اگر بخواهیم بین طلا و بیت کوین؛ انتخاب کنیم که کدام ارزش سرمایه گذاری دارند؛ اول باید آنها را به طور کامل بشناسیم و با معایب و مزایای هر کدام آشنا بشویم. از زمان های بسیار گذشته طلا به عنوان یکی از اصلی ترین منابع فلزی برای بشر شناخته می شد و به علت مزیت های بسیار خوبی که داشته هنوز هم از دیگر فلزات گرانتر است و مردم به آن علاقه بیشتری دارند.
اما بیت کوین که یکی از ارز های دیجیتال بزرگ بازار کریپتو است؛ در واقع هیچ وجود خارجی ای ندارد و خرید و فروش آن هم به صورت مجازی انجام می گیرد. هم طلا و هم بیت کوین به دلیل اینکه در مناسبات جهانی اهمیت دارند و دارای نوسانات شدید و زیادی هستند و سرمایه گذاری روی آن نیاز به صبر و زمان زیادی دارد.
یکی از مزایای اصلی سرمایه‌گذاری در بیت کوین، ماهیت بسیار نقدشونده آن است. تراکنش‌ها در عرض چند دقیقه، یا حتی چند ثانیه، انجام می‌شوند و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند که سریعاً ارز دیجیتال خود را خرید یا به فروش برسانند. علاوه بر این، نیازی به استفاده از صرافی، شرکت کارگزاری یا سایر مؤسسات مالی نیست، هرچند برخی پلتفرم‌های متمرکز مانند کوین بیس این خدمات را ارائه می‌دهند.
اگرچه بیت کوین تحت تأثیر مالیات و قوانین قرار دارد، اما به گونه‌ای طراحی شده است که به طور مستقل از نهادهای خارجی مانند بانک‌های مرکزی یا دولت‌ها کار کند. البته نهادهایی دولتی و موسسات مالی ممکن است سعی کنند این ارز دیجیتال را کنترل یا تحت تأثیر قرار دهند.
طلا برخلاف سهام، اوراق قرضه یا ارز فیات، یک دارایی ملموس با ارزش ذاتی است. این فلز گرانبها تا حد زیادی تحت تاثیر هیچ صنعت، نهاد و سازمانی نیست، به همین خاطر سرمایه‌گذاران در بحران‌های اقتصادی طلا می‌خرند. این موضوع طلا را به یک ذخیره ارزش و دارایی امن تبدیل می‌کند.
یکی از دلایل اصلی سرمایه‌گذاری در طلا، مقاومت آن در برابر نیروهای بازار است. طلا به عنوان یک محافظ در برابر تورم عمل می‌کند، به این معنا که حتی زمانی که ارزش ارزهای فیات کاهش می‌یابد، ارزش خود را حفظ یا افزایش می‌دهد. با این حال، سرمایه‌گذاری در طلا بدون عیب نیست. خرید طلای فیزیکی ممکن است به ذخیره‌سازی ایمن و بیمه نیاز داشته باشد و پیامدهای مالیاتی قابل توجهی نیز وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.
بد نیست پیش از مقایسه طلا و بیت کوین تاریخچه‌ای از قیمت آنها را بررسی کنیم. از زمان پیدایش بیت کوین، این ارز دیجیتال نوسانات قابل توجهی را تجربه کرده اما رشد چشمگیری نیز نشان داده است. سرمایه‌گذاران اولیه بازدهی قابل توجهی از سرمایه‌گذاری‌های خود داشته‌اند. به عنوان مثال، قیمت بیت کوین از کمتر از یک دلار در روزهای ابتدایی خود به بیش از ۱۰۶,۰۰۰ دلار در اوج خود در سال ۲۰۲۴ رسید.
علیرغم نوسانات و هارد فورک‌های بیت کوین برای ایجاد ارزهای دیجیتال جدید، پذیرش رو به رشد و شناخت بیت کوین به عنوان «طلای دیجیتال» آن را به ذخیره ارزش و محافظ در برابر تورم تبدیل کرده است. به همین دلیل بیت کوین با دیگر ارزهای دیجیتال متفاوت است.
