عصر ایران- شاخص توده بدن (BMI) یکی از رایج‌ترین و مورد انتقادترین شاخص های محاسباتی در پزشکی برای ارزیابی وزن و خطرات سلامت افراد است که در سال های اخیر استفاده از آن به دلیل نادیده گرفتن عوامل کلیدی دیگر، مانند میزان عضله و محل تجمع چربی بدن، به شدت مورد بازبینی قرار گرفته است.
به عنوان مثال، یک ورزشکار المپیکی ممکن است در دامنه "چاق" BMI قرار گیرد، در حالی که فردی با سندرم متابولیک ممکن است به اشتباه تشخیص داده شود که وزن سالمی دارد.
استفاده از شاخص‌هایی مانند BMI به دلیل سادگی اش مفید است؛ یک محاسبه سریع یک عدد واحد تولید می‌کند که به عنوان معیاری برای سلامت استفاده می‌شود. اسکن‌های بدن می‌توانند تصویر جامع‌تری از درصد چربی بدن فرد ارائه دهند، اما ممکن است گران و دشوار برای دسترسی باشند.
مدل جدیدی به نام «شاخص گردی بدن (BRI)» در حال جلب توجهات است، آن هم به عنوان روشی ساده و احتمالاً دقیق‌تر برای ارزیابی چاقی و خطرات بهداشتی مرتبط با آن. این مدل از اندازه‌گیری‌های دور کمر و دور باسن استفاده می‌کند تا میزان گرد بودن بخش میانی بدن را نسبت به قد فرد محاسبه کند.
مطالعات نشان می‌دهند که ترکیب بدنی فرد—یعنی توزیع چربی، عضله، استخوان و سایر بافت‌ها—برای سلامت بیشتر از وزن کل بدن اهمیت دارد. داشتن چربی در ناحیه شکم به‌ویژه با خطر بالاتری برای بیماری‌های قلبی، دیابت نوع 2 و سرطان مرتبط است.
مطالعات اخیر نشان می‌دهند که BRI به عنوان پیش‌بینی‌کننده بهتری برای خطر بیماری و مرگ نسبت به BMI عمل می‌کند. اما جایگزینی BMI با BRI ممکن است چالش‌هایی داشته باشد.
BMI حدود 200 سال پیش بر اساس داده‌هایی از مردان، بیشتر از کسانی که سفیدپوست بودند، توسعه یافت. در دهه 1950، شرکت‌های بیمه به این نتیجه رسیدند که افراد سنگین‌تر تمایل دارند که بیشتر درخواست بیمه کنند. در دو دهه بعد، BMI به عنوان معیاری اصلی برای ارزیابی خطر بیماری در مطالعات جمعیتی و در مراقبت‌های بهداشتی رایج شد.
در سال‌های اخیر، گروه‌های بهداشتی شروع به هشدار دادن درباره محدودیت‌های BMI کرده‌اند. در سال 2023، انجمن پزشکی آمریکا (AMA) اعلام کرد که به دلیل "آسیب‌های تاریخی" و "استفاده برای تبعیض نژادی"، BMI نباید به‌عنوان تنها معیار در پزشکی استفاده شود. این شاخص تنوع نژادی، قومی، سنی، جنسیتی و جنسی را نادیده می‌گیرد، عواملی که می‌توانند در درک سلامت فرد مهم باشند.
سیاست جدید AMA توصیه می‌کند که BMI همراه با معیارهای دیگری مانند اندازه‌گیری چربی احشایی، ترکیب بدنی، توده چربی نسبی و دور کمر استفاده شود.
چربی احشایی که در اطراف اعضای داخلی بدن قرار دارد، با شرایط بهداشتی مختلف از جمله بیماری قلبی، دیابت نوع 2، بیماری آلزایمر و برخی از انواع سرطان‌ها مرتبط است. چربی زیرپوستی که نزدیک به سطح بدن قرار دارد، در شکم و در پاها، دست‌ها و سایر بخش‌های بدن است. اگرچه می‌توانید چربی زیرپوستی را با گرفتن پوست احساس کنید، اما برای تعیین مقدار چربی احشایی که دارید، نیاز به اسکن ترکیب بدنی گران‌قیمت است.
