با این حال پیگیری‌های «دنیای اقتصاد» از کمیسیون تخصصی موبایل اتاق اصناف نشان می‌دهد که هنوز رویه تجاری واردات این گوشی‌ها فعال نشده و مقدمات این امر در حال پیگیری است. فعالان و کارشناسان بازار موبایل ارزیابی مثبتی از ثبت شناسه آی‌فون در سامانه تجارت دارند و به اعتقاد آنها هر چند هنوز سایر مقدمات لازم برای فعال‌سازی واردات تجاری این گوشی‌ها فراهم نشده، اما اقدام اخیر نقطه مثبتی در این مسیر خواهد بود. این در حالی است که عدم اجرای مصوبه واردات تجاری آی‌فون در دو ماه اخیر، تقاضا برای آی‌فون‌های مسافری را افزایش داده؛ تا جایی که پاسپورت‌ها را با قیمتی حدود پنج میلیون تومان برای رجیستری آی‌فون‌های قاچاق اجاره می‌دهند.
در حالی‌که واردات گوشی‌های آی‌فون در آبان ماه سال جاری آزاد شد، اما در این مدت فقط امکان رجیستری مدل‌های مسافری این تلفن‌ها فراهم شده و شروع رویه تجاری واردات این گوشی‌ها و رجیستری آی‌فون‌های فعال در کشور همچنان در مرحله پیگیری باقی مانده است. تعلل در این دو مورد موجب اعتراض و انتقاد فعالان بازار موبایل شد. به گفته آنها در حال حاضر هر گوشی آی‌فونی که وارد کشور می‌شود، یا به‌صورت قاچاق است یا از طریق مسافری و با رجیستری از طریق پاسپورت ثبت می‌شود که این رویه ناپایدار تاثیرات منفی گسترده‌ای بر بازار، مصرف‌کننده و حتی دولت داشته است. از طرف دیگر، قیمت‌های بالا و عدم وجود گارانتی رسمی برای مصرف‌کنندگان آسیب‌زا بوده و دولت هم از دستیابی به هدف درآمدزایی از آزادسازی واردات آی‌فون به دلیل تداوم رویه قاچاق و مسافری، بازمانده است.
در نهایت هفته گذشته رئیس کمیسیون تخصصی موبایل اتاق اصناف از تعیین تکلیف رویه تجاری واردات آی‌فون تا ۱۰ روز آینده خبر داد و حالا در روز گذشته این خبر تایید و شناسه ثبت آی‌فون در سامانه جامع تجارت تعریف شد. بر این اساس، ۳۰درصد از ظرفیت واردات هر بازرگان به کالاهای بالای ۶۰۰ دلار، از جمله آی‌فون، اختصاص پیدا می‌کند. عبدالمهدی اسدی، رئیس انجمن تلفن همراه ایران، در گفت‌وگو با ایسنا به نقل از دفتر تخصصی برق و الکترونیک و موبایل وزارت صنعت، معدن و تجارت از یک گام به جلو رفتن فرآیند واردات تجاری گوشی‌های آی‌فون خبر داده و اعلام کرده است: «شناسه برند آی‌فون در سامانه جامع تجارت نهایی شده است.» به‌گفته اسدی، این اقدام با هدف حفظ تعادل بازار، جلوگیری از کمبود کالاهای زیر ۶۰۰دلار و همچنین حفظ منابع ارزی در شرایط موجود انجام می‌شود. محمدعلی دهقان‌دهنوی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران نیز در مورد ارائه سهمیه به واردکنندگان برای اینکه بتوانند بخشی از کالاهای وارداتی خود را به گوشی‌های آی‌فون اختصاص دهند نیز گفت: «سهم در نظر گرفته شده هم مطابق همان مکانیزم‌های سهمیه‌بندی که برای همه وجود دارد، اعمال خواهد شد.»
به هر حال آن‌طور که از اخبار هفته جاری به نظر می‌رسد، در حالی دو قدم مثبت، اما ناکافی برای رویه تجاری واردات تجاری آی‌فون برداشته شده است که رئیس انجمن تلفن همراه ایران می‌گوید سایر تنظیمات لازم برای این امر نیز باقی مانده که درحال‌حاضر در سامانه جامع تجارت در حال تکمیل و قرار است که تا امروز، چهارشنبه ۱۲ دی ماه، نهایی شود. اما به گفته رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، دستورالعمل واردات آی‌فون با رویه تجاری در حال آماده‌سازی است و به زودی ابلاغ خواهد شد. همچنین از لحاظ ثبت سفارش و تخصیص ارز مشکلی وجود نخواهد داشت و به زودی اطلاعات تکمیلی اعلام می‌شود.
