به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،
ماهان مهرو, [01/03/2025 02:36 ب.ظ]
آلودگی هوا در استان تهران تأثیرات منفی زیادی بر پرندگان دارد. ذرات معلق و گازهای آلوده مانند دی‌اکسید نیتروژن و اوزون مشکلات تنفسی ایجاد کرده و می‌تواند باعث کاهش ظرفیت تنفسی و مرگ زودرس آن‌ها شود. این آلودگی‌ها همچنین باعث دشواری در مهاجرت و یافتن منابع غذایی برای پرندگان می‌شود و در نتیجه بر جمعیت آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.
خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی نیز تهدید جدی برای پرندگان مهاجر به شمار می‌آید. تالاب‌ها و آب‌بندان‌های استان تهران که پیش از این مکانی برای استراحت و تغذیه پرندگان بودند، به دلیل خشکسالی و تغییرات اقلیمی اکنون خشک شده‌اند. این وضعیت موجب می‌شود پرندگان مجبور به تغییر مسیرهای مهاجرتی خود شوند و از توانایی‌های آن‌ها برای استراحت و بازیابی انرژی کاسته می‌شود.
ترکیب آلودگی هوا و خشکسالی بر رفتار پرندگان تأثیر می‌گذارد. با از دست دادن منابع آبی، الگوهای جفت‌گیری و تغذیه پرندگان مختل می‌شود. علاوه بر این، آلودگی نوری می‌تواند موجب اشتباه در مسیر مهاجرت آن‌ها شود. به طور مثال، در گذشته، پرندگانی همچون فلاروپ گردن‌سرخ به دلیل آلودگی نوری به طور غیرمنتظره‌ای به محوطه حرم امام رضا وارد شدند. این تغییرات می‌تواند تأثیرات منفی جدی بر اکوسیستم‌های طبیعی و بقا پرندگان داشته باشد.
ماهان مهرو، پرنده‌شناس، در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی رکنا اظهار داشت: «در شهر تهران بیش از ١٩٧ گونه پرنده تاکنون شناسایی شده که از این تعداد بر اساس طبقه بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN گونه های نظیر بالابان و عقاب صحرایی در خطر انقراض، اردک سر حنایی در معرض آسیب و گونه هایی مانند پلیکان خاکستری و توکای پهلو سرخ نزدیک به تهدید هستند.»
این پرنده شناس با بیان اینکه در جنوب تهران، به ویژه در اطراف ورامین، آب‌بندان‌هایی وجود دارند که در فصل زمستان نقش ایستگاه‌های موقت سوخت‌گیری برای پرندگان مهاجر را ایفا می‌کنند ادامه داد:« این آب‌بندان‌ها مشابه پمپ بنزین برای پرندگان هستند که در طول مهاجرت‌های طولانی خود به این مناطق می‌آیند تا استراحت کنند و انرژی خود را بازیابی کنند. پرندگان مهاجر در این مکان‌ها برای چند روز توقف می‌کنند و از آب و منابع غذایی موجود در این زیستگاه‌ها استفاده می‌کنند تا آمادگی لازم را برای ادامه مسیر مهاجرت خود به دست آورند. متأسفانه، بسیاری از این منابع آبی اکنون همچون دریاچه سد های اطراف تهران با کاهش منابع آب مواجه و خشک شده‌اند و به دلیل آلودگی‌های انسانی و شرایط نامناسب، به وضعیت بحرانی دچار شده‌اند. این امر پرندگان را مجبور به تغییر مسیرهای مهاجرتی کرده و مشکلات زیادی برای آن‌ها به وجود می‌آورد.»
مهرو افزود: «این تغییرات در منابع آبی باعث می‌شود که پرندگان نتوانند به‌طور مؤثر انرژی خود را بازیابی کنند و مهاجرت‌های خود را به سختی ادامه می دهند. همچنین، این تغییرات بر انسان‌ها نیز اثرات منفی خواهد داشت؛ زیرا خشک شدن منابع آبی، ممکن است باعث افزایش گرد و خاک و آلاینده‌ها در هوا شده و مشکلات تنفسی برای ساکنان مناطق اطراف ایجاد کند.»
این پرنده‌شناس در خصوص تأثیر آلودگی هوا و تغییرات آب و هوایی بر الگوهای مهاجرتی پرندگان گفت: «پرندگان در گذشته از مسیرهای خاص عبور می‌کردند و به نقاط مشخصی برای استراحت می‌رسیدند، اما اکنون که این منابع از دست رفته‌اند، مجبور به مهاجرت به مناطقی جدید هستند که ممکن است برای آن‌ها خطراتی مانند شکار یا شرایط آب و هوایی سخت‌تر داشته باشد. آلودگی نوری نیز می‌تواند موجب اشتباه در جهت‌یابی پرندگان شود. به‌طور مثال، در گذشته، پرندگانی همچون فلاروپ گردن‌سرخ به دلیل آلودگی نوری به‌طور غیرمنتظره‌ای به محوطه حرم امام رضا وارد شدند. این اختلالات می‌تواند تغییرات ناخواسته‌ای در الگوهای مهاجرتی ایجاد کرده و تأثیرات منفی بر چرخه زندگی پرندگان و اکوسیستم‌های طبیعی داشته باشد.»