طلا در مقایسه با بیت کوین ثبات و قابلیت اطمینان قابل توجهی در برابر تورم و بحران‌های اقتصادی داشته است. در طول تاریخ، در مواقع عدم اطمینان اقتصادی، جنگ‌ها و بحران‌های مالی، ارزش طلا حفظ شده یا افزایش یافته است. به عنوان مثال، در طول بحران مالی سال ۲۰۰۸، قیمت طلا افزایش یافت زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال یک پناهگاه امن بودند. این عملکرد تاریخی، شهرت طلا را به عنوان یک ذخیره ثروت پایدار و قابل اعتماد تقویت می‌کند.
در سال ۲۰۲۴ بیت کوین به رکوردهای بالاتر از ۱۰۰,۰۰۰ دلار رسید و نسبت بیت کوین به طلا را به سطوح تاریخی رسانده است. از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات، قیمت بیت کوین به دلیل روی کار آمدن یک دولت طرفدار ارزهای دیجیتال افزایش زیادی را تجربه کرده است. هم‌زمان، طلا نیز رشد داشته که ناشی از خریدهای فیزیکی توسط بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران خرد بوده است.
شکل زیر نسبت بیت کوین به طلا را نشان می‌دهد. در این نمودارمقدار اونس تروا طلایی است که می‌توان با یک بیت کوین خرید. لازم به ذکر است که هر اونس تروا طلا برابر با ۳۱.۱ گرم است. هر دو دارایی، بیت کوین و طلا، در سال ۲۰۲۴ به رکوردهای جدیدی دست یافته‌اند. نسبت بیت کوین به طلا در سال ۲۰۲۴ از سقف تاریخی خود در سال ۲۰۲۱ یعنی ۳۷ هم عبور کرده‌است.
در حالی که بیت کوین افزایش چشمگیری داشته است، طلا نیز رشد کرده است اما به میزان کمتری. این دارایی امن در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۴ (۹ آبان ۱۴۰۳) به بالاترین رکورد خود یعنی ۲,۷۹۰ دلار رسید، اما از آن زمان به دلیل قدرت گرفتن دلار آمریکا، قیمت طلا حدود ۶ درصد کاهش یافته است.
با این حال، دوره ریاست جمهوری ترامپ ممکن است قیمت طلا را تقویت کند، زیرا موجی از تعرفه‌های جدید ممکن است تجارت جهانی را مختل کرده و باعث شود سرمایه‌گذاران در مواجهه با عدم اطمینان بیشتر به طلا روی آورند.
دونالد ترامپ اعلام کرده است که قصد دارد ایالات متحده را به «ابرقدرت بیت کوین در جهان» تبدیل کند. این موضوع نشان‌دهنده آن است که قوانین کریپتو ممکن است پس از سال‌ها دعاوی قضایی و مقررات سختگیرانه بر شرکت‌های کریپتو، آسان‌تر شوند.
علاوه بر تغییرات مثبت سیاسی، چند ETF بیت کوین اسپات که اوایل سال جاری راه‌اندازی شدند، میلیاردها دلار سرمایه از سوی سرمایه‌گذاران نهادی و خرد جذب کرده‌اند. تا ۱۹ نوامبر ۲۰۲۴ (۲۹ آبان ۱۴۰۳)، ETF بیت کوین بلک‌راک (BlackRock) بیش از ۳۰ میلیارد دلار جریان خالص سرمایه داشته است و بازار نزدک (NASDAQ) در حال آماده‌سازی برای فهرست کردن گزینه‌هایی برای این ETF است.
مقایسه بیت کوین و طلا بدون بررسی تفاوت‌های آنها ممکن نیست. طلا هزاران سال است که بر اقتصادها و بازارها به عنوان وسیله‌ای برای تبادل و ذخیره ثروت تسلط داشته است. بیت کوین در سال ۲۰۰۹ راه‌اندازی شد و تنها چند سال بعد به شهرت گسترده دست یافت. بررسی تفاوت‌های کلیدی این دو می‌تواند سرنخ‌هایی درباره این که کدام یک را در سبد سرمایه‌گذاری خود بگنجانید، ارائه دهد.
سرقت و جعل بیت کوین به دلیل سیستم رمزنگاری و غیرمتمرکز آن دشوار است. به طور کلی استفاده از آن در کشورهای مختلف بجز چند کشور قانونی است. با این حال، زیرساخت‌های قانونی که می‌توانند امنیت کاربران را تضمین کنند، هنوز در بسیاری از کشورها وجود ندارد؛ ماهیت نیمه‌ناشناس ارزهای دیجیتال نیز تنظیم مقررات آنها را دشوار کرده است.