حسین سادات‌حسینی، رئیس کمیسیون موبایل اتاق اصناف نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تایید می‌کند که هنوز رویه تجاری واردات آی‌فون شروع نشده و مقدمات انجام این کار در حال پیگیری است. او همچنین درباره تعیین تکلیف رجیستری آی‌فون‌های فعال در کشور نیز مطرح می‌کند که هنوز بستر اجرای این امر فراهم نشده است. بر اساس اعلام مهدی اسدی، رئیس انجمن موبایل ایران به «دنیای اقتصاد» نیز به دلایل فنی هنوز امکان ثبت ۳۰ درصد از ظرفیت واردات تجار در سامانه تجارت فراهم نشده است و مسوولان در تلاش هستند تا یکی، دو روز آینده خطاهای سایت رفع و رویه تجاری واردات آی‌فون ممکن شود.
در شرایطی که تعیین تکلیف رویه تجاری واردات آی‌فون و رجیستری آی‌فون‌های فعال در کشور همچنان مبهم است، اما فعالان و کارشناسان با اینکه بلاتکلیفی‌ها و چالش‌های ارزی همچنان ادامه دارد، معتقدند که ثبت شناسه آی‌فون در سامانه تجارت قدم مثبتی است.
حسین روزبه، عضو انجمن موبایل ایران با بیان این مطلب به «دنیای اقتصاد» توضیح می‌دهد: «به دلیل محدودیت‌ها و چالش‌های ارزی سابقه اکثر شرکت‌ها برای ثبت سفارش واردات به‌شدت کاهش پیدا کرده است. با اینکه دولت باید رویه مسافری و تجاری واردات آی‌فون را همزمان یا اول رویه تجاری را فعال می‌کرد، اما در حال حاضر به دلیل مشکلات ارزی با گذشت دو ماه به این نتیجه رسیدند که فعلا ۳۰ درصد سهمیه باقی‌مانده بازرگان به کالاهای بالای ۶۰۰ دلار از جمله آی‌فون اختصاص پیدا کند.» او در ادامه صحبت‌های خود ابراز امیدواری می‌کند تا با سهمیه ۳۰ درصدی بتوان نیازهای مردم را در بازار موبایل تامین کرد و در این خصوص می‌گوید: «برخی از بازرگان‌ها می‌توانند از سهمیه ۳۰ درصدی برای واردات آی‌فون استفاده کنند و برخی دیگر می‌توانند واردات کالاهای بالای ۶۰۰ دلار را مد نظر قرار دهند. به هر حال، ثبت شناسه آی‌فون در سامانه تجارت اقدام مثبتی است و امیدوارم که سهمیه ۳۰ درصدی با وجود مشکلات ارزی بتواند جوابگوی خواسته‌های مردم باشد.» این کارشناس در بخش دیگری از صحبت‌های خود سرنوشت واردات آی‌فون را منوط به تصمیم‌گیری‌ها و وضعیت ارزی سال آینده می‌داند و معتقد است که رجیستری آی‌فون‌های فعال در کشور به درآمدزایی برای دولت کمک خواهد کرد. اما تاکنون وضعیت این گوشی‌ها تعیین تکلیف نشده است.
این در حالی است که به اعتقاد فعالان بازار موبایل با توجه به فرا‌رسیدن سال نو میلادی انتظار می‌رود که بازار آی‌فون با افزایش تقاضا روبه‌رو شود. اگر روند بلاتکلیفی در رویه تجاری واردات این گوشی‌ها و رجیستری آنها ادامه پیدا کند، نه تنها قاچاق این کالا افزایش می‌یابد، بلکه اعتماد عمومی نسبت به سیاست‌های کلان اقتصادی کشور کاهش می‌یابد. به اعتقاد برخی از کارشناسان در این شرایط مداخلات موثر دولت در تسریع اجرای رویه تجاری می‌تواند از تاثیرات منفی جلوگیری کند. با این حال، با عدم اجرای مصوبه واردات تجاری آی‌فون در دو ماه اخیر، تقاضای بازار به سمت واردات مسافری این کالا سوق پیدا کرده است. این شرایط باعث افزایش اجاره پاسپورت برای رجیستری آی‌فون‌های قاچاق شده است؛ به‌طوری که هر پاسپورت با قیمتی حدود پنج میلیون تومان معامله می‌شود. با این اوصاف به نظر می‌رسد که تسریع در فعال‌سازی رویه تجاری واردات آی‌فون برای جلوگیری از تقویت قاچاق مدل‌های مسافری این گوشی‌ها و بلاتکلیفی تجار بیش از پیش اهمیت دارد.
