر پزشک مشکوک به لوسمی باشد، آزمایشهای تکمیلی برای تشخیص نهایی ضروری است:
آزمایش خون: برای بررسی دقیق تعداد WBC و تفکیک انواع مختلف گلبولهای سفید.
پونکسیون مغز استخوان (biopsy): برای بررسی ساختار مغز استخوان و شناسایی سلولهای سرطانی.
آزمایشات ژنتیکی: برای شناسایی تغییرات ژنتیکی در سلولهای خون.
تعداد غیرطبیعی گلبولهای سفید خون (WBC) میتواند نشانهای از لوسمی یا سرطان خون باشد، اما افزایش WBC بهتنهایی نمیتواند تشخیص قطعی لوسمی را بدهد. عوامل بسیاری میتوانند باعث افزایش یا کاهش تعداد WBC شوند، از جمله عفونتها، التهابها، بیماریهای خودایمنی و مصرف داروها. در صورتی که تعداد WBC شما غیرطبیعی باشد و علائم مشکوک به سرطان خون وجود داشته باشد، پزشک معمولاً آزمایشات تکمیلی برای تشخیص نهایی انجام خواهد داد.
اگر شما یا کسی که تحت درمان است علائم مشکوک به لوسمی را تجربه میکند، مشاوره با پزشک ضروری است تا تشخیص صحیح و درمان مناسب انجام شود.