بیت کوین تحت نظارت یک مرجع مرکزی نیست. نبود نظارت قانونی باعث شده است که کلاهبرداری‌های مرتبط با بیت کوین رایج شوند و قربانیان این کلاهبرداری‌ها مسیر مشخصی برای پیگیری حقوق خود نداشته باشند. در مقابل، سیستم تجارت، وزن‌کشی و ردیابی طلا بسیار دقیق است. سرقت یا جعل آن بسیار دشوار بوده و همچنین تحت نظارت شدید قرار دارد.
خرید فلز فیزیکی یکی از ایمن‌ترین معاملات ممکن است، زیرا اصلی‌ترین روش‌های خرید طلا از طریق صرافی‌ها یا فروشندگان معتبر طلا انجام می‌شود. اگرچه کلاهبرداری ناممکن نیست، اما احتمال آن بسیار کم است. در حالی که بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال تلاش می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که تمامی تراکنش‌های بیت کوین به صورت ایمن انجام می‌شود، برخی صرافی‌ها مرتکب کلاهبرداری شده‌اند و برخی دیگر به دلیل مدیریت نادرست یا بحران‌های نقدینگی شکست خورده‌اند.
اگرچه قیمت طلا به دلیل این که در بورس کشورهای مختلف جهان معامله می‌شود، می‌تواند نوسان داشته باشد اما در طول زمان ارزش خود را به خوبی حفظ کرده و نوسانات بزرگ و سریع در طول تاریخ نادر هستند. طلا به عنوان یکی از پایدارترین دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود. در واقع، بین سال‌های ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۵، هر اونس تروا از این فلز گرانبها در محدوده ۲۵۰ تا ۵۰۰ دلار باقی مانده است.
بیت کوین به‌طور تاریخی به میزان قابل‌توجهی تحت تأثیر رسانه‌ها، احساسات سرمایه‌گذاران، اقدامات نظارتی و موارد دیگر قرار می‌گیرد. اخبار مربوط به حوزه ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاران را به وحشت می‌اندازد و تصمیمات احساسی باعث نوسانات شدید بیت کوین می‌شود. بطور کلی بیت کوین نوسانات بیشتری دارد و در معرض تغییرات قابل توجه قیمت قرار می‌گیرد که آن را مستعد ریسک‌های صعودی و نزولی می‌کند.
به عنوان مثال، بیت کوین از ۱ ژانویه ۲۰۲۱ (۱۲ دی ۱۳۹۹) تا ۱۲ نوامبر ۲۰۲۱ (۲۱ آبان ۱۴۰۰)، ۱۰۰ درصد رشد کرد. سپس از ۱۶ نوامبر ۲۰۲۱ (۳۰ آبان ۱۴۰۰) تا ۱۶ نوامبر ۲۰۲۲ (۳۰ آبان ۱۴۰۱)، ۷۴ درصد کاهش یافت. در سال ۲۰۲۳، این دارایی دیجیتال ۱۴۹ درصد رشد کرد و در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۲۴، بیت کوین ۱۱۶ درصد رشد کرده و به رکوردهای جدیدی بالاتر از ۱۰۶,۰۰۰ دلار دست یافته است. اما طلا در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۲۴، فقط ۳۰ درصد رشد کرده است.
طلا در طول تاریخ کاربردهای زیادی داشته است؛ از ارز و کالاهای لوکس مانند ساعت و زیورآلات گرفته تا کاربردهای تخصصی در دندانپزشکی، الکترونیک و بسیاری زمینه‌های دیگر. این کاربرد چندمنظوره به طلا این امکان را داده است که ارزش خود را زمانی که سایر دارایی‌ها نزولی هستند حفظ کند.
از لحاظ کاربرد، بیت کوین نسبت به طلا بسیار محدود است. در حال حاضر بیشتر به عنوان یک ارز دیجیتال و دارایی برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. با این حال، فناوری مالی نوظهوری وجود دارد که مفهوم آن استفاده از ارزهای دیجیتال برای تراکنش‌های مالی به نام امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. بیت کوین همچنین برای پلتفرم‌های وام‌دهی نیز استفاده می‌شود. در مجموع کاربردهای بیت کوین می‌تواند در آینده افزایش یابد.
