وضعیت بازار فعلی به‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌ای است که برخی از سرمایه‌گذاران و فعالان، نگران اصلاح عمیق در بازار یا ریزش شدید هستند اما ارزش دلاری بازار وضعیت متفاوتی را مخابره می‌کند.
مهم‌ترین چالش‌های پیش‌‌‌‌‌‌روی بورس
حسن رضایی‌‌‌‌‌‌پور؛ کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی بازار سرمایه پرداخت و گفت: بازار سرمایه در حال پر‌کردن جاماندگی خود در چهارسال گذشته از سایر بازارهای موازی و رقیب است و می‌توان گفت حذف ارز نیمایی و سیاست دولت مبنی‌بر تک‌‌‌‌‌‌نرخی‌کردن ارز و از بین بردن نظام چند نرخی ارز به رشد بازار شدت بخشیده است. بالطبع این موضوع هم به صنایع بزرگ و شرکت‌های دلارمحور و شاخص‌‌‌‌‌‌ساز و هم به نمادها و صنایع کوچک کمک کرده‌است.
کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: معمولا رشد بازار در ابتدا همراه با صعود و بازدهی قابل‌توجه نمادهای بزرگ بوده و پس از اینکه اطمینان و اعتماد به بازار بازگردانده شد و فضای اقتصادی با آرامش همراه شد، این رشد به کل و مجموع بازار تسری پیدا می‌کند و بر همین اساس در هفته‌ای که گذشت رشد قابل‌توجه و بازدهی بالای شاخص هموزن نیز مشاهده شد.
وی افزود: پیش‌بینی می‌شود تا زمان پر‌شدن جاماندگی بازار سرمایه از سایر بازارهای موازی و رقیب، این روند ادامه دارد و می‌توان به رشد بازار حداقل در کوتاه‌مدت امید داشت. پیش‌بینی‌کردن بازار بیش از این، به دلیل متغیرهای غیرقابل‌‌‌‌‌‌پیش‌بینی سیاسی یا مشخص‌نشدن مسائل پیرامون تصویب FATF، کمی دشوار است و تا زمانی‌که تمام مسائل حل‌نشده باقی‌بمانند، نمی‌توان در مورد پیش‌‌‌‌‌‌بین روند آتی به‌طور دقیق اظهارنظر کرد.
رضایی‌‌‌‌‌‌پور، به اهم مشکلات و چالش‌های پیش‌‌‌‌‌‌روی صنایع اشاره کرد و افزود: ناترازی در حوزه‌های مختلف به‌خصوص برق و گاز، مهم‌ترین و اساسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین چالشی است که امروزه در صنایع و اقتصاد کشور مشاهده می‌شود و در این برهه به هر میزان که بیشتر به جلو حرکت می‌کنیم، نگرانی‌ها فزونی می‌‌‌‌‌‌یابد. این مساله چالشی جدی است و صرفا به بازار سرمایه ارتباط ندارد، بلکه تمامی بخش‌های کشور و حوزه‌های متعدد درگیر این مشکل خواهند شد و نتایج آن در بازار سرمایه منعکس می‌شود. به‌عنوان مثال این ناترازی به قطع برق و گاز در صنایع، کاهش تولید، کاهش فروش و کاهش حاشیه سود شرکت‌ها بازمی‌گردد و در نتیجه این مساله خود را در نمادهای مذکور نشان می‌دهد.
اصلاح سنگینی در انتظار بازار نیست
بهرنگ شادرو، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با وضعیت بازار سرمایه و چشم‌‌‌‌‌‌انداز آتی آن گفت: رشد اخیر بازار سرمایه به‌طور عمده به چند دلیل مرتبط است؛ یکی از آن دلایل، رشد نرخ ارز تسعیر شرکت‌ها(تا چند هفته اخیر، این نرخ به نرخ ارز نیمایی شهرت داشته‌است و در حال رشد بوده و پس از آن این سامانه حذف و جای خود را به ارز بازار ارز توافقی داد) است و این نرخ، خود را به قیمت ارزی که در بازار آزاد وجود دارد، نزدیک می‌کند، همچنین سایر متغیرها مانند عرضه خودرو در بورس‌کالا، واقعی‌شدن قیمت محصولات، پرهیز از مداخلات قیمتی و اجتناب از اقتصاد دستوری در تعیین قیمت محصولات شرکت‌ها و بنگاه‌ها و دور‌شدن از فضای ملتهب سیاسی از دیگر عوامل توضیح‌‌‌‌‌‌دهنده رشد بازار سرمایه هستند. کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: بازار سرمایه به دلایل بنیادی و کاهش ریسک‌های سیستماتیک و سیاسی در حال رشد است. در حقیقت می‌توان این‌گونه بیان کرد؛ سرمایه‌گذاران متوجه تغییر نگاه تیم اقتصادی دولت به مسائل اقتصادی و بازار سرمایه شده‌اند و اراده دولت در حمایت از اقتصاد، بنگاه‌ها و صنایع قابل‌لمس است تا بازار جاماندگی خود را نسبت به تورم و بازارهای موازی جبران کند.