BMI حجم بدن فرد را با در نظر گرفتن بدن به‌عنوان یک استوانه تخمین می زند. دیانا توماس دکترای ریاضیات در آکادمی نظامی ایالات متحده در وست پوینت ضمن بیان این مطلب، پیشنهاد می کند از شکل متفاوتی استفاده شود.
توماس و تیمش نخستین بار در یک مقاله در سال 2013 BRI را توصیف کردند. این مدل اساساً یک بیضی را در اطراف بدن فرد قرار می‌دهد و میزان بیضی بودن یا گرد بودن بخش میانی بدن را محاسبه می‌کند.
آن‌ها نقاط مرزی برای رنج‌های سالم و ناسالم BRI را با استفاده از داده‌های مطالعه ملی سلامت و بررسی تغذیه (NHANES) که توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) انجام می‌شود، تعیین کردند. این مطالعه سالانه داده‌های سلامت بیش از 10,000 شرکت‌کننده را جمع‌آوری می‌کند.
امتیازات BRI از 1 تا 16 متغیر است که امتیازات بالاتر نشان‌دهنده بدن‌های گردتر هستند. بیشتر افراد امتیازهایی بین 1 تا 10 دارند. سایت ها و اپ های مختلفی وجود دارند که گردی بدن یا بی آر آی را محاسبه می کنند اما تفسیر آنلاین این شاخص به تنهایی توسط خود فرد و بدون دانش پزشکی فاقد ارزش در مواردی مانند تهیه برنامه ورزشی و غذایی است.
در عکس زیر نشان قرمز بیشترین میزان گردی بدن را دارد
طی مدتی که از ظهور BRI می‌گذرد، مطالعاتی از سایر کشورها نشان داده‌اند که این شاخص می‌تواند برای پیش‌بینی خطر ابتلا به برخی شرایط مورد استفاده قرار گیرد، اما هیچ‌کدام از آن‌ها استفاده از آن برای درک خطر مرگ و میر عمومی در ایالات متحده را بررسی نکرده بودند.
در یک مطالعه منتشر شده در JAMA Network Open در اکتبر، محققان داده‌های مربوط به حدود 33,000 بزرگسال آمریکایی جمع‌آوری شده توسط NHANES بین سال‌های 1999 و 2018 را تحلیل کردند. محققان شرکت‌کنندگان را به پنج گروه تقسیم کردند که بر اساس BRI آن‌ها طبقه‌بندی شده بودند.
نتایج به‌صورت یک منحنی U شکل بود. افرادی که بالاترین BRI را داشتند، بالاترین خطر مرگ از هر علت را داشتند. با این حال، افرادی که کمترین امتیازهای گردی بدن را داشتند نیز نتایج ضعیفی داشتند. افرادی که در چندک اول بودند، 25 درصد بیشتر از افرادی که در quintile سوم بودند، احتمال مرگ از هر علت را داشتند. BRI به نظر می‌رسید که خطر بیماری را با دقت بیشتر و عدم ابهام بیشتر از BMI پیش‌بینی می‌کند.
آن‌ها همچنین دریافتند که میانگین BRI از 4.80 به 5.62 در طی این دوره افزایش یافته است، به ویژه در زنان، افراد مسن و کسانی که خود را به‌عنوان مکزیکی آمریکایی معرفی می‌کردند.
تعویض BRIبه جای BMIدر عمل نیازی به پیاده‌سازی ابزارها و تکنولوژی‌های جدید یا گران‌قیمت در سیستم‌های بهداشتی ندارد. اما BMI آن قدر در سیستم بهداشت و درمان و سیستم‌های ردیابی سلامت عمومی ریشه‌دار است که جایگزینی آن کار آسانی نخواهد بود.
توماس گفت: "نمودارهای رشد برای کودکان مبتنی بر BMI است. دوز دارو بر اساس BMI است، و این تنها نوک کوه یخ است. ما BMI را در بسیاری از جنبه‌های بالینی گنجانده‌ایم... همه چیز باید تغییر کند و این واقعاً، واقعاً سخت است."
توماس گفت که BRI می‌تواند به جای جایگزینی BMI مکمل آن باشد. گرفتن هر دو اندازه‌گیری می‌تواند تصویری جامع‌تر از سلامت فرد ارائه دهد.
