گراهام فریزر گزارشگر فناوری
در سال ۱۹۹۵، برنامه «دنیای فردا» بیبیسی تصمیم گرفت پیشبینی کند که جهان در ۳۰ سال بعد، یعنی در سال ۲۰۲۵، چگونه خواهد بود.
این برنامه، که دیگر پخش نمیشود، یکی از مشهورترین دانشمندان زمان، پروفسور استیون هاوکینگ، را دعوت کرده بود. او پیشبینی کرد: «تا سال ۲۰۲۵ میتوانیم انتظار تغییرات بزرگی را داشته باشیم.»
تیم این برنامه نیز موافق بود و مجموعهای از نوآوریهای جهانی از جراحی با هولوگرام تا زبالههای فضایی را پیشبینی کرد.
اکنون، با کمک چند کارشناس و سه دهه زمان برای ارزیابی، بیایید نگاهی بیندازیم که پیشبینیهای «دنیای فردا» تا چه اندازه با دنیای امروز همخوانی داشته است.
خودرویی در حال سوختن طی یک شورش
توضیح تصویر،این برنامه پیشبینی کرد در پی اینکه بازارهای مالی «تسلیم تروریسم فضای سایبری» شدند، شورشهایی شکل خواهد گرفت
در سال ۱۹۹۵، شبکه جهانی وب به سرعت در حال گسترش بود و برنامه «دنیای فردا» پیشبینی کرد که این توسعه مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.
آنان پیشبینی کردند که «سلطانهای کسبوکار» و بانکها تا سال ۲۰۰۰ کنترل اینترنت را به دست خواهند گرفت و «ابرنتی» ایجاد میکنند که دسترسی به آن محدود خواهد بود.
این مسئله به نوبه خود منجر به هکها، ویروسها و حتی شورشهایی میشود.
نتیجه: اینترنت عمدتاً آزاد است و شورشی رخ نداده، اما تردیدی نیست که اقدامات هکرها باعث دردسرهای زیادی برای بسیاری از مردم شده است.
چیزی که برنامه پیشبینی نکرده بود، نقش هکرهای دولتی مانند کره شمالی بود.
امنیت سایبری اکنون برای دولتها و شرکتها اهمیت بسیاری دارد و افرادی که به بانکها بیاعتماد هستند، به ارزهای دیجیتالی مانند بیتکوین روی آوردهاند.
برنامه پیشبینی کرد که استخراج معادن فضایی به صنعتی سودآور تبدیل خواهد شد و شرکتها سیارکهای نزدیک زمین را برای یافتن فلزات گرانبها حفاری خواهند کرد.
همچنین برنامه پیشنهاد کرد که زبالههای فضایی چنان مشکلی خواهند شد که ایمنی فضانوردان را به خطر میاندازد. راهحل آنها چه بود؟ یک ژل فوم غولپیکر برای کاهش سرعت زبالهها.
نتیجه: هنوز هیچ ژل فوم غولپیکری وجود ندارد و مشکل زبالههای فضایی بسیار حاد است. همچنین صنعت استخراج معادن فضایی هنوز ایجاد نشده است، اما ممکن است این وضعیت تغییر کند.
تام چیزرایت، آیندهپژوه، نسبت به استخراج در فراسوی سیاره ما خوشبین است و میگوید: «ثروتهای احتمالی بیپایاناند و این فناوری کاملاً در دسترس ما است.»
توضیح تصویر،«دنیای آینده» پیشبینی کرد رباتها تحت کنترل یک جراح از راه دور میتوانند بیماران را عمل کنند
برنامه «دنیای فردا» پیشبینی کرده بود که تا سال ۲۰۰۴ قانونی در بریتانیا تصویب خواهد شد که بیمارستانها موظف شوند جدول رتبهبندی موفقیت جراحان را منتشر کنند.
در نتیجه جراحان برتر چنان محبوب و ثروتمند خواهند شد که دیگر منطقی نخواهد بود آنها به سراغ بیماران بروند.
در عوض، هولوگرام بیمار به نزد جراح فرستاده میشود و جراح با استفاده از «دستکشهای ویژه» عمل خواهد کرد. در سوی دیگر و در طرف بیمار، یک ربات حرکات جراح را بهطور دقیق تقلید خواهد کرد.
نتیجه: این پیشبینی بهطور دقیق محقق نشد، اما رباتها اکنون به جراحیها کمک میکنند.
مردی که با سر هولوگرافیک شناور صحبت میکند - بخشی از برنامه دنیای فردا
توضیح تصویر،الکسا؟ سیری؟ گوگل؟ هیچکدام!
برنامه صحنهای را نشان داد که در آن مردی از آینده (با یک هدست واقعیت مجازی)، با همسرش و دختر کوچکش در جایی شبیه لندن امروزی زندگی میکردند.
در یکی از بخشها، سر شناور زنی از یک «اسپیکر هوشمند» بیرون آمد و به مرد یادآوری کرد که یک سال از تعطیلاتش در «ایندو دیزنی» گذشته است. او مرد را تشویق کرد که با یک «شاتل به بنگلور» - که تنها ۴۰ دقیقه طول میکشد - به تعطیلات دیگری برود.
نتیجه: سفرهای فوق سریع هنوز دور از دسترس به نظر میرسند، اما هولوگرامها، اسپیکرهای هوشمند و هدستهای واقعیت مجازی در حال رایج شدن هستند.
زنی در یک بانک آینده، در حال صحبت با هولوگرام با نام بارلند بانک
توضیح تصویر،در مورد برداشت مقداری پول با استفاده از تراشهای که در بازوی شما کاشته شده است، چه احساسی دارید؟
در جای دیگری از برنامه، چشماندازی از آینده بانکداری ارائه شد.