هم طلا و هم بیت کوین سرمایه‌گذاری‌های نسبتاً امنی هستند. طلا در گاوصندوق‌ها یا صندوق‌های امن نگهداری می‌شود و تراکنش‌ها از طریق بورس‌های متمرکز و بسیار قانونمند مانند بازار OTC لندن، بازار فیوچرز ایالات متحده و بورس طلای شانگهای انجام می‌شود.
امنیت بیت کوین بر اساس کد رمزنگاری غیرقابل شکستنی است که در طراحی آن نقشی اساسی دارد. بیت کوین قابلیت بیمه شدن ندارد زیرا یک دارایی ملموس نیست. اگرچه تراکنش‌های بیت کوین توسط کد رمزنگاری محافظت می‌شوند، اما بهترین کیف پول‌های ارز دیجیتال هم فقط به اندازه‌ای که شما آنها را امن نگه دارید، امن هستند.
نقدشوندگی معیار مهمی برای مقایسه بیت کوین و طلا است. هر روزه صدها میلیارد دلار در معاملات طلا جابجا می‌شود اما این فلز گرانبها باید از طریق صرافی‌های تایید شده معامله شود و تحت نظارت‌های قانونی و مالیاتی قرار دارد. به همین دلیل، ممکن است خرید یا فروش این دارایی فیزیکی زمان‌بر باشد. محدودیت دیگری در نقدینگی طلا این است که ممکن است به ساعات معاملاتی بازارهای کالا محدود شود. در مقابل، صدها هزار تراکنش بیت کوین در هر روز انجام می‌شود.
به دلیل اینکه هیچ نهاد نظارتی یا صرافی مرکزی بر روی بیت کوین نظارت ندارد، سرمایه‌گذاران این امکان را دارند که در عرض چند دقیقه سرمایه خود را وارد یا خارج کنند. علاوه بر این، بازارهای ارز دیجیتال به صورت ۲۴ ساعت شبانه‌روز و هفت روز هفته باز هستند، به این معنی که معاملات بیت کوین محدود به ساعات بازار نیستند و می‌توانند در تمام ساعات روزهای هفته و بدون تعطیلی خرید و فروش شوند.
البته در مبالغ بالا نقدشوندگی ارزهای دیجیتال ممکن است با شرط و شروطی مواجه شود. اکثر صرافی‌ها محدودیت معامله روزانه را اجرا می‌کنند. همچنین اگر قیمت بیت کوین بالاتر از حد روزانه مجاز صرافی شما باشد، فقط می‌توانید آن را در مقادیر کمتری نقد کنید. با این حال، این ارز دیجیتال برای کسانی که بیت کوین‌های زیادی ندارند دارایی بسیار نقدشونده‌ای است.
تاثیرپذیری بیت کوین و طلا از اخبار، تفاوت‌های قابل‌توجهی دارد که ناشی از ماهیت و ویژگی‌های این دو دارایی است. بیت کوین به‌عنوان یک دارایی غیرمتمرکز، به شدت تحت تأثیر اخبار مربوط به فناوری بلاک چین، سیاست‌های نظارتی و تحولات بازار ارزهای دیجیتال قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، اخبار مربوط به پذیرش بیت کوین توسط شرکت‌های بزرگ یا تصمیمات قانونی دولت‌ها می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت آن بگذارد. علاوه بر این، به دلیل حجم معاملات کمتر و نوسانات بیشتر، اخبار و شایعات می‌توانند در کوتاه‌مدت تأثیر بیشتری بر بیت کوین داشته باشند.
در مقابل، طلا به‌عنوان یک دارایی سنتی و پایدار، معمولاً به اخبار کلان اقتصادی مانند نرخ بهره، تورم و وضعیت اقتصادی جهانی واکنش نشان می‌دهد. از آنجا که طلا به‌عنوان یک ذخیره ارزش و پناهگاه امن در زمان‌های بحران شناخته می‌شود، اخبار منفی اقتصادی یا سیاسی می‌تواند تقاضا برای طلا را افزایش داده و قیمت آن را بالا ببرد. با این حال، بازار طلا به دلیل حجم بالا و عمق بیشتر، در برابر نوسانات کوتاه‌مدت ناشی از اخبار مقاومت بیشتری دارد.