شادرو به چشم‌‌‌‌‌‌انداز آتی وضعیت بازار سرمایه پرداخت و گفت: کماکان می‌توان انتظار رشد بازار را داشت، البته به‌نظر می‌رسد شدت رشد و روند آتی، به اندازه رشد اخیر نباشد و این احتمال وجود دارد که بازار به سمت نمادهای کوچکی حرکت کند که از نظر بنیادی قدرتمند هستند و از رشد بازار سرمایه جامانده‌‌‌‌‌‌اند، بنابراین به‌نظر می‌رسد محیط کنونی و فضای بازار سرمایه نگران‌‌‌‌‌‌کننده نیست.کارشناس بازار سرمایه در رابطه علت عدم‌اصلاح عمیق بازار سرمایه در این مدت اخیر گفت: باید در کنار نگاه‌کردن به شاخص‌کل، به ارزش دلاری بازار سرمایه هم توجه کرد. ارزش دلاری بازار سرمایه از کم‌ترین نقاط خود در اواسط آبان‌‌‌‌‌‌ماه تاکنون حدود 25درصد صرفا افزایش پیدا‌کرده و تا اردیبهشت 1402 حدود 50درصد و تا سقف سال99 حدود 230درصد فاصله دارد. به اذعان بسیاری از کارشناسان بخشی از بازار سرمایه در سقف سال99 در حباب به‌سر می‌برد و در صورتی‌که این حباب درنظر گرفته نشود و رقمی به میزان 300میلیارد دلار ملاک قرارگرفته شود، بازهم فاصله قابل‌توجهی تا رقم مذکور وجود دارد.
رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار هم به علمی‌بودن مبنای 400میلیارد دلاری‌بودن ارزش دلاری آن اذعان کرده‌اند. وی در پایان احتمال اصلاح و ریزش سنگین در بازار سرمایه را در صورت نبود رخدادهای سیاسی غیرمنتظره و ریسک‌های سیستماتیک، بعید دانست و گفت: زمانی‌که رشد شاخص‌کل مورد بررسی قرار می‌گیرد، باید نیم‌‌‌‌‌‌نگاهی به ارزش دلاری بازار هم داشت.
شاخص کل در حال نزدیک‌شدن به 3میلیون واحد است و از سقف‌های تاریخی خود عبور‌کرده اما زمانی‌که ارزش دلاری را ملاک قرار می‌دهیم، بازار در موقعیت خود در مهر یا آبان سال1392 و دی‌‌‌‌‌‌ماه سال98 قرار دارد. بنابراین در صورتی‌که ارزش دلاری بازار را به‌عنوان یک شاخص درنظر بگیریم، رشد بازار سرمایه از کف آبان‌‌‌‌‌‌ماه تاکنون، رشد عجیب و هیجانی نبوده‌است و به‌طور طبیعی زمانی‌که نرخ ارز در بازار آزاد افزایش پیدا می‌کند، در صورت افزایش همگام قیمت دلار در بازار ارز توافقی(نیما)، سودسازی شرکت‌ها نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
بنابراین به‌نظر می‌رسد اصلاح سنگینی در انتظار بازار نباشد، اما به‌طور طبیعی بازار سهام در همه‌جای دنیا به ریسک‌های خود شناخته شده‌است و نوسانات، جزئی از بازارند و کشور ایران هم از این امر مستثنی نیست، بلکه علاوه‌‌‌‌‌‌بر آن ریسک‌های سیاسی و سیستماتیک نیز به این بازار اضافه می‌شوند. در شرایط نرمال و در صورت نبود رخدادهای سیاسی غیرقابل پیش‌بینی، به‌نظر نمی‌رسد اصلاح عمیق و ریزش شدیدی در آینده وجود داشته‌باشد؛ چراکه در حقیقت بازار به نقاط نگران‌‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌‌ای نرسیده‌است که اصلاح سنگینی به انتظار بازار نشسته باشد.