زنی به بانکی مراجعه میکند و از نبود انسانها شکایت دارد، سپس ۱۰۰ «یورو مارک» برداشت میکند. بانک این پول را پس از اسکن یک تراشه در بازوی زن به او میدهد.
نتیجه: بانکداری بهطور فزایندهای خودکار شده است. و اگرچه پرداخت از طریق میکروتراشههای داخل بدن انسان واقعیت دارد، سایر فناوریها - بهویژه اسکن اثر انگشت و چهره - بسیار رایجتر شدهاند.
مونتی دان چهرهای آشنا برای بسیاری از کسانی است که از برنامههای باغبانی لذت میبرند
مونتی دان، مجری کنونی برنامه «دنیای باغبانها»، یکی از مجریان آن برنامه در سال ۱۹۹۵ بود. بخش او پیشبینی کرد که مهندسی ژنتیک و تأسیسات کشاورزی چند طبقه، احیای گسترده جنگلهای بریتانیا را ممکن خواهد کرد که این به بازگشت حیواناتی مانند خرس قهوهای منجر خواهد شد.
او به بیبیسی گفت نظراتش «آرمانگرایانه» و «سادهلوحانه» بود.
او با نگاهی به ۳۰ سال آینده خوشبین است و معتقد است نسل جوان امروزی نسبت به تغییرات اقلیمی حساستر هستند و مردم تا سال ۲۰۵۵ بیشتر غذای خود را پرورش خواهند داد.
او افزود: «برنامه دنیای فردا ذاتاً بر این متمرکز بود که بشریت چگونه میتواند جهان را تغییر دهد و بهبود بخشد، اما آنچه از آن زمان آموختهایم این است که انسان اغلب تمایل به بدتر کردن اوضاع، بهویژه از نظر محیط زیستی دارد و باید با طبیعت کار کنیم، نه اینکه بخواهیم آن را تغییر دهیم و کنترل کنیم.»
مجری مونتی دان و در یک صفحه نمایش تقسیم شده که یک بخش آن، یک خرس قهوهایست
توضیح تصویر،مونتی دان در برنامه سال ۱۹۹۵ درباره بازگشت خرسهای قهوهای صحبت کرد
ویوین پری، یکی دیگر از مجریان برنامه، بخشی درباره پزشکی ارائه داد. او به یاد دارد که فیلمبرداری آن بخش چقدر سرگرمکننده بوده و جلوههای تصویری آن روزها چقدر محدود بودند.
او میگوید: «من باید کاملاً بیحرکت میماندم. عینکی داشتم که دوربینی کوچک به آن وصل بود و با یک توده سیاه چسبناک به صورتم چسبانده شده بود. روز بسیار گرمی بود و این ماده سیاه شروع به ذوب شدن روی صورتم کرد و نمیتوانستم حرکت کنم. یک نفر از بخش آرایش آمد و با یک چوب بلند و پنبه آن را پاک کرد.»
ویوین از سال ۲۰۱۳ با ژنومیکس انگلستان همکاری میکند و تأکید میکند که برخی از پیشبینیهای برنامه ۱۹۹۵ درباره توالییابی ژنتیکی به حقیقت پیوستهاند. او روی مطالعهای پژوهشی برای تشخیص و درمان بیماریهای ژنتیکی کار میکند.
مجری ویوین پری در برنامه دنیای فردا از سال ۱۹۹۵
توضیح تصویر،مجری ویوین پری در برنامه دنیای فردا از سال ۱۹۹۵
تریسی فالوز، آیندهپژوه معتقد است برنامه دنیای فردا در سال ۱۹۹۵ بسیاری از ایدههای بزرگ را درست پیشبینی کرده بود، اما دو موضوع بزرگ ۳۰ سال گذشته - گسترش فناوریهای بزرگ و رسانههای اجتماعی - را از قلم انداخته بود.
او پیشبینی میکند که تا سال ۲۰۵۵ بسیاری از مردم «بهطور شناختی متصل» خواهند شد - یک ذهن جمعی از انسانها و فناوری از طریق سرورها، که به اشتراکگذاری ایدهها کمک خواهد کرد.
او میگوید: «طوفان مغزی به معنای واقعی کلمه به طوفان مغزی تبدیل خواهد شد، جایی که میتوانید ایدههای خود را با فکر کردن به اشتراک بگذارید.»
تام چیزرایت دو چشمانداز هیجانانگیز برای ۳۰ سال آینده میبیند: علم مواد و زیستفناوری یا مهندسی زیستشناسی.
در زمینه مواد، خلق دستگاههایی که قویتر، سبکتر و باریکتر هستند میتواند جهان را تغییر دهد. در حالی که زیستفناوری - با مقررات سختگیرانه - توانایی تحول در پزشکی و مقابله با «برخی از بزرگترین چالشهای بشری - کربنزدایی، آب پاک، غذا» را دارد.
نظر شما چیست؟ فکر میکنید جهان در ۳۰ سال آینده چگونه خواهد بود؟
هرچه پاسخ شما باشد، بهتر است به آنچه پروفسور هاوکینگ ۳۰ سال پیش در «دنیای فردا» گفته است گوش دهید.
او گفته بود: «برخی از این تغییرات بسیار هیجانانگیز هستند و برخی دیگر نگرانکننده. اما تنها چیزی که میتوانیم از آن مطمئن باشیم این است که جهان بسیار متفاوت خواهد بود و احتمالاً چیزی نیست که انتظارش را داریم.»